Ortadoğu’nun bülbülü: Aram Tigran

Ortadoğu’nun bülbülü olarak anılan ve yaptığı evrensel tarzda müzikle her dinleyenin yüreğinde ayrı yer edinen Aram Tigran’ın ezgileri hala halkların dilinde olmaya devam ediyor. Ermeni olan Tigran, ailesinin Kürtlere duyduğu minnet borcundan dolayı sanatıyla Kürtlerin mücadelesi içinde yer aldı. Tigran bu duruşuyla iki halk arasında yeni bir köprü kurdu. Aslen Amedli olan Tigran, ailesinin Ermeni katliamı döneminde Suriye’nin Qamişlo kentine yerleşmesinden dolayı burada hayata gözlerini açar. Tigran’ın müzikle tanışması müzisyen olan ve kaval çalan babası sayesinde gerçekleşir. Babası Tigran’a sadece müzik yapmasını vasiyet etmez, soykırım zamanında yaşamlarını kurtaran Kürtler için de mücadele etmesini ister. Bunun üzerine 9 yaşından beri ud ve cümbüş çalan Tigran, sanatıyla bu vefa borcunu öder. Tigran’ın eserleri iki halk arasında yıkılan kardeşlik köprüsünü kurar.

Tigran: Müziğe doyamıyorum
Önceleri ud dersleri alan Tigran, daha sonra düğünlerde ve çeşitli etkinliklerde sahne alır. Arapça, Ermenice, Kürtçe ve Türkçe müzik yapan Tigran, 1966’dan sonra Ermenistan’ın başkenti Erivan’a giderek, Erivan Radyosu’nda 18 yıl çalışır. Bu dönemde müzikal yaşamını daha da olgunlaştıran Tigran, çalışmalarına 1995’ten itibaren Avrupa’da devam eder. Hayatını müziğe adayan Tigran, müziğe olan tutkusunu şu sözlerle anlatır: “Gençken çevremiz doluyordu. Sabaha kadar oturur, çalar, söyler, doymazdık. Şimdi sanat üretme koşullarım farklı olsa da hayatımın ortak tek doğrusu var; müziğe doyamıyorum.”

Yarım asır üretti
50 yılı aşkın devam eden müzik hayatı boyunca oluşturduğu eserlerle halkların yüreğinde yer edinen Tigran, “Ortadoğu’nun Bülbülü” olarak anılmaya başlar. Sanat hayatı boyunca Kurmancî, Arapça, Türkçe, Süryanice, Yunanca, Kirmanckî, Ermenice eserler seslendiren Tigran, belki de bu sebeple de Ortadoğu’nun bülbülü olarak anılmaya başlar. Mezopotamya’da kullanılan dillerde seslendirdiği eserler ile halkların duygularının ve düşüncelerinin ne kadar da aynı olduğunu anlatır.

‘Bu ses ölmemeli hep özgür kalmalı’
Kürtler arasında Tigran’ın yeri her zaman ayrı tutulur. Tigran sanat hayatı boyunca Kürtlerin mücadelesinde birçok eser yazar ve seslendirir. Hazırladığı eserler dışında Kürtler için önemli olan Feqiyê Teyran, Cigerxwîn gibi isimlerin eserlerini de seslendirir. Kürt halkı için olduğu kadar Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan için de ayrı bir yeri olan Tigran’ın, Öcalan’ın Suriye’de yaşadığı süreçte bir görüşmeleri olur. Öcalan, ‘Ortadoğu’nun bülbülü’ dediği Tigran’ın Kürt kanallarında programlara çıktığında telefonla arayarak şarkı isteğinde bulunduğu biliniyor. Görüşme notlarında sevdiği üç sanatçıdan biri olarak Tigran’dan bahseden Öcalan, Tigran’ın cenazesine şu notu göndermişti: “Başta ailesi olmak üzere tüm halkımıza ve Ermeni halkına baş sağlığı diliyorum. Aram Tigran Ortadoğu’nun bülbülüydü. Aram Tigran’ı Ankara’da ilk dinlediğimde ‘Bu ses ölmemeli, hep özgür kalmalı’ demiştim. O ses, beni Kürdistan’a götürdü. Bu sesler ölmez. Aram için öldü diyemem. Aram için şehit diyorum, ölümsüzleşti.” Öcalan’ın sözlerinden de esinlenerek Tigran’ın mezarına “Kürt ve Ermeni sanatçısı Aram Tigran Ortadoğu’nun bülbülüdür” sözleri yazıldı.

