Leningrad Senfonisi
Modern tarihin en büyük üç kuşatmasından biri olan ve 872 gün süren Leningrad kuşatmasında, kentten yükselen Senfoni orkestrasının sesleri, büyük bir psikolojik barikatı kıracak, kentin direncini yükseltecekti.
Hitler askerleri tarafından abluka altına alınan ve 872 gün kuşatma yaşayan Leningrad’da yaşayan Dmitri Shostakovich'in bestelediği ve daha sonra adı Leningrad Senfonisi olacak olan 7. senfoninin sesleri yükseldi. Kentin açlığa mahkum edildiği Leningrad’dan yükselen bu sesler, büyük bir karşı koyuştu.
8 Eylül 1941’den 27 Ocak 1944’a kadar Leningrad Hitler askerleri tarafından tamamen kuşatma altına alınmıştı. 872 gün süren kuşatma, modern tarihte Stalingrad ve Berlin’den sonraki en büyük üçüncü kuşatmadır. Ama Leningrad’ı diğer büyük kuşatmalardan ayıran en önemli özellik, kuşatma altında bestelenen ve tarihe psikolojik savaş argümanlarının nasıl kırılacağına ilişkin örnek oluşturan Senfoni dinletisidir.
İnsan cesetleri yiyorlardı
Şimdiki adı St. Petersburg olan Leningrad’ın düşürülmesi Hitler’in Rusya’yı işgal planındaki üç stratejik hedefinden biriydi. Kenti kuşatma altına alan Naziler, kentteki yaşamı tamamen felce uğratmış ve dış dünya ile teması tamamen kesmişti. Naziler kentin akarsu kaynaklarını zehirlemiş, akaryakıt ve yiyecek depolarını bombalamıştı. Leningrad’dakiler atlar, kedileri köpekler ve hatta insan cesetlerinden parçalar yiyerek hayatta kalmaya çalışıyordu. Psikolojik olarak gittikçe azalan dirence karşı 7. Senfoni, kırılan dirençleri onaracaktı.
Shostakovich şehri terketmiyor
Leningrad kuşatması öncesinde Hermitage Müzesi’ndeki eserlerin bir bölümünün Ural Dağları’na götürüldüğü, Leningrad’daki bilim insanlarının ve sanatçıların da tahliye edilmesine karar verildiği kayıtlarda yer alıyor. Besteci Dmitri Shostakovich ise kenti terk etmeyi reddedenlerden. Sağlık durumu elvermediği için Kızıl Orduya alınmayan Shostakovich, Leningrad Senfonisi’ni yazmaya ise itfaiyede yangın gözcülüğü yaparken karar veriyor.
Savaşın içinde konser
Leningrad Radyo Senfoni Orkestrası'nın hayatta kalan 15 üyesinin bir araya gelerek hazırlıklarına başladığı orkestranın birçok üyesi açlık ve soğuk nedeniyle hayatını kaybediyor. Pes etmeden dört ay boyunca süren hazırlığın ardından, Hitler’in Leningrad’a girmeyi planladığı 9 Ağustos 1942 günü ise Senfoni orkestrası konseri veriliyor. Dört bölümden oluşan ve 1 saat 15 dakika süren Senfoni boyunca birçok orkestra üyesi açlıktan baygınlık geçiriyor. Onlar baygınlık geçirdikçe de halkın coşkusu gittikçe yükseliyor.
Hayatta kalanlar ödüllendirildi
9 Ağustos 1942 günü gerçekleşen Senfoni orkestrası konseri psikolojik bir eşiği aşacak, direnme gücünü arttıracaktı. Tarihe ise bir “kenti hayata döndüren müzik” diye yazılacaktı.
900 gün süren kuşatma sonrasında konserden kalan sanatçılar bir madalya ile ödüllendirildiler. Savaştan sonra esir alınan Nazi subayları Senfoniyi duyduklarında kenti asla düşüremeyeceklerini anladıklarını itiraf edecekti.
Bilinen bir fotoğrafı olmayan, psikolojik ve siyasi etkileri çok önemli görünen bu konserde yer alan ve hayatta kalan sanatçılar, 1964 ve 1992 yılında bir araya getirilerek konserler düzenlendi.
KÜLTÜR SERVİSİ
