Kayyum afeti

• Kuzey Kurdistan’da 2023’te sel felaketi hem can hem de mal kaybına yol açtı. Yerine kayyum atanan Batman Belediye Eşbaşkanı Songül Korkmaz, Batman'da 5 mahalle için hazırladıkları projenin kayyum nedeni ile yarım kaldığını hatırlatarak, “Yeni dönemde halkın ihtiyaçları çerçevesinde yarım kalan projelerimizi tamamlayarak çalışmalarımızı büyüteceğiz” dedi.

HAVAR DERYA

Kuzey Kurdistan’da 2023’te sel felaketi hem can hem de mal kaybına yol açtı. Wan'ın Elbak (Başkale) ilçesine bağlı Xaşkan köyünde 31 Temmuz'da şiddetli yağışlar sele neden olmuştu. Köyde onlarca ev ve ahır yıkılmış, bahçeler ve tarlalar hasar görmüş, hayvanlar telef olmuştu. Ağustos ayının başında ise Wan’ın Qelqelî (Özalp) ve Serav (Saray) ilçelerinde etkili olan sağanak yağış sele neden olmuş, selde bir ev çökerken, tarım arazileri ve hayvanlar da zarar görmüştü. 19 Kasım’da Êlîh’de (Batman) gerçekleşen sel felaketi sırasında bir babaanne ve üç torunu hayatını kaybederken öte yandan birçok insan da evsiz kalmıştı. Amed’in Hani ilçesinde ise sel sularına kapılarak ağır yaralanan Behçet Avcı, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti.

 

 

Yerine kayyum atanan Batman Belediye Eşbaşkanı Songül Korkmaz, kayyum atanmadan önce Batman’da 5 mahallenin altyapı çalışmalarını planlayıp projeler hazırladıklarını, kayyum nedeniyle bu çalışmanın yarıda kaldığını hatırlattı. Batman’daki sel felaketinin boyutlarına dikkat çekerek, “Meteorolojinin uyarılarına rağmen kayyum herhangi bir önlem almadı, eğer doğru düzgün bir önlem alınmış olsaydı bu felaket yaşanmayacaktı” dedi.

Halkın 31 Mart’ta yapılacak seçimlerde kayyuma gerekli cevabı sandıkta vereceğini söyleyen Songül Korkmaz şöyle devam etti: “Biz Batman Belediyesinde usulsüz yapılan iş ve işlemleri yakından takip edip bunu her zaman kamuoyuyla paylaşıyoruz. Biliyoruz ki kayyum rant ve talana dayalı bir sistemdir. Yeni dönemde DEM olarak halkın ihtiyaçları çerçevesinde yarım kalan projelerimizi tamamlayarak çalışmalarımızı yeniden büyüteceğiz.”

Ormansızlaştırma ve HES’ler

“Bir süre önce Amed ve Êlih’de gerçekleşen Kurdistan'ın diğer şehirlerinde de meydana gelen sel olaylarında, politik tedbirsizlikleri açık bir şekilde gördük” diyen ekoloji aktivisti Mesut Bor ise, “Ülke kaynakları bölgeler arasında eşit dağıtılmadı. Kürt şehirlerinin diğer bölgelere göre her anlamda geri kalması bunu kanıtlar niteliktedir. Bölgenin bilinçli bir şekilde ormansızlaştırılması sonucu olarak çıplaklaşan ve kuraklaşan dağ yamaçları sağanak yağışlar esnasında su taneciklerinin hızla akışa geçmesine ve eğimin azaldığı yerlerde suyun birikmesine ve dolayısıyla sel riskinin artmasına neden olmaktadır. Yine akarsu ve dereler üzerinde inşa edilen HES'ler ve maden ocakları da sel riskinin artmasının diğer bir nedenidir” dedi. 

 

 

Kayyum gaspı

Bor, “Bu sorunların en önemli unsurlardan biri de Kürt şehirlerinin kayyumlar eliyle gasp edilmesidir diyerek konuşmasına şöyle devam etti: “Belediyelerin, doğal afetlerin yönetilmesinde, koordine edilmesinde, sorunları giderme hususunda önemli bir rolü var. Ancak kayyumların bu sorunları çözemediği Amed ve Êlîh'te meydana gelen sel felaketinde açığa çıkmış oldu. Belediye kaynaklarının yaşanan yolsuzluklarla nerelere aktarıldığını ve kimlere peşkeş çekildiğini neredeyse her gün haber kaynaklarında görmekteyiz.”

Doğal afetlerin yaşandığı birçok yerde yaşanan mağduriyetlerin giderilmediğini ve geçen yıl Wan'ın Elbak ilçesinde meydana gelen sel felaketinde sele maruz kalan halka hiçbir şekilde yardım edilmediğinin altını çizen Bor, “O dönem partimizin başlatmış olduğu kampanya çerçevesinde topladığımız yardım kolilerinin sel felaketinin yaşandığı bölgeye ulaştırılmasında engel çıkarılıp kolilerimize dahi el konuldu. Amed ve Êlîh'de de durum bundan farksız değil” dedi.

Sellerin insan sağlığı üzerinde orta ve uzun vadede ortaya çıkan etkilerine de değinen Bor, “İçme sularının kirlenmesi sebebiyle bulaşıcı hastalıkların yaygınlaşması veya felaket sonrası rutubetli, kalabalık ve sağlıksız ortamlarda yaşamak zorunda kalan afetzedelerin, solunum hastalıkları, öksürük, astım, bronşit ve göz kızarması gibi rahatsızlıklar yaşadığı saptanmıştır. Can ve mal kayıplarının fazla oluşu da yeterli bir çalışmanın olmadığının göstergesidir” diye vurguladı.

Belediyecilikte liyakat

Önümüzdeki süreçlerde iklim krizinden kaynaklı doğal afetlerin daha sık görülmesinin kaçınılmaz olduğunu belirten Bor, “Önümüzde yerel seçimlerin oluşu da afetlerin yönetimi ve kentlerin sorunlarına ilişkin fırsatlar doğuracak, ancak bu sorunların tespit edilip doğru kararlar verilmesi son derece önemlidir. Özellikle belediye bünyesinde hizmet verecek kadroların belirlenmesi konusunda alanında uzman kişilerin tercih edilmesi gerekmektedir. Yaşadığımız coğrafyada en az itibar gören bilim dalı coğrafyadır. Nitelikli, liyakat sahibi ve alanında uzmanlaşmış coğrafyacıların belediye bünyesine katılması birçok sorunu çözme konusunda önemli katkılar sunabilir” diye ekledi.