Kürtlerin hakları pazarlandı

• İsveç ve Finlandiya NATO’ya giriş bileti karşılığında Erdoğan’a boyun eğdi.  Kürt vekil Amineh Kakabaveh, Türkiye’yle imzalanan üçlü anlaşmaya tepki gösterdi ve “Kürtlerin hakları pazarlandı” dedi. 

İsveç ve Finlandiya NATO’ya giriş bileti karşılığında Erdoğan’a boyun eğdi. İki ülke, Erdoğan rejimiyle anayasalarına aykırı şekilde iç hukuklarını Türkiye’deki Terörle Mücadele Yasası’na benzetecek, Kürtlerin haklarını gasp edecek ve hak mücadelelerini terörize edecek bir anlaşmaya imza attı. Kürt vekil Amineh Kakabaveh, Türkiye’yle imzalanan üçlü anlaşmaya tepki gösterdi ve “Kürtlerin hakları pazarlandı” dedi. 

Veto neyin karşılığında kalktı?

Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine vetosunu kaldırdı. İspanya'nın başkenti Madrid'de Salı günü Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'le gerçekleştirilen dörtlü görüşmenin ardından Ortak Bildiri imzalandı. Memoranduma Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İsveç Dışişleri Bakanı Anne Linde imza attı. 

Yasalarını TMY’ye benzetecekler

Üç ülke arasında imzalanan 10 maddelik memorandumla, Erdoğan yönetiminin bu ülkelere dayattığı ve başlangıçta “anayasalarına aykırı olduğu" gerekçesiyle yerine getiremeyeceklerini söyledikleri bütün düzenlemeleri iç hukuklarına içermeyi taahhüt ettikleri, Erdoğan rejiminin ise memorandumla İsveç ve Finlandiya'ya hiçbir yeni vaatte bulunmadığı görüldü. Memorandum, İsveç ve Finlandiya'nın Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nin "muğlak ve antidemokratik" olduğu gerekçesiyle Türkiye'yi "gözlem altına alma" nedeni saydığı ‘Terörle Mücadele Yasası’ mevzuatına yönelik bütün çekincelerini kaldırdıklarını ortaya koyuyor. Ayrıca bunun da ötesinde ‘terörist örgütlerin uzantıları’, ‘iltisaklı kuruluşlar’ ve ‘paravan örgütler’ gibi Erdoğan rejimi icadı kavramları kendi mevzuatlarına içermeye rıza gösterdiklerini belgeliyor. İsveç hükümeti, ‘Terörle Mücadele Yasası’nı 1 Temmuz’dan itibaren daha da sertleştirmeye hazırlanıyor.

Silah ambargosu kalkacak

İki ülke ayrıca Türkiye’ye silah ambargosu uygulamayacaklarını da taahhüt etti. Türkiye, Finlandiya ve İsveç’ten tüm tavizkar taleplere dair somut adım atmalarını da bekliyor. 

Ortak mekanizma kurulacak

Üç ülke, emniyet ve istihbarat kuruluşlarının işbirliği içinde çalışması için ortak bir mekanizma da kurmayı hedefliyor. 10’uncu maddede bu mekanizmaya dair “Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet bakanlıkları, istihbarat servisleri ve güvenlik kurumlarından uzmanların katılımıyla bir daimi ortak mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi ortak mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır” deniyor. 

İadeler konusunda iş birliği

Anlaşmada 8. madde de Türkiye’nin İsveç’ten iadesini istediği muhalif kişilerin teslim edilmesine ayrıldı. Bu maddede, Finlandiya ve İsveç’in Türkiye'nin sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacağını belirtiliyor. İsveç Başbakanı Magdalena Andersson da “Türkiye ile suçluların iadesi konusunda yakın diyalog kuracağız” dedi. Andersson, İsveç kamuoyunun iade talepleriyle ilgili söz konusu anlaşmayı bir taviz olarak görüp görmeyeceği sorusuna, "Bunun İsveç'in güvenliği için iyi olduğunu görecekler" dedi. Andersson, Türkiye'nin vetodan vazgeçmesinin NATO’ya katılmak için halen yeterli olmadığını savundu. Andersson, "Bunu onaylaması gereken 30 parlamento var ve ne olacağını asla bilemezsiniz" dedi. İsveç Dışişleri Bakanı Anne Linde ise Türk basınında çıkan haberlerin aksine Rojava ve Kuzey Suriye’ye yaptıkları insani yardıma devam edeceklerini söyledi.

Zarakolu ve Kakabaveh de isteniyor

Ankara, NATO üyeliğine karşı İsveç’ten aralarında yazar ve yayıncı Ragıp Zarakolu ile Türk vatandaşı dahi olmayan Kürt Milletvekili Amineh Kakabaveh’in de olduğu 30 dolayında kişinin iadesini istiyor. Türk Adalet Bakanı Bekir Bozdağ da üçlü anlaşma sonrası yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Finlandiya'da 6 PKK'lı, 6 FETÖ'cü, İsveç'te 10 FETÖ'cü, 11 PKK'lının dosyaları bekliyor. Mutabakattan sonra bunların iadesi hususunu yeniden yazacağız ve hatırlatacağız."

İsveç için kara bir gün 

İsveç Meclisi’nin bağımsız Kürt vekili Amineh Kakabaveh ise Türkiye’yle imzalanan üçlü memoranduma sert tepki gösterdi. İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde hakkında gensoru vererek güvensizlik oylaması yapılmasını isteyebileceğini söyleyen Kakabaveh, “İsveç’in barış tarihi için çok kara bir gün” dedi. 

Bakan hakkında gensoru

TV4 kanalına konuşan Kakabaveh, anlaşmada yer alan ‘Türkiye’nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade talepleri’ hakkındaki maddeye de tepki göstererek “Müzakereyle verilen şey, Kürtlerin hakları” ifadelerini kullandı. 

Hükümet sözünü tutmadı

Kakabaveh, İsveç'te Sosyal Demokratların azınlık hükümetinin Kasım ayında kurulması sürecinde kilit bir rol oynamıştı. Kürt vekil azınlık hükümetine, Suriye'nin kuzeyinde YPG ve PYD'nin desteklenmesi için bir anlaşma yapma karşılığında imza atmıştı. İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin kriz sürecinde de Kakabaveh, Adalet Bakanı Morgan Johansson’a yönelik güvensizlik oylamasında da “YPG ve PYD'ye destek garantisi" karşılığında çekimser kalarak hükümetin düşmesini engellemişti. 

Rusya tepkili

Öte yandan Rusya da yapılan anlaşmaya tepkili. 

Rus Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergei Ryabkov da İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olma planını olumsuz bir adım olarak nitelendirdi. Reuters’ın aktardığına göre, Ryabkov, NATO’nun genişlemesinin istikrara zarar verdiğini ve NATO üyelerinin güvenliğine katkıda bulunmadığını dile getirdi. 

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin nedenlerinden biri olarak Ukrayna’nın NATO’ya üye olma ihtimali gösteriliyordu.

HABER MERKEZİ