Amed’e gömülmek istiyorum
Amed’de yaşamamış olmasına rağmen hep bu topraklara büyük özlem duyan Tigran, 50 yıl sonra Amed’e gelerek 8. ve 9. Amed Kültür Sanat Festivali’nde sahne aldı ve sonrasında Amed’in ilçelerine geziler düzenledi. Ama bu iki gezi yetmedi Tigran’ın özlemini dindirmeye. Bu duyduğu özlemi hem ölümünden önce “Diyarbakır’a gömülmek istiyorum” sözünden hem de eserlerinde vurguladığı yurt sevgisinden anlamak mümkün. Amed’e 50 yıllık hasretlik çeken Tigran, hayata gözlerini kapatırken bu buluşmayı düşledi. Tigran, 8 Ağustos 2009’da Atina’da tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdiğinde Amed topraklarında gömülerek, bu özlemi dindirmeyi diledi. Fakat, AKP hükümeti yasal gerekçelerle bu buluşmayı engelledi.

DİCLE MÜFTÜOÐLU/DİHA/AMED

---

KCK Aram Tigran’ı andı

KCK Kültür ve Sanat Komitesi, halk ozanı Aram Tigran’ı ölümünün 5. yıldönümünde andı. Komite mesajda, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın, “Bu ses ölmemeli, hep özgür kalmalı” sözlerini hatırlatarak Tigran’ın sanat çizgisinin takipçisi olacaklarını belirtti. KCK Kültür ve Sanat Komitesi’nin mesajı şöyle: “Sanatıyla Kürt ve Kürdistan gerçeğini dile getiren büyük halk ozanı Aram Tigran’ı saygı ve minnetle anıyor, bu vesileyle demokrasi mücadelemizin kahraman şehitlerine olan bağlılığımızı bir kez daha dile getiriyoruz. Aram Tigran hakikat dolu güzel sesiyle, insanlarımızı Kürdistan’a çağırıyordu. Özgürlük mücadelesinin yarattığı coşkuyu yüreğinde hissediyor, ezgileriyle Kürt halkını toprağını ve tarihini sahiplenmeye çağırıyordu. Onurlu ve mücadeleci yaşamı ile tüm sanatçılara örnek olan Aram Tigran, Kürt halkının ve dostlarının kültür mücadelesinde her zaman yaşayacaktır. Çünkü gerçek halk sanatçıları hiç bir zaman ölmez.
 Mamoste Aram’ın, müziği ve yaşamı ile toplumun demokratik kültüründe çok önemli bir yeri vardır. Onun canlı, heyecanlı, hayat dolu sesi, Kürdistan’ı, Kürtçe’yi, Kürtlerin kendisine sevdirdi ve özgürlük mücadelesinde, Mezopotamya halklar mozaiğinin biricik sembolü oldu. O kendi sanat yaşamıyla Ortadoğu halklarının demokratik birliğinin mümkün olduğunu göstermiştir. O’nun devrimci sanat çizgisinin takipçisi olacağımızı, yeri doldurulamaz büyük ustanın, sanat mirasına layık olmak için her zaman mücadele edeceğimizi, Mamoste Aram’ın sanat anlayışı ve anısını her zaman yaşatacağımızı belirtiyoruz.”

ANF/BEHDİNAN