Mücadelem özgürlüğün kalbiydi

• Gülser Özbay, 31 yıl 6 aylık tutsaklığın ardından, “Ben çıktım ama tüm arkadaşlarımı kalbimle birlikte getirdim” diyor. Cezaevine girmeden önce bir hikayesi olduğunu ve dışarıda da hikayesine devam edeceğini belirten Özbay, mücadelesini ise ‘özgürlüğün kalbi’ sözleriyle tanımlıyor.

“Dört duvar, kilit, kapı, ranza canlı doğasına aykırı…”diyor ve kısa bir sessizliğin ardından yutkunarak ekliyor Gülser Özbay: “Ruhumuz, gülümsemelerimiz, gözyaşlarımız, direnişimizle; dört duvar yaşama dönüşüyor.”

Gülser Özbay bu sözleri, 31 yıl 6 ayın ardından son olarak tutulduğu İzmir Şakran Kadın Kapalı Cezaevi’nden 11 Ocak günü tahliye edildikten sonra JINNEWS’e anlatıyor.

Agirî’den İzmir’e 31 yıl 6 ay

Tarih 12 Temmuz 1992’yi gösterdiğinde Özbay, Agirî'de gözaltına alındı ve ardından Kayseri Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) tarafından “Ülkenin birliğini ve bütünlüğünü bozma” iddiasıyla müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Sırasıyla Agirî, Nevşehir, Erzerom, Midyad ve Bayburt cezaevlerinde ve son 5 yıldır Şakran Kadın Kapalı Cezaevi’nde kalıyordu. 31 buçuk yıl tutsak olarak mücadelesini sürdüren Özbay, Kürt, kadın ve muhalif olmaktan “pişman” olmadığı için art arda infazı ertelendi.

Cezaevinden çıktıktan sonra iki gün İzmir’de kalan ve ardından Wan’a geçen Özbay, buradan da doğduğu topraklar olan Agiri’nin Bazid ilçesine gitti.

‘Dışarısı kalbimizdeydi’

Gittiği her yerde alkış ve zılgıtlarla karşılanan Özbay, kış mevsiminin beyaza bürüdüğü yollarda yürürken duygularını şu sözlerle anlatıyor: “Ben dışarı çıktım. Ama kız kardeşimi, arkadaşlarımı cezaevinde bıraktım. Şöyle bir şey cezaevine girdiğimde o anı dışarı çıktığımda hissettim. Nerde bıraktıysam, orada devam ediyorum. İzmir’de farklı hissettim, Wan’da farklı hissettim. Uçaktan indiğim andan itibaren yoğun bir duygu hissettim. Evet, cezaevindeydik ama dışarıyla bağımızı koparmadık. Dışarısı kalbimizde, gündemimizde, fikrimizdeydi. Çok farklı bir tabloyla karşılaştım ifadelerini kullanamam.” 

Bazı hisler anlatılamıyor

Kısa bir süre uzaklara dalan Özbay, “Bir şey kaybetmişsin ve sonradan bulmuşum. Bazı hisler var kelimelerle tarif edilemiyor. Anlatılamıyor. Cezaevinin bir dünyası var, dışarda bir dünya var” diyor.

 

 

‘Umudun yoksa cezaevinde yaşayamazsın’

“Mücadele her iki dünyayı birbirinden koparmadı. Bir bütün şeklinde yaşanıyor. İnsanın bir hikayesi yoksa içerde dışarda senin için bir şey fark etmez. Benim bir hikayem vardı değişmedi, aynı hikayeyle yaşadım. Dışarıda da hikayeme devam edeceğim. Mücadelemizin bir hakikati var. Bu hakikat de mücadelemizden fazla uzaklaşmamıza izin vermiyor. Seni yalnız hissettirmiyor. Bunu özgürlüğün kalbi olarak ifade ediyorum. Bir umudun yoksa mümkün değil cezaevinde yaşayamazsın. Hele ki bu son süreçte inşa edilen cezaevlerinde yaşayamazsın. Bu mümkün değil.”

Yedi kilitli bir yer

Cezaevini, “Yedi kilitli bir yer. O kilitlerin sesi bazen ‘sen neden burada yaşıyorsun?’ hissine götürüyor” sözleriyle tanımlayan Özbay, şöyle devam ediyor: “Aslında o yedi kilit sesi senin orada neden olduğunu anlatıyor. Kilit, kapı, ranza insan doğasına ait değil, bizim dışımızda bir olan bir şey. Ancak içinde yaşananlar ve yaşadıklarımız; Ruhumuz, gülmelerimiz, gözyaşlarımız, direnişimiz o dört duvara bir yaşama dönüştürüyor. Onlarca kişi tutuklandı, onlarca kişi serbest bırakıldı ve kaç kişi yaşamını yitirdi. Ancak hala direniş sürüyor. Dört duvar arasındaki yaşam bizim ruhumuzdur. Direnişin ruhudur.”

