Kızı için çıktığı yolda ev işçilerinin savuncusu oldu

• Kızım şimdi Madagaskar'a döndü, yabancı bir aile için çalışıyor. Kendisi şu an iyi ve zor durumdaki ev işçilerine yardım eden SENAAMAMA üyesi. Onun hakları için verdiğim mücadele artık Madagaskar'daki tüm ev işçileri için bir mücadele haline geldi.

ÇEVİRİ: SERAP GÜNEŞ

Adım Myrium Raharilantosoa. Yaklaşık 25 yıl önce ev işçisi, daha doğrusu bir dadı olarak çalışmaya başladım. Kızımın Lübnan’daki işverenleri tarafından istismara uğradığını keşfettikten sonra Madagaskar göçmen ev işçilerinin savunucusu oldum.

Daha önce Madagaskar’da yaşayan ve Fransız Büyükelçiliğinde çalışan bir yabancı tarafından işe alınmıştım. Bana gayet iyi davranıyorlardı, hatta Fransa’ya ve daha sonra da Lübnan’a gönderildiklerinde ona ve ailesine eşlik etmem istendi. 

Lübnan’da ev işçisi çalışan kızım Naka’yla bir araya gelme şansına hemen atladım. 

Onu eve kilitliyorlardı

Ama kızım benim kadar şanslı değildi. İşvereninin onu taciz ettiğini öğrendim. Karşılaşacağı çalışma koşulları hakkında hiçbir eğitim almadan ve hiçbir bilgisi olmadan Lübnan’a gitmişti. Ona kötü davranan bir işverenle zor koşullarda yaşadı. 

Bana her gün sabah beşten gece yarısına kadar ara vermeden çalıştığını söyledi. Çocuklara bakmak, yemek pişirmek, temizlik, ütü... sadece işvereni için değil, işverenlerinin akrabaları için de, ekstra ödeme olmadan yapıyordu hepsini.   

Sözleşmesinin şartlarına aykırı olarak, ona bir gün bile izin vermiyor ve kiliseye gitmesini yasaklıyorlardı. Ve işverenler dışarı çıktıklarında onu eve kilitliyorlardı. Aile ile birlikte yemek yemesine bile izin verilmiyordu. Onların artıklarını yiyordu. 

İşverenleri ile bu konular hakkında konuşmaya çalıştığında, ona hiçbir hakkı olmadığını söylediler. Korktu ve yardım için nereye başvuracağını bilemedi.

Korkmuş ve endişelenmiştim

Kızım durumu nedeniyle her gece ağlıyor ve duygusal travma geçiriyordu. En sonunda, kaçmaya karar verdi ve onu işe sokan ajansa gitti. Onu başka bir aileye gönderdiler ama, önceki işvereninin etkisi altında olan bu aile de ona kötü davrandı. Sadece iki günde bir yemek veriyorlardı ve çok kilo vermişti. Ayrıca saçları da dökülmüştü.

Bütün bunları öğrendiğimde gerçekten çok üzüldüm ve moralim bozuldu. Korkmuş ve endişelenmiştim. Ağlayıp durdum.

Hiçbir şey yapmadan duramazdım, bu yüzden kızımı yaşadığı cehennemden çıkarmak için her yolu denedim. Sonunda işverenime açıldım ve bana yardım ettiler.

Kızım bu aileden ayrılabilsin diye 2300 dolar ödedim

İşverene karşı şikayette bulunmamıza yardım eden bir hayır kurumuna gittik. Kolay olmadı ama kızıma olan sevgim için bunu yapmaya cesaret ettim.

Kızım bu aileden ayrılabilsin diye 2300 dolar ödedim. Yeni bir iş sözleşmesi için garantöre ihtiyacınız oluyor ve pazarlığı yapan Fransız büyükelçiliğinden bir aile oldu.

Gerçek anlamda yapayalnız kalıyorlar

Lübnan'daki diğer ev işçileri ile yaptığım görüşmeler sayesinde, ülkeye geldiklerinde polisin genellikle pasaportlarını aldığını ve işverenleri onları almaya gelene kadar hücre gibi bir odada beklemek zorunda kaldıklarını öğrendim. Bazen cep telefonlarına da el konuluyor ve bu yüzden gerçek anlamda yapayalnız kalıyorlar.

Bir acente aracılığıyla geliyorlarsa, en azından sorunları olduğunda onlarla iletişime geçebiliyorlar, ama gizli yollardan geldilerse işverenlerinin insafına kalmış durumdalar.

Ayrıca, Lübnan'da işe giden birçok Madagaskarlı ev işçisi Arapça, Fransızca veya İngilizce bilmiyor, bu da işverenleriyle iletişimi zorlaştırıyor ve onları daha da savunmasız hale getiriyor.

Göçmen ev işçilerinin savunucusu oldum

Kızıma yardım etmek için yaptıklarım sayesinde, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) dahil olmak üzere Lübnan'daki ev işçilerinin haklarını savunan farklı kuruluşlarla tanıştım ve onlarla çalıştım.

O andan itibaren sadece Lübnan'daki Madagaskarlı ev işçilerinin hakları için değil, istismar ve kötü muamele mağduru tüm işçiler için kampanya yapmaya başladım.

Lübnan'daki sözleşmemin sonunda Madagaskar'a dönmeye karar verdim. Lübnan'daki deneyimim, özellikle göçmen işçiler olmak üzere ev işçilerinin hakları ve korumaları hakkında bana çok şey öğretti.

