Eski Meclis başkanları anlattı

• Meclis'teki komisyonun bugünkü toplantısında konuşan eski Meclis Başkanı Bülent Arınç, Kürtlerin eşit vatandaşlık talebinin olduğunu ve 'umut hakkı'nın mutlaka uygulanması gerektiğini söyledi.

Kürt sorununun çözümü için Meclis'te kurulan Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, 7. toplantısını gerçekleştirdi. Eski Meclis başkanları Hikmet Çetin, Ömer İzgi, Bülent Arınç, Köksal Toptan, Mehmet Ali Şahin, Cemil Çiçek, İsmet Yılmaz, İsmail Kahraman, Binali Yıldırım ve Mustafa Şentop'u dinlendi.  Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, katılan eski başkanlara teşekkür etti. Kurtulmuş, "Türkiye'nin hem demokrasi tecrübesini hem de Türkiye'nin temel meselelerini fevkalade yakinen hayatları boyunca takip etmiş ve çözüm üretmek için gayret sarf etmiş olan bütün Meclis Başkanlarımıza, komisyonumuzun bu davetini kabul ettikleri için ayrıca teşekkür ediyorum. 10 Meclis başkanımız bugün burada bizlerle birlikte olacak. 3 değerli Meclis başkanımız sağlık sorunları nedeniyle bu toplantımıza onları davet edemedik. Birinci oturumda 5 Meclis başkanımızı dinleyeceğiz. Kıdeme göre, yaşa göre, deneyim, kıdeme göre, önceki dönem sırasına göre söz vereceğiz. Eğer 20 dakika içerisinde görüşlerini bizlerle paylaşabilirlerse çok yararlı olacağını düşünüyorum. Öğleden sonraki oturumda da diğer 5 Meclis başkanımızın görüşlerinden istifade edeceğiz" dedi.

Eski Meclis Başkanı Hikmet Çetin, silah kullanan ve kullanmayan ayrımı yaptı; ileriki süreçte herkesin evine dönmesi için çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi.

Ömer İzgi'nin görüşleri

Ömer İzgi, sorunun temel kaynağı olan önermelerde bulundu. "Suç işleyen herkes, mutlaka cezasını çekecektir" diyen İzgi, "Yapılacak düzenlemeler için yasa çıkarmak gerekiyorsa yasa çıkarılacak, Anayasa değişikliği yapılması gerekiyorsa o da yapılmalıdır. TBMM'nin yapamayacağı bir şey yoktur. Ancak Anayasa'nın ilk üç maddesi ve 'Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir' diyen 6. maddesi değiştirilemez. Odak noktamız, fesih ve buna bağlı düzenlemeler olmakla birlikte, gerekiyorsa Anayasa değişikliği de yapılacaktır" şeklinde konuştu. İzgi, Anayasa'daki "Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür" ifadesini içeren 66. maddesinin değiştirilebileceğini, "Türkiye ahalisine din ve ırk ayrımı olmaksızın vatandaşlık itibarı ile Türk denir" ifadesinin Anayasa'da yer alabileceğini söyledi.

Arınç: Hamasetle olmaz

Bülent Arınç, belediye eşbaşkanlarının ve milletvekillerinin tutuklandığını hatırlatarak, Kürtlerin eşit vatandaş olmak istediklerini söyledi ve "Kuru hamasetle yola çıkılmaz. Kardeşiz, etle tırnağız deniyor. Bunlar tali gerçekler. Geldiğimiz nokta denizin bittiği, geminin karaya vurduğu bir noktadır. Eli yukarıdan tutarak başlatan Bahçeli'ye teşekkür ediyorum. Cumhurbaşkanının kararlılığı iradesi ve komisyonun çalışmaları işin yürütücüsü olacaktır" dedi. 

DEM Parti'yi takdir etti

Arınç, DEM Parti'nin çalışmlarına işaret ederek, "En çok DEM'den çekiniyorduk, DEM öncü oldu; takdir ediyorum. Bu süreçte hepimizden daha gayretli, iyi niyetli" diye konuştu. Orhan Doğan, Selim Sadak, Hatip Dicle ve Leyla Zana ile yıllar önce birlikte siyaset yaptıklarını belirten Arınç, yurt dışına gitmek zorunda kalan Selim Sadak'ın hasta olduğunu öğrendiğini söyledi. Arınç, Selim Sadak ve yurt dışındaki siyasetçilerin ülkelerine dönmeleri gerektiğini ifade etti.

Tarihi tersine çeviremeyiz

Bahçeli'nin ilk çıkışının kendisini de şaşırttığını anlatan Arınç, "Bu kadar yukarıdan başlamasaydık bu kadar ileri gidemezdik. Şok edici bir çıkışla başlamalıydı" dedi. Kullanılan dile dair uyarılarda da bulunan Arınç, "Geçmişe ait hangi söylemleri kullandıysanız bunları unutun. Tarihi tersine çeviremeyiz. Yeni başladığımız yol konvansiyonel silahlarla harp yapılması değildir. Yeni metotlarla yeni heyecanlarla bu süreci sonlandırmamız lazım" dedi.

'Umut hakkı' uygulanmalı

Anayasa değişikliğine dair tartışmalara da değinen Arınç, en iyi anayasanın uygulanan anayasa olduğunu savundu. Arınç, "Bugünkü anayasanın 'bu bana yaramaz dediğiniz' hükümleri ertelemeyi yanlış buluyorum. Anayasa'yı değiştirebiliriz. Zaten üçte ikisinden fazlası değişti. Çağdaş, daha az maddeli bir anayasa, özgürlükçü bir anayasaya her zaman ihtiyacımız var ama bu komisyonun görevi yeni bir anayasa hazırlamak değil."

Komisyona öneriler sundu

Arınç, komisyona öneriler de sundu;

* AİHM ve AYM kararlarının uygulanması bizler için bir gerekliliktir. 'İmzaladığımız Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Kararlarını tanımıyoruz' diyemeyiz. Kararları dikkate almak uygulamak zorundayız. 90. madde 14. madde orada duruyor.

* Adil ve eşitlikçi bir infaz mevzuatının hayata geçirilmesi gerekliliktir.

* Bahçeli'nin gündeme getirdiği 'umut hakkı'nın mutlaka uygulanması gerekir. Kimin istifade edeceğini düşünmeyelim. AİHM'in kararının üzerinden 10 sene geçti.

* Genel af da zaruri ihtiyaçtır. Yargı konusundaki güvensizliğin hat safhaya ulaştığı bir noktada mutlaka düşünülmeli.

* KHK ile ihraç edilenler ızdırap yaşıyor. Bu kapsamda hukuk içerisinde kalmak şartıyla bir takım düzenlemeler yapılabilir.

* Komisyonumuz Türkiye'nin gerçekleri karşısında bu cesaretli adımları atmalı ki Bahçeli'nin cesaretle başlattığı süreç başarıyla noktalandırır. ANKARA