• DEM Parti Hukuk Komisyonu Eşsözcüleri Sevda Çelik Özbingöl ve Öztürk Türkdoğan, 39 aydır kendisinden haber alınamayan Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'la görüşmek için Adalet Bakanlığına başvuruda bulundu.

DEM Parti Hukuk Komisyonu Eşsözcüleri Sevda Çelik Özbingöl ve Öztürk Türkdoğan, 25 yıldır İmralı Adası’nda bulunan F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tek kişilik hücrede ağır tecrit altında tutulan Abdullah Öcalan ile görüşmek görüşmek için Adalet Bakanlığına dilekçeyle başvuruda bulundu. Başvuru dilekçesinde, Öcalan ve aynı cezaevinde tutulan Veysi Aktaş, Ömer Hayri Konar ve Hamili Yıldırım'dan uzun bir süre haber alınmadığı hatırlatıldı. Öcalan'ın kardeşi Mehmet Öcalan ve avukatıyla yaptığı son görüşmelere atıf yapılan başvuruda, "İmralı Ada Hapishanesi'nde tutulan Sayın Öcalan ve diğer hükümlüler ile Avukat görüş yasağı 27 Temmuz 2011 yılından 2 Mayıs 2019 tarihine dek 8 yıl boyunca kesintisiz biçimde devam ettirilmiştir. Avukat görüşü 2019 yılında 5 defa gerçekleştirilebilmiş, 7 Ağustos 2019 tarihli son avukat görüşü sonrası kesintisiz yasaklama uygulamasına yeniden başlatılmıştır" denildi. Başvuruda, avukatların ve aile bireylerinin yaptığı görüş başvurularının cezaevi idaresi tarafından sürekli tekrarlanan disiplin cezaları gerekçesiyle engellendiği ve disiplin cezalarının ise avukatlara tebliğ edilmediği, gerekçeleri hakkında ise bilgi verilmediği anımsatıldı. 

AİHM kararı ve sonrası

Başvuruda, Öcalan'ın avukatlarının 2014'te Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) yaptığı başvuruda, AİHM'in ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında "koşullu salıverilme hakkı olmaksızın ölünceye kadar cezaevinde tutulmasının" Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 3. Maddesi'ndeki "işkence ve kötü muamele yasağının ihlali" yönünde karar verdiğinin altı çizildi. Başvuruda, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, İnsan Hakları Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı'nın AİHM kararının yerine getirilmesi için 26 Temmuz 2021’de başvurduğu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin bilgi istemesi üzerine Adalet Bakanlığının gönderdiği yanıtta Öcalan'a uygulanan infaz rejiminin 'istisna' olduğunu kabul ettiği vurgulandı. 

Bakanlık açıklayamıyor

Başvuruda, Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvurularda, görüş istenen Adalet Bakanlığının "İmralı'da kötü muamelenin olmadığını", görüşmelerde "elde olmayan sebeplerden dolayı aksaklıklar yaşandığını ve bu durumun makul olduğunu" ileri süren yanıtlar verdiği hatırlatıldı. Başvuruda, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünün 23 Şubat 2024 tarihli Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu'na verdiği cevabi yazı ise gerçeklikten uzak olduğu ifade edilerek, "Bakanlığınız tecridi aşan mutlak iletişimsizlik halinin hukuki gerekçelerini açıklayamamıştır" denildi. 

Başvuruda, Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT) İmralı Cezaevi'ne 2019 yılında yapmış olduğu ziyarete dair 5 Ağustos 2020'de açıkladığı raporunda, Öcalan ve diğer üç kişinin dış dünyayla temaslarında tam bir yasak halinin uygulandığını, hiç kimse ile görüştürülmedikleri bu durumun bir tür hücre hapsi (incommunicado) olduğunu değerlendirdiği hatırlatıldı. Başvuruda, CPT yaptığı değerlendirmede böyle bir durumun kabul edilemez olduğunu ve ilgili uluslararası insan hakları belgelerine ve standartlarına aykırılığını belirtmiştir" ifadesine yer verildi.

BM'nin kararına rağmen

Öcalan'ın avukatlarının 2022'nin sonlarında başvurduğu Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi'nin, mutlak iletişimsizlik hali olan 'incommunicado' haline son verilmesi ve avukatların derhal kesintisiz bir şekilde müvekkilleri ile görüştürülmesini de içeren geçici tedbir talebinde bulunduğu hatırlatıldı. Başvuruda, "Türkiye buna rağmen herhangi bir adım atmamıştır. İmralı'da devam eden hukuka aykırı avukat yasağına son verilerek avukat ziyaretlerinin derhal gerçekleşmesi ve devamlılığının sağlanmasının gerektiği açıktır" denildi.

Görüşme başvurusunda şu talepler yer aldı: 

* Tecridi aşan mutlak iletişimsizlik politikasının terk edilmesi, evrensel hukuk ilkelerinin tanınması, vasi, aile ve avukat ziyaretlerinin derhal yapılması için gerekli ve zorunlu girişimlerde bulunmanızı,

* Mutlak iletişimsizlik haline sebep olanlar hakkında HSK Başkanı olarak her türlü adli ve idari soruşturma başlatmak için girişimlerde bulunmanızı,

 * Abdullah Öcalan ve diğer hükümlüler Veysi Aktaş, Ömer Hayri Konar ve Hamili Yıldırım ile görüşmek için DEM Parti Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu Eşsözcüsü avukatlar olarak tarafımıza cezaevinde görüşme izni vermenizi talep ederiz.

 

* * *

Adalet Bakanlığına yürüdüler

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile görüşmek için yürüyen anneler, seslerinin duyulmasını istedi. Wan'dan Ankara'ya gelen tutsak yakınları, "Adaleti sağla hukuku uygula” talebiyle Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile görüşmek istedi. Tutsak yakınlarının görüşme talebi bu hafta da karşılık bulmadı. Polis, tutsak yakınlarının bakanlığa doğru yürüyüşüne engel oldu. Tutsak yakınları, “Bijî berxwedana zindanan” ve “Hak hukuk adalet” sloganlarıyla engeli protesto etti. Sonrasında açıklama yapıldı. Anneler, açıklama sonrası beyaz tülbentlerini (laçik) yere atarak, "barış" çağrısı yaptı. 

 

* * *

Müebbet için kanun teklifi

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), tutsakların ömür boyu hapiste kalmalarına neden olan Türk Ceza Kanunu'ndaki ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında değişiklik yapılmasını teklif etti. Meclis Başkanlığına kanun teklifi veren DEM Parti Grup Başkanvekilleri Gülistan Kılıç Koçyiğit ile Sezai Temelli, hasta tutsakların tahliyesinin önünde engel teşkil eden İnfaz Kanunu'ndaki "ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının infazına hiçbir surette ara verilmeyeceğine" dair mevcut kanun hükmünün kaldırılması için Meclis’e kanun teklifi verdi. Kanun teklifinde, bu cezaya çarptırılanların tek başlarına yaşamlarını sürdüremeyecek derecede hasta olduklarına dair Adli Tıp Kurumu raporları olsa bile tedavileri için cezalarına ara verilmeyeceği yönünde düzenleme bulunduğu hatırlatıldı.