Faslı kadınların hak mücadelesi

• Faslı kadınlar, Aile Kanunu’nda çocuk yaşta evliliklerin yasaklanması ve mirasta eşitlik için reform talep ediyor.

Fas’ta kadınlar, 1958’de yürürlüğe giren ve 2004’te kısmen yenilenen Aile Kanunu’nda daha adil düzenlemeler için seslerini yükseltiyor. Kadın Hakları Dernekleri Federasyonu üyesi Latifa Bouchoui, Jinha’ya yaptığı değerlendirmede çocuk yaşta evlilikler, miras eşitsizliği ve velayet gibi konularda hâlâ devam eden sorunlara dikkat çekerek, hükümetten net ve eşitlikçi reformlar beklediklerini vurguladı. 

‘Sessiz devrim’ başlangıçtı

2004’te “sessiz devrim” olarak nitelenen Aile Kanunu reformu, kadınlara velayet hakkı, çok eşliliğin kısıtlanması ve evlilik yaşının 18’e çıkarılması gibi önemli kazanımlar getirdi. Ancak, çocuk yaşta evliliklerin devam etmesi, mirasta erkek önceliği ve velayet süreçlerindeki belirsizlikler, yasanın çağdaş ihtiyaçlara yanıt veremediğini gösteriyor. Bouchoui, mevcut mevzuatın Fas’ın anayasal gelişmeleri ve uluslararası anlaşmalarla uyumsuz olduğunu, bu nedenle yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor.

İlerlemeler yetersiz

Kadın Hakları Dernekleri Federasyonu, hükümete somut öneriler sunarak reform sürecine katkıda bulunuyor. Çocuk yaşta evliliklerin tamamen yasaklanması, evlilik yaşının 17’ye düşürülmesi önerisine karşı çıkılması, mirasta cinsiyet eşitliği, genetik testlerle soy tanıma ve evlilik dışı çocukların haklarının korunması, federasyonun öncelikli talepleri arasında. Bouchoui, miras konusundaki erkek çocuk önceliğinin kaldırılmasının diğer İslam ülkelerinde olduğu gibi mümkün olabileceğini, ancak bu konuda ilerlemenin yetersiz kaldığını belirtiyor. 2023’te kraliyet komitesince başlatılan istişareler sonucunda, 2024’te bir ön muhtıra sunuldu ve kanun tasarısına dönüştürme çalışmaları devam ediyor. Bouchoui, reformların başarısının, kadınların statüsünü tanıyan, aile içinde adaleti sağlayan ve eşitliği garanti eden açık yasal metinlere bağlı olduğunu vurguladı. FAS