Ortadoğu labirenti
Gazetelerde, mecmualarda labirent oyunları sık rastlarsınız. Küçük kız çocuğu yolunu kaybetmiş. Hangi yolu takip ederse en kısa yoldan ve tehlikesiz evine varabilir. Ya da safari avına çıkmış avcı en kısa yoldan aslanı nasıl avlıyabilir şeklinde sorularla, dolambaçlı yollarla karşılaşırsınız.
Ortadoğu labirentinde politika yapmak zordur. Önünüze dolambaçlı yollar çıkar. Bu yollardan en sağlamını, sizi selamete götürecek olanını bulamazsanız vay halinize!
1979 yılında İran’da İslam devrimi oldu. Humeyni sürgünde yaşadığı Fransa’dan dönerek İslam Devriminin başına geçti. Devrimin ilk yıllarında devrimde emeği olanlarla iyi geçinir gözüktü. Devrim yerine oturmaya başlayınca başta Kürtler olmak üzere devrimde emeği olanları birer, birer diskalifiye etti.
İran İslam devrimini batı ve Amerikan düşmanlığı üzerine kurdu. Amerika’ya büyük iblis diyordu. İran yıllardan beridir ülkesinde atom silahına sahip olmak için çalışmalar yapıyor. Atom’un en önemli maddesi uranyum maddesinin zenginleştirilmiş miktarını yüzde 20’lere çıkardı.
ABD ve batı ülkeleri İran’ın zenginleştirilmiş uranyum miktarını yüzde 20’lere çıkarmasını, BM Atom Enerjisi kurumunu denetimini kabul etmemesini ekonomik yaptırım uygulayarak yanıtladı. ABD ve batının mütefiği TC de istemiyerek de olsa ekonomik ambargoya katkı sundu.
Bu yıl New York’ta yapılan BM toplantısında ABD başkanı Obama, İran’ın yeni seçilen Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye elini uzattı. İran’ın liberal C.Başkanı uzatılan eli arkasında Hamaney’in desteğini alınca yanıtsız bırakmadı.
Güvenlik Konseyinin daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) artı AB’yi temsilen Almanya geçtiğimiz günlerde İran ile geçici bir anlaşma imzaladılar. İran atom bombası yapmıyacağını, BM Atom enerjisi kurumunun denetimini kabul etti, P5+1 üyeleri (BM Daimi üyeleri ve AB) ise İran’ın nükleer enerji elde etme hakkını kabul ederek yıllardan beridir uygulanan ambargoyu hafifletme sözü verdi. Türkiye bu anlaşmada’da devre dışında bırakıldı.
ABD ile İran bir yıldan bu yana görüşüyorlar. Demek ki diplomaside savaş, soğuk savaş ile barış görüşmeleri birlikte yürütülebiliniyormuş.
İran dış politikasında kavga ettiği devletlerle hep görüşür. Türkiye ile ilişkilerinin çok bozuk olduğu dönemlerde ki Demirel mani olmasaydı Çiller döneminde TSK İran topraklarına girip burada PKK’ye karşı operasyon yapacaktı. İki ülke Kürt sorunu konusunda görüşmeler yapıyordu. Cenevre toplantısına ABD’nin Ortadoğu’daki müteffikleri sıcak bakmıyor. İsrail, Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri bu soğuk duşun etkisinden halen kurtulamadılar.
İsrail tek başına müdahaleden bahsediyor. ABD’nin fotokopisi İngiltere İsrail’e akıllı olmasını öneriyor. Suudi Arabistan İran atom bombasına sahip olursa kendisi de atom bombasına sahip olmanın yollarını arıyacak. Katar ve halkının yüzde 75 Şii olan Bahreyn de tedirgin.
Kürdistan’da Ortadoğu’nun göbeğinde dörde ayrılmış, bir parçası hariç statüsüz bir konumda. İran ile Türkiye’nin ilişkileri hızla gelişiyor. Ambargodan önce 30 milyar Dolar olan İran’a ihracatını 100 milyar Dolara çıkarmak istiyor Türkiye. Diplomasi trafiği iki ülke arasında alabildiğine hızlı.
Jimmy Carter’in danışmanı Brezenski, “İsrail İran’a saldırırsa ABD’de İsraili vurmalı” diyor. Ortadoğu’daki en sağlam müteffiğini vurmak isteyenler kendi menfaatleri için herkesi vururlar. Acaba Kürt Özgürlük Hareketi ve Başure Rojavayê Kürdistan’da buna dahil midir?
Burnuma kötü kokular gelmeye başladı. Burası Ortadoğu labirenti kimin eli kimin cebinde belli değildir. Kürtler akıllı olmak, aralarında sorunları süratle çözüp birlik olmak zorundalar.
Yoksa Kürtlere çıkartılan fatura ağır olur.
KÜRDİSTAN TARİHİNDE BU HAFTA:
* TKDP’li kurucularından ve G.Sekreteri Dr.Şivan (Sait Kırmızıtoprak), öncü kadrolarından Çeko (Hikmet Buluttekin), Brusk (Hasan Yıkılmış) haklarında verilen ölüm kararı 26 Kasım 1971 tarihinde G.Kürdistan’da infaz edildi.
* 26-27 Kasım 1978 tarihinde Lice’nin Fis Köyü’nde yapılan kongrede PKK (Partiyê Karkeran Kurdistan) kuruldu. Genel Sekreterliğine Abdullah Öcalan getirildi.
* Gever (Yüksekova) Murê Köyü melêsi A.Samet Şahin 27 Kasım 1993 tarihinde gözaltına alınıp kaybedildi.
* HEP Antalya İl yöneticisi Diş Tabibi İdris Çelik Antalya’da uğradığı silahlı kontra saldırısında şehit oldu.
* ARGK komutanlarından Erdal Gedik, 1 Aralık 1994’te Dêrsim Kutu Deresi’nde şehit oldu.
