Filistin’i tanıyan ülkelerden Batı Şeria uyarısı

• Filistin Devleti’ni resmen tanıyan Batılı ülkeler, İsrail’e misilleme olarak Batı Şeria'nın bazı bölgelerini “ilhak etmemesi” uyarısını yaptı. Netanyahu, “Ürdün Nehri'nin batısında bir Filistin devleti kurulmayacak” dedi.

Her yıl dünya liderlerini ABD'nin New York şehrinde bir araya getiren Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu oturumu bugün (23 Eylül) gerçekleşti. Oturum öncesi Fransa ve Suudi Arabistan öncülüğünde “Filistin Sorununun Barışçıl Çözümü ve İki Devletli Çözümün Uygulanması İçin Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans” düzenlendi. İsrail'in BM Daimi Temsilcisi Danny Danon, konferansı "sirk" olarak nitelendirdi, İsrail ve ABD zirveyi boykot etti.

Fransa ve Suudi Arabistan, Filistin için iki devletli çözüme destek ararken, Portekiz, Kanada, Avustralya ve Birleşik Krallık, Pazar günü yaptıkları açıklamada Filistin’i devlet olarak resmen tanıdıklarını duyurdu.  Bu hafta 10 ülkenin Filistin'i devlet olarak tanıyacağı belirtiliyor. Fransa’nın da karar almasıyla BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi arasında Filistin'i tanımayan tek ülke ABD olacak. BM'ye üye 193 ülkenin yüzde 75'i Filistin'i devlet olarak tanıyor.

İki devletli çözüme ilişkin diplomatik çabalar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman tarafından başlatılmıştı. 28-30 Temmuz'da gerçekleştirilen ilk toplantıda New York Deklarasyonu kabul edilmişti. BM Genel Kurulu da 12 Eylül Cuma günü New York Deklarasyonu'nu onaylayan tasarıyı 142 ‘evet’ oyuyla kabul etti. 10 ülke ‘hayır' oyu verdi, 12 ülke ise çekimser kaldı.

New York Deklarasyonu, Gazze'de acil bir ateşkesi, Hamas'ın elindeki rehinelerin serbest bırakılmasını ve egemen bir Filistin Devleti'nin tanınmasını hedefliyor. Aynı zamanda Hamas'ın silahları bırakması ve Gazze yönetiminden çekilmesi, İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve toplu güvenlik garantileri verilmesi çağrısı yapıyor. İsrail, deklarasyonu reddediyor.

Avrupalı devletlerin Filistin’i neden şimdi tanıdığı, ABD ve İsrail’in tepkisi uzun süredir dünya gündeminde tartışılan konulardan biri. İsrail’in Gazze’ye kara harekâtı başlatması ve açlıktan ölenlerin sayısının çoğalması dünyanın tepkisini çekmişti. Ancak devletler her ne kadar böylesi bir karar almış olsalar da sahada bunun İsrail-Hamas savaşına nasıl etki edeceği belirsiz.

İsrail: Terörizme ödül veriyorsunuz

Portekiz, Kanada, Avustralya ve Birleşik Krallık’ın Filistin’i tanıdıklarını duyurmasının ardından açıklama yapan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “7 Ekim'deki korkunç katliamın ardından Filistin devletini tanıyan liderlere net bir mesajım var: Terörizme büyük bir ödül veriyorsunuz. Ve size bir mesajım daha var: Bu olmayacak. Ürdün Nehri'nin batısında bir Filistin devleti kurulmayacak” dedi.

Kanada Başbakanı Mark Carney, “Filistin Devleti ile İsrail Devleti için barışçıl bir gelecek vaadini gerçekleştirmek üzere işbirliği yapmaya hazır olduklarını” söyledi. Ve Netanyahu’ya yanıt olarak, “Bu, terörizmi hiçbir şekilde meşrulaştırmaz ve bunun için bir ödül de değildir” dedi.

Batı Şeria için şart

The Guardin’a göre, Avrupalı yetkililer, Batılı ülkelerin Filistin devletini tanımasına misilleme olarak, İsrail'i Batı Şeria'nın bazı bölgelerini “ilhak etmemesi” konusunda uyardı. Financial Times ise böyle bir durumda Avrupa’nın İsrail’e yönelik ticari kısıtlama, şiddet yanlısı yerleşimcilere daha fazla yaptırım uygulamayı ve BM'nin uluslararası adalet divanı tarafından İsrail'in “işgalini uluslararası hukuka aykırı bulan” tavsiye kararını resmen kabul etmeyi değerlendirecek.

Almanya: Filistin’in tanınması en son süreç

Almanya ise Filistin’i tanıma kararını henüz düşünmediğini kaydetti. Alman Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, "Almanya için Filistin devletinin tanınması sürecin daha çok sonunda geliyor. Ancak bu süreç şimdi başlamalı" dedi. NEW YORK