SENAMAMA kurmaya karar verdik

Bu bilgiyle ve geri dönen diğer ev işçileriyle birlikte Madagaskar Ulusal Ev İşçileri Sendikası'nı (SENAMAMA) kurmaya karar verdik. Sendika resmen Eylül 2019'da kuruldu ve Temmuz 2021'deki ilk Ulusal Kongre'de resmi olarak seçilmeden önce geçici başkan olarak görev yaptım.

2000’e yakın üyemiz var

Başlangıçta, çoğunlukla Lübnan'dan dönen eski göçmen işçilerden oluşan sekiz aktif üyeydik ama diğer üyeleri kulaktan kulağa yayılan haberlerle ve radyo duyurularıyla harekete geçirmeyi başardık. Daha sonra farklı bilinçlendirme faaliyetleri sonucunda ve IFDW [Uluslararası Ev İşçileri Federasyonu] ve ILO'nun da yardımıyla örgütümüze birçok üye katıldı ve şu anda 2000'e yakın üyemiz var.

 

Hedefimiz ev işçilerini korumak

Ana hedefimiz ev işçilerini korumak, suistimal, ücret ödenmemesi, yasadışı ücret kesintileri ve sosyal koruma eksikliğinin önlenmesi ve bu konularda ortaya çıkan sorunların çözülmesi. Birçok Madagaskarlı ev işçisi hala şiddet ve istismarın, cinsel ve ahlaki tacizin ve hatta tecavüzün kurbanı. Ayrıca, genellikle ayda 40.000 ila 100.000 Madagaskar Ariarisi (10 ila 25 ABD Doları) arasında değişen çok düşük maaşlar alıyorlar.

‘Ev işçisi’ termine katkıda bulundu

Ana faaliyetlerimiz, çalışanlar arasında savunuculuk, eğitim ve farkındalık yaratmaya odaklanıyor. Kurumumuz, Madagaskar İş Kanunu'nun revize edilmesi ve 2011 tarihli ILO Ev İşçileri Sözleşmesi (No. 189) ile uyumlu hale getirilmesi sürecinde yer aldı. Bunun bir parçası olarak "ev işçisi" teriminin tanımlanmasına yardımcı olduk ve standart bir sözleşmenin hayata geçirilmesine katkıda bulunduk. ILO ile birlikte, COVID-19 sağlık krizi sırasında 300'den fazla Madagaskarlı göçmen işçinin ülkelerine geri gönderilmesinde Madagaskar hükümetini destekledik.

Amacımız ev işçilerinin haklarının korunmasını sağlamak

Uzun vadede amacımız, ev işçilerinin hem Madagaskar'da hem de yurtdışında haklarının korunmasını sağlamak ve onları doğrudan etkileyen alanlarda politika tartışmalarını etkilemektir.

Birçok zorluğa rağmen, SENAMAMA sendikası Madagaskar'daki ev işçilerinin daha iyi bir geleceğe sahip olacağı konusunda iyimserliğini koruyor. Bu vizyon, mevzuatın uygulanması, işçi haklarının izlenmesi, çalışanların sosyal güvenlik ve sağlık sigortasına erişebilmesi ve işlerindeki adaletsizliğe karşı seslerini birleştirerek mücadele etmek için devlet de dahil olmak üzere sahadaki çeşitli aktörlerin katılımını ve vaatlerini yerine getirmesini gerektiriyor.

Kızım şimdi Madagaskar'a döndü, yabancı bir aile için çalışıyor. Kendisi şu an iyi ve zor durumdaki ev işçilerine yardım eden SENAAMAMA üyesi. Onun hakları için verdiğim mücadele artık Madagaskar'daki tüm ev işçileri için bir mücadele haline geldi.

Önemli bilgiler

• Dünyadaki 75 milyon ev işçisinin yüzde 81'i kayıt dışı istihdam ediliyor. Onları istismar ve sömürüden koruyabilecek etkili iş ve sosyal güvenlik yasaları yok. Göçmenler, özellikle de düzensiz statüye sahip olanlar, çok savunmasız.
• Uluslararası Ev İşçileri Federasyonu'nun desteğiyle Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ILO REFRAME projesi, Madagaskar'da ev işçileri örgütü SENAMAMA'nın oluşturulmasını ve güçlendirilmesini destekledi.
• Madagaskar'ın 2011 (No. 189) ILO Ev İşçileri Sözleşmesi'ni (Haziran 2019'da) onaylaması, bu sektörde insana yakışır çalışma koşullarının teşvik edilmesinde önemli bir adımdı.
• SENAMAMA, ulusal metinlerin 2011 tarihli Ev İşçileri Sözleşmesi (No. 189) ile uyumlu hale getirilmesi için kulis yapıyor.
• SENAMAMA, Ulusal Sosyal Güvenlik Fonu'na kayıtlı ev işçilerinin sayısını artırmayı ve işverenleri ev işçilerine sağlık sigortası sağlama konusunda duyarlı hale getirmeyi amaçlıyor.
• SENAMAMA sendikası, İş Kanunu'nun gözden geçirilmesi sürecinde kadınların katılımını, temsilini ve liderliğini artırmaya yardımcı oldu. 

Myriam Raharilantosoa kimdir?

Myriam Raharilantosoa, Madagaskar'daki tüm ev işçilerini savunan, onların bir araya gelip işçi olarak haklarını savunmalarına yardımcı olan Ulusal Madagaskarlı Ev İşçileri Sendikası'nın (SENAMAMA) kurucu ortağı ve başkanıdır.

 

KAYNAK: Yazıya buradan ulaşabilirsiniz