İsviçre muhafazakar sağa yattı

• İsviçre seçimlerinde İsviçre Halk Partisi (SVP) yüzde 28,6 oy alarak en çok parlamenter çıkartma şansını yakaladı. Kürtlerin sorunlarını meclise taşıyan Kürt dostlarından SP’den Laurence Fehlmann Rielle, Franziska Roth, Claudia Friedl, Yeşiller’den Nicolas Walder tekrar seçildi.

ERDOĞAN ZAMUR/BASEL

İsviçre’de 22 Ekim’de yapılan genel seçim sonuçları açıklandı. 2023-2027 yasama dönemini kapsayan bu seçimlerde 200 kişilik Ulusal Meclis ile 46 kişilik Kantonlar Meclisi üyesi belirlendi. Ulusal Meclis üyeleri belirlenirken çoğu kantonda Kanton Meclis üyeleri ikinci tura kaldı.
Seçimlerde, geçmiş dönemde Kürtlerin sorunlarını meclise taşıyan Kürt dostlarından SP’den Laurence Fehlmann Rielle, Franziska Roth, Claudia Friedl, Yeşiller’den Nicolas Walder tekrar seçildi. Çok sayıda Kürt ve Türkiyeli adaydan ise sadece Sibel Arslan ve Hasan Candan meclise girebildi. 

Seçime katılım düşük oldu
Yaklaşık 5 milyon 407 bin seçmenin oy kullanma hakkı bulunduğu İsviçre’de seçime katılım oranı yüzde 46,5 civarında. Bu yıl neredeyse tüm partilerde, 2019’a göre daha fazla kadın aday gösterildi. Ancak meclisteki kadınların oranı yüzde 42’de kalarak bir artış göstermedi.

Kürt dostları mecliste
Kürtler açısından İsviçre seçimlerinin bir başka önemli yanı ise Kürt dostlarının seçilmesi oldu. Geçmiş dönemde Kürtlerin sorunlarını meclise taşıyan vekillerin seçilmesi gelecek dönem açısında umut yaratıyor. SP’den Laurence Fehlmann Rielle, Franziska Roth, Claudia Friedl, Yeşiller’den Nicolas Walder tekrar seçildi.

Göçmen karşıtlığı kazandı
Seçim sonucuna göre, göçmen karşıtı, popülist sağcı politikaları bilinen İsviçre Halk Partisi (SVP) oylarını bir önceki seçime göre oyunu yüzde 3 arttırarak yüzde 28.6’a çıkarttı. Böylece Graubünden, Aargau, Solothurn, Thurgau ve Basel-Stadt kantonlarında önemli kazanımlar elde eden SVP, 2015’te elde ettiği yüzde 29,4’lük orana yaklaşmış oldu.
Siyasi gözlemciler seçim sonuçlarını “muhafazakar sağa kayma” olarak nitelendirirlerken SVP’nin, son zamanlarda İsviçre halkı için daha fazla endişe kaynağı haline gelen mülteciler, göç tartışmaları ve dünyadaki güvenlik durumundan faydalandığını ifade etti.

En çok oyu Yeşiller kaybetti
Seçimlerinin en büyük kaybedeni ise önceki seçimde mecliste 3. parti olan Yeşiller (Grüne) Partisi oldu. Yüzde 3,8 oy kaybeden Yeşiller 9,4 ile yüzde 10 barajının altına geriledi. Seçimlerin diğer kaybedeni ise Yeşil Liberal Parti (GLP). Her iki Yeşil parti toplam 11 sandalye kaybetti.

Stier: Daha fazla mücadale etmeliyiz
Basel’de Yeşiller, BastA partisi ortak liste ile seçime girdi. Yeşiller-BastA ittifakı oy kaybetmesine rağmen geçen dönem Federal Mecliste olan Sibel Arslan tekrar seçildi. BastA Partisinin sekreteri ve Basel Stadt adayı Franziska Stier, bir açıklama yaparak dünyada yükselen sağcı çizgiye karşı daha fazla mücadele edilmesi gerektiğini ifade ederek “Bizim görevimiz, solu güçlendirmek. Bu da hem parlemento hem de sokakta güçlerimizi birleştirmemiz ile mümkün” dedi.

Basel’de kadınların başarısı
Basel Stadt kantonunda Federal Meclis’e Sarah Wyss (SP), Patricia von Falkenstein (LDP), Sibel Arslan (Yeşiller/Basta) ve Katja Christ olmak üzere 4 kadın seçildi. Kantonlar Konseyi’ne seçilen ise SP’den Eva Herzog oldu.

İsviçre kantonlarındaki seçim sistemi nedeniyle daha fazla oy almasına rağmen partilerin ilk sıra adaylarına avantaj sağlıyor. SP Basel-Stadt’ta, Sarah Wyss 22 bin 32 oy alırken ikinci sırada 20 bin 138 oy alan Mustafa Atıcı seçilemedi. Parti kontenjanınından meclise giren Katja Christ 6 bin 655 oy aldı.

Sandalye dağılımı
Seçim sonuçlarına göre partilerin Federal Parlamentodaki sandalye dağılımları şöyle: İsviçre Halk Partisi yüzde 28.6 ile 62, Sosyal Demokrat Parti yüzde 18 ile 41, Merkez Partisi yüzde 14.6 ile 29, Liberal Parti 14.4 ile 28,Yeşiller Partisi 9.4 ile 23, Yeşil Liberal Parti 7.2 ile 10, EVP 2, EDU 2, MCG 2 ve Lega 1 vekil aldı.  

Kantonlar Konseyi seçimleri
İsviçre yönetim sistemi 200 üyeli Federal Meclis ile 46 üyeden oluşan Ulusal Konsey’den oluşuyor. Yapılan seçimlerde 200 Federal meclis üyesi belli olurken, 46 Ulusal Konsey üyesinden 31’i seçildi. 15 üye için 12 ve 19 Kasım’da seçimler olacak. Ulusal Konsey seçimlerinde Die Mitte ve Liberal parti açık ara önde. Seçilen 31 Konsey üyesinde Die Mitte 10, GDP 9, SP 4, SVP 4 ve Grüne 3 üye almış oldu.