Kürtler, Danimarka’da artık kalıcı aktör

30 Kasım 2025 Pazar - 19:30

Danimarka yerel seçimlerinde yarışan 60 Kürt adaydan 28'i seçildi. Serdar Benli ilk Kürt belediye başkanı olurken, Gül Özcan ise ilk Kürt kadın bölge meclisi üyesi oldu. Böylece 60 yıllık göç, entegrasyon, örgütlenme ve siyasal bilinçlenme süreci sandığa yansıdı.

ŞOREŞ BÎLÎKAN*

Danimarka’da 18 Kasım’da yaklaşık 6 milyon seçmen, yerel yöneticilerini belirlemek için sandık başına gitti. Danimarka yerel seçimlerinde Kürt toplumu da dikkat çekici bir başarı elde etti. Ülke genelinde yarışan 60 Kürt adaydan 28’i belediye, komün ve bölge meclislerine girmeyi başardı. Seçimlerde ayrıca Danimarka tarihinde ilk kez bir Kürt aday olan Serdal Benli, Belediye Başkanı oldu. Sosyalist Halk Partisi’nden aday olan Benli, Kopenhag yakınlarındaki 70 bin nüfuslu Gladsaxe kentindeki seçimlerinden birincilikle çıktı. Sosyalist Halk Partisi’nin şu anda Statsrevisorerne’nin (Danimarka Devlet Denetçileri) başkanı olan Benli, İç Anadolu Kürtlerinden. Güneybatı Bölge Meclisi’ne seçilen ilk Kürt kadın temsilci Gül Özcan da seçimlerin sembol isimleri arasında yer aldı.

60 yıllık yolculuğun sonucu

Kürtlerin Danimarka’ya göçü, 1960’ların sonlarında iş gücü açığını kapatmak için başladı. Orta Anadolu bölgesinden gelen ilk kuşak Kürt işçileri, ağır çalışma koşulları zemininde ülkede kalıcı bir yaşam düzeni kurdu. 1970 ve 1980’lerde aile birleşimiyle büyüyen topluluk, 12 Eylül darbesi sonrası yaşanan iltica dalgasıyla daha da güçlendi. Göçmenliğin “geçici” bir süreç olduğu düşüncesi zamanla yerini kalıcı bir realiteye bıraktı. Kürt toplumdan bir kesim cenazelerini artık Danimarka’da defnetmesi ise sosyolojik açıdan yeni bir gelişmeye işaret ediyor. Yaşamını burada sürdüren Kürtlerin cenazelerini burada defnetmesi dikkate alınması gereken bir dönüm noktası.

Örgütlü bir başarı

Kürt adayların seçimlerdeki yükselişinde, topluluğun uzun yıllara dayanan sivil toplum yapılanması belirleyici rol oynadı. FEYKURD, Danimarka Kürt Kültür Derneği, Fokus-A öğrenci ve akademisyen dernekleri ile kültür–spor kuruluşları, Kürt toplumunun sosyal ve siyasal alanda güçlenmesi için sistemli çalışmalar yürüttü. Federasyonlar gençlerin eğitim ve mesleki beceriler kazanmasını teşvik etti, Kürt toplumunu yerel siyasete katılım konusunda bilinçlendirdi, Avrupa’daki örgütlü diaspora modellerinden ilham alan lobi faaliyetleri geliştirdi. Bu yapıların uzun soluklu çalışmaları, 2025 seçimlerinin arkasındaki en önemli motivasyon ve tecrübe.

İkinci kuşak söz sahibi oldu

Danimarka’da büyüyen ikinci kuşak Kürt gençleri, dil engelini aşarak eğitim ve istihdam alanlarında da öne çıktı. Bu kuşağın siyasete duyarlılıkla birlikte demokrasi kültürünü içselleştirip yerel siyasette aktif rol üstlenmesi, seçim başarısının zeminini oluşturdu. Kürt gençleri ve bu alanda çalışma yürüten siyasetçiler, siyasete katılımı yalnızca seçim dönemlerinde değil, yılın tamamına yayılan bir çalışmayla sürdürdü. Komünlerde gönüllülük, parti içi faaliyetler ve sosyal projeler, seçilebilirliği artıran önemli unsurlar oldu.

Siyasi yelpazenin her kanadında

Bu seçimlerde Kürt adaylar Danimarka’nın neredeyse tüm siyasi partilerinde yer aldı: Sol, sağ, liberal, sosyal demokrat, muhafazakâr ve Hristiyan demokrat partilerde Kürt temsilciler dikkat çekti. Bu çeşitlilik, Kürt toplumunun yalnızca kendi gündemlerine değil, Danimarka toplumunun geneline hitap etmesini sağladı. Tek bir etnik veya parti eksenine sıkışmayan bu geniş temsil, demokrasi kültürü açısından “örnek bir entegrasyon modeli” olarak değerlendirilebilir.

Ülkedeki siyasi analistlere göre, 2025 yerel seçim sonuçları, Kürtlerin Danimarka siyasetinde geçici bir yükseliş yaşamadığını, aksine kalıcı bir aktör hâline geldiğini gösteriyor. 60 yıllık göç, entegrasyon, örgütlenme ve siyasal bilinçlenme süreci, somut olarak yerel siyasete ve dolayısıyla sandığa yansıdı. Konuyu yakından takip edenlerdeki hakim görüş, bu başarının gelecekte ulusal siyaset düzeyine taşınmasının da olası olduğu yönünde.

*Kürt siyasetçi

***