• TÜİK, memur ve emekli maaşlarının zam oranını belirleyen Aralık enflasyonunu düşük gösterdi. TÜİK'e göre; şeker, kahve, erkek giyim, kadın ayakkabısı, taze meyve, sebze ve şehirlerarası yolcu taşımacılığı ile yakıt fiyatları bir önceki aya oranla düştü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Aralık'ta enflasyon, aylık yüzde 1,18, yıllık yüzde 64,27 olarak gerçekleşti. Enflasyon Araştırma Grubu'na (ENAG) göre ise bu veriler yüzde 5,18 ve yüzde 137,55. SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına Ocak'ta yüzde 15,4 oranında enflasyon farkı verilecek. Memur maaşları ve Emekli Sandığı'ndan emeklilerin aylıkları ise yüzde 16,5 oranında artacak. 

AKP-MHP hükümetinin kontrolündeki Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Aralık ayı enflasyon hesabı, ekonomistlerin tahminlerinin çok altında kaldı. Memur ve emeklilerin yanı sıra özel sektör çalışanlarının zam oranı için de kritik olan Aralık enflasyonu, hükümetin kontrolündeki TÜİK tarafından çok düşük açıklandı. TÜİK’e göre tüketici fiyatları aralıkta aylık yüzde 1,18, yıllık yüzde 64,27 oranında arttı.

TÜİK fiyatları düşürdü!

TÜİK, Aralık'ta fiyatı en fazla düşen temel başlıkları da açıkladı. Buna göre Aralık'ta bir önceki aya göre fiyatlar; şekerde yüzde 1,35, kahvede yüzde 1,53, erkek giyimde yüzde 1,91, kadın ayakkabısında yüzde 2,01, otomobilde yüzde 2,77, taze meyvelerde yüzde 3,23, sebzede yüzde 3,36, karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığında yüzde 3,58, çocuk giyimde yüzde 4,84, kişisel ulaştırma araçlarının yakıt ve yağlarında yüzde 10,45 oranında düştü.

 

 

DİSK-AR'ın hesaplaması

TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarını yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değil. Bu nedenle DİSK-AR, TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu yeniden hesaplıyor. Hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 77,9 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 99,2 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 84,6 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 100,3, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 114,9 olarak gerçekleşti.

Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 77,1 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 57,3 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 114,9 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 57,3 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum, enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.

TÜİK’e göre Yurt İçi-Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100) ise Aralık 2022'de bir önceki aya göre yüzde 0,24 azalarak yüzde 97,72 olarak gerçekleşti. TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makas Aralık 2022’de 33,5 puan olarak gerçekleşti.

Aralık 2021’de yüzde 36,08 olan enflasyon oranı Aralık 2022’de yüzde 64,27 oldu. Böylece enflasyon oranı bir yılda 28,17 puan artmış oldu.

ENAG: Yüzde 137,55 oldu

ENAG verilerine göre ise Aralık'ta enflasyon yüzde 5,18 artarken, yıllık artış yüzde 137,55 oldu.

Akademisyenlerin ve ekonomistlerin bağımsız biçimde oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Aralık ayında yüzde 5.18 arttı. Son 6 aylık enflasyon oranı ise yüzde 38.57 oldu. Yıllık enflasyondaki artış yüzde 137,55'e ulaştı.

İstanbul Ticaret Odası (İTO), Aralık'ta İstanbul'da perakende fiyatların aylık yüzde 2,94, yıllık yüzde 92,97 oranında arttığını açıklamıştı.

Türk-İş, Aralık'ta açlık sınırının (mutfak enflasyonu) yüzde 4,41 oranında arttığını açıklamıştı.

Memur ve emekli maaşları

Hükümetin tüm vergiler, harçlar, cezalar v.s'de ilan ettiği yeniden değerleme oranı yüzde 122.93 üzerinden hesaplandı. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, aralık ayında enflasyon aylık yüzde 1,18, yıllık yüzde 64,2 oldu. Altı aylık enflasyon ise yüzde 15,39 oldu. TÜİK'in ilan ettiği bu enflasyon verileriyle birlikte memur ve memur emeklilerine verilecek enflasyon farkıyla emekli aylıklarına yapılacak zam oranları kesinleşti. Buna göre memur ve memur emeklilerinin maaşları, toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı ile birlikte yüzde 16,47 zamlanırken SSK ve BAĞ-KUR emeklilerinin maaşları yüzde 15,4 arttı.

