Kadın özgür olmadan toplum özgürleşemez

• Çoğulcu, adalet, ehliyet ve emanet, Kuran’ın yönetimle ilgili temel ilkeleridir. Toplumun yarısını oluşturan kadınların temsiliyetinin de aynı oranda olması elbette daha adaletli olur.

HATİCE KAVRAN

Sürece dair siyasi değerlendirmelerin çokça yapıldığı bu zaman diliminde, kazanımların sahiplenilmesi ve korunması unutulmamalıdır. Özellikle kürt siyasal hareketinden koparılmak istenen Müslüman kürt kadınları nerde yer almaları gerektiğinin bilincinde olmalılar. Çünkü, siyasi alanda amaçlarına ulaşamayan milliyetçi Türk devlet aklı koparabileceği zayıf halkalar arar. 'Kadının yönetimde ve siyasette yer alması İslam'a aykırıdır' yalanı ile Müslüman Kürt kadınları siyasetten uzak durma tuzağına çekilmek istenmektedir. Kürt kadınları, İslam'ın böyle bir isteğinin olmadığının bilincini içselleştirme yetkinliğine sahipler ve bu alana sahip çıkmaya da hazırlar.

Her devirde medeni toplum olma seviyesi ile dünyadaki diğer toplumları etkileyen bir takım gelişmeler yaşanmış ve diğer toplumlara örneklik teşkil etmişler. Son yüzyılda da Kürtler demokratik bir toplum inşa etmek için, iç dinamiklerini harekete geçirerek bütün dünyaya örnek pek çok yeni modeli kendi toplumlarında hayata geçirmeyi başardılar. Bunlardan biri olan eşbaşkanlık sistemini en küçük örgütlü yapılarında bile hayata geçirmiş durumdalar. Bu modelin Kürtler arasında benimsenmesi ve sahiplenilmesi elbette kırk yıllık amansız ve tavizsiz mücadelenin sonucudur. Çünkü dünyanın başka ülkelerinde de bazı kurumlar kendi içlerinde bunu oturtmaya çalışsalar da, Kürtlerde olduğu gibi bir karşılık bulmamıştır. Misal, Alman Yeşiller, Norveç ve İsveç'te bazı siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları bu modeli uygulamaktalar, ancak toplumlarında yaygınlığı sağlayamamışlar. Oysa Kürdistan'da toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, temsiliyeti artırmak ve tek kişiye dayalı yönetim anlayışını dengelemek için yurtsever Kürtler arasında, toplumun geneline yönelik oluşumlarda eşbaşkanlık sistemi öylesine benimsenmiş ki herhangi bir kurumda eşbaşkanlığın uygulanmaması çok ciddi tepkilere neden olmakta ve hatta kabul görmemektedir.

Yurtsever Kürtlerin gelecek tahayüllerinde kadınların yönetimde yer almaları, sadece temsil değil, ideolojik ve pratikte de bir zorunluluk olarak görülür. 'Kadın özgür olmadan toplum özgürleşemez.' Bu ilke doğrultusunda kadınlar, sadece yönetimde değil, aynı zamanda ideolojik önderlikte de yer alırlar.

Kadın özgürlüğü paradigması, Sayın Abdullah Öcalan'ın düşüncelerine dayanan 'demokratik konfederalizim' düşüncesinde, temel ilkelerdendir. Demokratik konfederalizm, devlet merkezli değil, toplum merkezli bir yönetim anlayışıdır. Çünkü toplumsal cinsiyet eşitliği olmadan demokratik toplum inşa edilemez.

Bu anlayış dünyadaki pek çok eğitim kurumlarında, sosyolojik çalışmalara kaynaklık edebilecek nitelikte olup dünyadaki tek örnektir. Çünkü Kürtler sadece parti içi işleyişte değil, yurtsever örgütlülüğün olduğu bütün oluşumlarda bu modeli hayata geçirmiş durumdalar. Bu nedenle medeni dünyanın gözü kulağı bu anlamda da Kürtlerdedir. Nasıl hayata geçirildi? Teorisi ile pratiği arasında başarı ya da başarısızlık oranları ciddi bir şekilde takip edilmektedir.

