İran, UAEA ile iş birliğini durdurdu

• İran, İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik saldırılarının ardından Tahran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile işbirliğini askıya alan yasayı onayladı. UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi ise İran'ın uranyum zenginleştirmeye "birkaç ay içinde" yeniden başlayabileceğini söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, parlamentoda kabul edilen bir yasa tasarısının ardından Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA) ile iş birliğinin durdurulması talimatını verdi. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan Çarşamba günü, İsrail ve ABD'nin hava saldırılarının ülkenin en önemli nükleer tesislerini vurmasının ardından ülkenin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA) ile iş birliğini durdurması talimatını verdi.

İran devlet medyasına göre Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, geçen hafta İran parlamentosu tarafından kabul edilen ve bu iş birliğini askıya alan bir yasanın ardından, siyasetçilerin oy birliğiyle UAEA'ya karşı atılan bu adımı desteklediğini söyledi.

Tasarı, İran'ın Muhafız Konseyi tarafından da desteklendi. Yasanın kabul edilmesinin ardından İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi, tasarıyı ve uygulanmasını denetlemekle görevlendirildi.

İran'ın 2015 yılında dönemin ABD Başkanı Barack Obama döneminde dünya güçleriyle vardığı nükleer anlaşma, İran'ın uranyumu yüzde 3,67 oranında zenginleştirmesine izin veriyordu. Bu oran bir nükleer enerji santraline yakıt sağlamaya yetiyor, ancak silah kalitesinde uranyum için gereken yüzde 90 eşiğinin çok altında.

Ayrıca İran'ın uranyum stokunu büyük ölçüde azaltmış, santrifüj kullanımını sınırlandırmış ve UAEA'nın ilave gözetim yoluyla Tahran'ın uyumluluğunu denetlemesine güvenmişti.

Ancak ABD Başkanı Donald Trump, 2018'deki ilk döneminde, anlaşmanın yeterince sert olmadığı ve İran'ın füze programına ya da Orta Doğu'daki militan gruplara verdiği desteğe değinmediği konusunda ısrar ederek Washington'u anlaşmadan tek taraflı olarak çekti. Bu durum denizde ve karada saldırılar da dahil olmak üzere yıllarca sürecek gerginliklere yol açtı.

İran yüzde 60'a kadar zenginleştirme yapıyordu ki bu da silah seviyesinden kısa ve teknik bir adım ötede. İran uzun süredir nükleer programının “barışçıl” amaçlı olduğunda ısrar ediyor, ancak UAEA, Batılı istihbarat kuruluşları ve diğerleri Tahran'ın 2003 yılına kadar organize bir silah programına sahip olduğunu söylüyor.

UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi İran'ın uranyum zenginleştirmeye "birkaç ay içinde" yeniden başlayabileceğini söyledi. Bu arada ABD Başkanı Donald Trump, Pazar günü yaptığı açıklamada, barışçıl bir şekilde ilerlemeyi kabul etmeleri halinde İran üzerindeki yaptırımların kaldırılabileceğini söyledi. TAHRAN