Enflasyon verileri ile hesaplanacak zamlara refah payının eklenip eklenmeyeceği konusunda gözler iktidarda… Memur ve memur emeklileri yılda iki kez maaşlarını zamlı alıyor. Zam oranları toplu sözleşmeye göre önceden belirleniyor ve geçmiş 6 aylık enflasyondan kaynaklı fark oluşursa maaş zammına yansıyor.

SSK ve Bağ-Kur emeklileri de yılda iki kez aylıklarına zam alıyor. Bu oran 6 aylık enflasyon rakamına göre belirleniyor.

Hükümetin sendikası beğenmedi

Hükümetin örgütlediği Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın da konu ile ilgili değerlendirmesinde “2023’ün ilk müjdesi, kamu görevlilerimize verilecek ‘ek zam’ olmalıdır” dedi. Yalçın, “Yapılacak ek zam, kamu görevlilerimizi ve emeklilerimizi rahatlatacak, unutulmayacaktır” diye konuştu. Yalçın, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Devletimizin gücü ve paydaşlığıyla, yüzde 16,47 artışa ilave yapılacak ‘ek zam', kamu görevlilerimizi/emeklilerimizi rahatlatacak, unutulmayacaktır” dedi. ANKARA

 

*****

Emekliler Sendikası tepkili

Birleşik Emekliler Sendikası üyesi emekliler, TÜİK'in emekli aylıklarının artışında esas alınacak enflasyon verilerine, çektikleri bir video ile tepki gösterdi. Birleşik Emekliler Sendikası'ndan yapılan açıklamada, TÜİK'in açıkladığı son 6 aylık yüzde 15,39, yıllık yüzde 64,27’lik enflasyonun gerçeği yansıtmadığı belirtildi. Açıklamada, "İzahı olmayanın mizahı olur. TÜİK rakamları gerçeği yansıtmamaktadır. En düşük emekli maaşı amasız, fakatsız, lakinsiz 11 bin 500 TL olmalıdır" denildi.Emekliler ayrıca, çektikleri bir video ile enflasyonu, zamları, kiraların yüksekliğini, emekli aylıklarının düşüklüğünü protesto etti. Emekliler, ellerinde “TÜİK’e göre enflasyon yıllık yüzde 67,27, ENAG’a göre yüzde 137,55”, “Elektrik, doğal gaz, enerji enflasyonu yüzde 300”, “Çarşı-pazar, gıda enflasyonu yüzde 350”, “Kira enflasyonu yüzde 500” ve “Amasız, fakatsız, lakinsiz en düşük emekli aylığı 11 bin 500 TL” yazılı dövizler taşıyarak, duvara astıkları sözde TÜİK balonlarını patlattı.

 

*****

Emekçinin belini kırdılar

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, "Enflasyonun değil memurun ve emeklinin belini kırdılar"

Ağbaba, TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamlarını değerlendirdi. Ağbaba, şunları kaydetti: "2015 yılında ortalama memur aylığı asgari ücretin 2,4 katı iken 2023 yılı için ortalama memur aylığı yüzde 16,4’lük zam ile asgari ücretin 1,28 katına geriledi. İktidar yetkilileri muhtemeldir ki birkaç puan ek zam verip memurlarımıza ve emeklilerimize resmi enflasyonun üzerinde zam verdik, açıklaması yapacaktır. Yıl boyunca enflasyonun altında ezilen memur ve emeklilerimize verilecek birkaç puanlık ek zam, memur ve emeklilerimizin sofradaki kaybını telafi etmeyecektir. Enflasyonun değil, memurun ve emeklinin belini kırdılar. TÜİK adım adım tüm ücretleri asgari ücret seviyesine çekmekte kararlı. İktidara çağrımız; memur ve emeklilerimize bir kaç puanlık ek zam sefaleti değil asgari ücret artışı kadar zam verilmelidir.”