El Kaide, HTŞ korumasında

• ABD Savunma İstihbarat Ajansı'nın raporuna göre, El Kaide, HTŞ çatısı altında faaliyetlerine devam ediyor, Şam’da geçici hükümetin gelecekteki yapısı ve politikaları üzerinde etkili olmaya çalışıyor. Bu da Hurras El Din’e rahat hareket etme imkânı sağlıyor.
• Ehrar El Şerqiye çetelerinin lideri Ebu Hatim Şakra’nın kontrolündeki 86’ncı Tümen, Dêrazor, Hesekê ve Reqa’da QSD’ye yönelik düzenlenen saldırıları koordine etti. Ayrıca Türk devleti ise artık resmi olarak HTŞ’ye silah sistemleri ve lojistik araçlar sağlayacak, çetelere eğitim verecek.

Heyet Tehrir El Şam (HTŞ) çetelerinin Suriye’de azınlık halklara yönelik işlediği suçlar ortaya çıkmaya devam ederken, HTŞ yönetimindeki Şam’ın ülkeyi idare edemediği bir kez daha kayıtlara geçiyor. Birleşmiş Milletler’in (BM), Mart ayında Alevilerin katledilmesine ilişkin raporuna göre, saldırılar yağın ve sistem olarak gerçekleştirildi. BM Suriye Soruşturma Komisyonu, 200’den fazla mağdur ve tanıkla görüşerek hazırladığı raporunda, bin 700'den fazla kişinin katledildiğini, bazı saldırının ise “savaş suçu” oluşturduğunu ifade etti. Ölülere saldırı ve işkence, insanlık dışı eylemler, evlerin yağmalanması ve yakılması gibi on binlerce sivilin yerinden edilmesine yol açan olayların yaşandığını kaydetti.

Komisyon, çetelerin evlere baskın düzenlediği, erkeklerin "Alevi mezhebine mensup olarak tespit edildikten sonra kadınlardan ve çocuklardan ayrılıp dışarı çıkarılıp vuruldukları" gibi vakalar belgelediklerini de söyledi. Esad yanlısı güçlerin de şiddete karıştığını tespit etti.

Komisyon Başkanı Paulo Sergio Pinheiro, "Raporumuzda belgelenen şiddetin boyutu ve vahşeti son derece rahatsız edici. O zamandan beri onlarca iddia edilen ihlal failinin tutuklandığı bildirilse de, raporumuzda belgelenen şiddetin boyutu bu tür çabaların genişletilmesini gerektiriyor” diyerek HTŞ rejimini sorumlulardan hesap sormaya çağırdı.

ABD’ni Suriye ve Irak’ta askeri faaliyetlerini izleyen Operasyon Inherent Resolve’ye (OIR) göre, HTŞ ülkeyi kontrol edemiyor. Kongre’ye sunulan raporda Alevilerin, Dürzilerin ve bazı silahlı grupların HTŞ otoritesinin dışında kaldığına işaret edildi. Temmuz ayında Süveyda’da hedef alınan Dürzilerin kendi savunma güçleri var ve çetelerin kontrolüne girmeyi reddediyor.

El Kaide, yönetimde etkili olmaya çalışıyor

Savunma İstihbarat Ajansı'nın (Defense Intelligence Agency-DIA) değerlendirmelerine atıfta bulunan raporda El Kaide detayı dikkat çekiyor. DIA, El Kaide bağlantılı çetelerin HTŞ bünyesinde faaliyetlerine devam ettiği ve bunun Hurras El Din’e daha rahat hareket etme imkanı sağladığı uyarısı yaptı. El Kaide’nin geçici hükümetin gelecekteki yapısı ve politikaları üzerinde etkili olmaya çalışacağına işaret etti.

En az 3 bin yabancı çetenin Şam ordusunda yer aldığına, çoğunluğunun Çin'in batısı ve Orta Asya'dan gelen Uygur militanlar olduğuna vurgu yapılan raporda, Washington'un, Türkiye destekli Ehrar El Şerqiye çetelerinin lideri ve 2021 yılında insan hakları ihlalleri nedeniyle ABD tarafından yaptırım uygulanan Ahmed İhsan Fayyad el-Hayes’in (Ebu Hatim Şakra) Suriye Ordusu'nun 86. Tümeni komutanlığına atanmasını kınadığı belirtildi. Bu kişi aynı zamanda Kürt siyasetçi Hevrîn Xelef’in katillerinden biri.

Ebu Hatim Şakra, saldırıları organize ediyor

86’ncı Tümen, Dêrazor, Hesekê ve Reqa’da Demokratik Suriye Güçleri’ne (QSD) karşı gerçekleştirilen saldırıları yürütmekle görevlendirildi. DIA, bunun QSD'nin Şam'a olan güvensizliğini derinleştireceğini, ancak mevcut ilişkiler üzerinde pratik olarak çok az etkisi olacağını değerlendirdi.

OIR raporunda, ABD politikasının, daha fazla çatışmayı önlemek için azınlık topluluklarının anlamlı bir şekilde temsil edildiği ve mezhepçilikten uzak bir yönetimin yer aldığı bir siyasi geçiş sürecini desteklemeye devam ettiğini belirtti. ABD’nin DAİŞ’e karşı operasyonlarda QSD’yle ortaklığını sürdürdüğü, QSD ve Kuzey ve Doğu Suriye İç Güvenlik Güçleri'nin (Asayiş) bölgesel istikrarsızlığa rağmen güvenliği sağlamada etkili olmaya devam ettiğini ekledi.

Öte yandan Türk devletinin, QSD’yi sınır bölgesinden çıkarma niyetini, askeri harekât veya Suriye ordusuna entegrasyon yoluyla, sürekli olarak dile getirdiğini vurguladı.  Şam’la olası entegrasyon için müzakereler devam ettiği sürece Türk devletinin QSD'ye askeri saldırı gerçekleştirme olasılığının düşük olduğunu kaydetti.

Çetelere silah temin edip, eğitecek

Çete gruplarını kontrol edemeyen HTŞ lideri Ahmed El Şara (Colani), Türk devletinden “düzen sağlama” konusunda yardım istedi. Temmuz ayında Süveyda’da yaşanan saldırıların ardından bu talebi gündeme getiren HTŞ, Türk devletiyle anlaşma imzaladı.  Anlaşma kapsamında Türk devleti HTŞ’ye silah sistemleri ve lojistik araçlar sağlayacak, bu ekipmanların kullanımında çetelere eğitim de verecek.

Reuters’a göre, Türk devleti HTŞ’ye “QSD’nin 10 Mart anlaşmasına uymadığını ve eylemlerinin Suriye’nin siyasi birliğini zayıflattığını” söyledi.  HABER MERKEZİ