‘Arkadaşlarımı kalbimle birlikte getirdim’

Mücadelesinin kesintisiz ve değişmediğini vurgulayan Özbay, şu ifadeleri kullanıyor: “1980’lerde neyi ifade etmişsek; 90’ların sonunda ve 2000’lerin başında da daha büyük, daha kıymetli şeyler hissettim. Bu ruhla yaşadık. 30 yıl, 31 yıl, 32 yıl az bir zaman dilimi değil. Küçük bir çocuk olarak dışarda bıraktığımız çocukların torunları oldu. Bu ruh bizi yaşattı. Tahliye olan her arkadaş ‘ben gidiyorum, sizleri de kalbimde götürüyorum’ mesajını veriyor. Bu öyle sıradan bir tutum değil, önemli bir tutum. Ben şu anda çıktım ama tüm arkadaşlarımı kalbimle birlikte getirdim. Onlardan uzaklaşmadım. Onları da kalbimle yanımda taşıyorum. Bu his sadece politik tutsaklar için değil, politik olmayan tutuklular içinde aynı şeyleri hissetmek ve sorumlu olmak, mesela hırsızlıktan tutuklanan var, birini öldüren için ‘neden öldürdü’ veya ‘neden hırsızlık yaptı?’ diye herkese karşı sorumlu hissediyorsun. Politik bir insan, özgürlüğü isteyen bir insan bu duyguları yaşar. Şahsen ben kendi sorumluluğum olarak görüyorum.”

Coğrafyadan silinmeli

Cezaevlerinin “coğrafyadan silinmesi” gerektiğini söyleyen Özbay, mücadelelerinin demokrasi ve özgürlük mücadelesi olduğunun altını çiziyor.

“Bizim mücadelemiz özgürlük ve demokrasi mücadelesidir. Bu sorumlulukta onun gereğini yerine getirmekle yüklü bir sorumluluktur. Kadının cezaevi hem aşktır hem de özgürlüktür. Nasıl bir özgürlüktür hem kendinle baş başa kalıyorsun hem tek başına her şeyi kafanda netleştirmek zorundasın. Her kadının o cezaevlerinde özgürlüğü daha iyi anlamlandırdığını düşünüyorum. Öyle cezaevi ‘çok güzeldir’, ‘tutuklanın, hapse girin’ anlamında bunu söylemiyorum. Yaşamı anlamlandırmak bir aşktır. Aşkta seni özgürleştiriyor. Zihinsel olarak özgürleştiriyor.”

Kolektif dayanışmayla yaşamı örme

Cezaevlerinde yaşama tutunmanın yanı sıra her anı verimli hale dönüştürdüklerini söyleyen Özbay, içerideki kadın dayanışmasına değindi: “Cezaevinde yaşam şöyle; kimin parası var, kimin yok ona bakılmaz. Komünal bir yaşamla birbirimize bağlıyız. Okuyoruz, yazan yazıyor. İşler kolektif bir emekle yapılıyor. Hasta ve 50’li yaşları geçen arkadaşlarımızın ihtiyaçlarını yine bir arada gidermeye çalışıyoruz. İş yaptırmıyoruz. Özgün bir yaklaşımla ele alınıyor.”

Hasta tutsaklar önceliğimiz

Gülser Özbay konuşmasında son olarak cezaevlerindeki ağır hasta tutsaklara da dikkat çekiyor. Bu tutsaklardan biri de kız kardeşi Fatma Özbay. “Cezaevinde bizi en fazla acıtan hasta arkadaşlarımız” diyen Özbay, kanser hastası kız kardeşi Fatma Özbay ile diğer tutsaklar için dayanışma çağrısı yapıyor.

“Bu arkadaşların sağlık sorunlarına karşı istediğin saatlerde hastaneye götüremiyorsun. Kız kardeşim kanser hastası. Üzgünüm ve onun birçok sağlık sorunu var. En ağır şey bir arkadaşının o dört duvar arasında hasta olmasıdır. Büyük bir kaygıyla yaklaşıyoruz. Kız kardeşimin sağlık sorunu ciddi. Devletin hasta tutsaklara yönelik ihtiyaçlarını veya özgünlüğünü göz önünde bulundurulmuyor. Oysaki en doğal insani olarak böyle ağır hasta tutsaklar karşısında kimliksel yaklaşılmamalı, yaklaşım tamamen insani olmalıdır. Hasta tutsaklara yönelik bu tutum fazlaca karşımıza çıkarılıyor. Kız kardeşim tedavi görüyor. Bulunduğumuz süre içinde 8 ayrı ilaç alıyordu. İlaç alarak yaşama tutunan bir tutsağın tedavisinin düzenli görülmesi gerekir.” Zelal Tunç-Jinnews/WAN