Türkiye gibi, toplumu değil de devleti her şeyin üstünde gören bir ülkede böyle bir modelde ısrarcı olup başarıya ulaştırmak, kültür ve düşünce alanında gelişmişlik düzeyi ile dünyaya öncülük etmektir. Kürtler böyle bir sistemi hayata geçirdikleri için gururunu da haklı olarak taşımaktalar.

Kadınlar neden eşbaşkanlıkta ısrarcı olmalılar?

Eşbaşkanlık sistemi, herhangi bir kurumun en üst kademesinde bir kadın ve bir erkeğin eşit yetki ile birlikte görev yapması esasına dayanır. Cinsiyet temelli eşitlik, katılımcı ve çoğulcu yönetim; tek kişinin karar verme yetkisinin sınırlandırılması ve cinsiyet kotasının ötesinde, cinsler arası eşitliğin sağlanmasını amaçlamaktadır. Bu nedenle Kürt kadınları, toplumsal adaletin gerçekleşmesi adına başta eşbaşkanlık olmak üzere bütün kazanımlarını sahiplenmeliler.

Türkiyeli toplumlarda eşbaşkanlık sitemi, devlet eliyle hem aleni hem de el altından, inançlı Kürtlerin inançlarını kullanarak, kendi siyasi ve ideolojik yapılarından koparmak adına çokça tartıştırıldı.

Eşbaşkanlık sistemini İslami açıdan ele alacak olursak bu duruma Müslüman cemaatlerden, tarikatlardan öte, İslam'ın yorumu ve Kuran’ın mesajı nasıldır?

Eşbaşkanlık sistemi İslam'a aykırı mı, uygun mu? Bu sisteme yönelik herhangi bir yasağın varlığına Kuran’da ya da sünnette rastlıyor muyuz? Bütün ön yargılar bir tarafa bırakılarak ele alınırsa, doğrudan eş başkanlığa yönelik Kuran’da böyle bir yasağın varlığı söz konusu değil. Sünnette de özellikle eşbaşkanlıkla ilgili bir yasağa rastlanılmıyor. Hatta eşbaşkanlık sisteminin ilkeleri, İslam'ın yönetim ilkeleri ile örtüşüyor. Çünkü, Kuran İslam'ında, her bireyin cins ayrımı yapılmaksızın temsiliyet noktasında bu ilkelere dayanması söz konusudur. Çoğulcu, adalet, ehliyet ve emanet, Kuran’ın yönetimle ilgili temel ilkeleridir. Toplumun yarısını oluşturan kadınların temsiliyetinin de aynı oranda olması elbette daha adaletli olur.

Yönetimlerin en üst noktası devlet yönetimidir. Her devlet bir yönetim şekli ile kendini hayatta tutma eğilimindedir. Devletler hangi sistemi benimserlerse benimsesinler, eğer devlet, asıl amacı olan halka yönetim hizmetini sunma araçsallığının dışına çıkarak amaçsallaşırsa; devlet yönetimini üstlenenlerin hangi inanca, dine, ideolojiye sahip olduklarının hiç bir önemi yoktur. Bu ilkelerin görmezden gelindiği yönetimlerin, adlarına ister şeriat, ister cumhuriyet, isterse demokrasi veya hukuk devleti densin, sözcükten öteye bir anlam ifade etmezler.

Kartların yeniden karılıp dağıtılmak istendiği bu süreçte, yurtsever inançlı Kürtlerin de doğru yerde yer almaları gerekiyor. Özellikle kendilerini Müslüman olarak tanımlayan kadınların kendi temsiliyetlerini sahiplenmeleri ve gelecekte kendi yollarını çizmeleri için mutlaka bu sistemi sahiplenmeliler. Aksi takdirde dün ve bugün olduğu gibi başkalarının lütufları ile yetinmek zorunda kalacaklar ve bu onlar için sorun olmaya devam edecektir.