Savaş için ek bütçe

  •  AKP-MHP, yılın yarısına gelmeden ek bütçeye başvurdu. Ek bütçede savaş harcamaları aslan payını aldı. Türk savaş kurumlarına 40 milyar 562 milyon 500 bin TL daha ayrıldı.
  •  HDP Eşbaşkan Yardımcısı Paylan, savaş harcamaları, TL’nin düşüşü, enflasyon ve zamlara dikkat çekerek, “Bütçe, savaş politikalarını sürdürmek, saraylarını büyütmek içindir” dedi.

AKP’nin Meclis’e sunduğu ek bütçe teklifinde Erdoğan’a zam, Kur Korumalı Mevduata 40 milyar ve savaş harcamalarına 40 milyar TL ayrıldı.

AKP-MHP tarafından getirilen ve muhalefetin ilk günden “kadük hale geldi” dediği 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi hedefini tutturamadı. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep T. Erdoğan imzasıyla Meclis’e sunulan ek bütçe teklifinde 2022 yılı bütçesine 880 milyar 474 milyon 775 bin lira ödenek eklenmesi öngörülüyor. Yılın ortasına dahi gelmeden getirilen ek bütçenin gerekçesinde ise enflasyondaki artış ile Türkiye ve dünyada yaşanan ekonomik ve jeopolitik gelişmeler sonucu meydana genel fiyat artışları gösterildi. Ek bütçe gerekçesinde; 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile merkezi yönetim bütçe giderleri için 1 trilyon 750 milyar 957 milyon 322 bin TL ödenek tahsis edildiği, ancak enflasyon farkı nedeniyle kamu personeline yapılan zam oranının yüksekliğine sığınıldı. Kanun teklifinde, “Cumhurbaşkanı ödeneği”nen yüzde 20,2 oranında ekleme yapıldı. Erdoğan’ın maaşı da yüzde 40’ı aşan zamla 141 bin 453 TL oldu.

Savaş harcamalarına 41 milyar daha

AKP tarafından ek bütçede de güvenlik harcamaları en yüksek kalemlerden oldu. Güvenlik harcamalarına 40 milyar 562 milyon 500 bin TL ayrıldı. Milli Savunma Bakanlığına (MSB) ayrılan 29 milyar TL’lik bütçenin 100 milyon TL’si yurt dışına yapılan transfer kalemine, 26 milyar 714 milyon 800 bin TL ise tüketime yönelik mal ve malzeme (Modernizasyon giderleri, elektrik, akaryakıt, yakacak, yiyecek, giyecek ve diğer tüketime yönelik mal ve malzeme alımı) alımına ayrıldı. 

İçişleri Bakanlığına 1 milyar 854 milyon 250 bin TL, Dışişleri Bakanlığına da 1 milyar 590 milyon TL ek bütçe verilecek.

MİT, Jandarma ve Emniyet’e 10 milyar

Milli İstihbarat Teşkilatı’na (MİT) 890 milyon TL, Jandarma Genel Komutanlığına 4 milyar 293 milyon 250 bin TL, Sahil Güvenlik Komutanlığına 852 milyon TL, Emniyet Genel Müdürlüğüne 3 milyar 673 milyon TL ek bütçe verilecek.

TL’yi korumaya 40 milyar

Teklif edilen bütçede bazı kamu kurumlarına yönelik getirilen ek bütçelerde yer aldı. Hazine Maliye Bakanlığı’na ayrılan 488 milyar 868 milyon 96 bin TL bütçenin sadece 40 milyar TL’si Kur Korumalı Mevduat için ayrıldı. İç borç faizine 43 milyar 475 milyon 36 bin TL, dış borç faizine 31 milyar 937 milyon 703 bin TL, madeni para basımı için 500 milyon TL ayrıldı.

Avrasya Tüneli için 550 milyon

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na da 12 milyar 917 milyon TL ayrılan bütçeden 550 milyon TL Avrasya Tüneli’ne aktarılacak.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesine 28 milyar 425 milyon 193 bin TL eklenmesi öngörüldü. 

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığına 5 milyar 427 milyon 200 bin TL’lik ek bütçe ayrıldı. Kültür Turizm Bakanlığına 1 milyar 893 milyon 206 bin TL ayrıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na 3 milyar 179 milyon TL, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına 1 milyar 161 milyon 400 bin TL, Ticaret Bakanlığına 137 milyon 400 bin TL verilecek. Tarım ve Orman Bakanlığına 15 milyar 26 milyon 12 bin TL’lik ekleme yapıldı. Diyanet İşleri Başkanlığına 554 milyon 4 bin TL öngörüldü.

Altun için 87 milyon TL

Başında Fahrettin Altun’un bulunduğu İletişim Başkanlığına 87 milyon TL ek bütçe verilecek, tamamı da temsil ve tanıtım giderlerinde kullanılacak.

HDP Ekonomiden Sorumlu Eşbaşkan Yardımcısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Garo Paylan

Ölü doğduğunu söylemiştik

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ekonomiden Sorumlu Eşbaşkan Yardımcısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Garo Paylan, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi sunulduğu anda kadük haline geldiğini belirterek, “Bütçenin ölü doğduğunu söylemiştik. Bütçenin 2022 yılı için dolar kuru öngörüsü 9,25 TL’ydi. Oysa biz daha bütçeyi görüşürken dolar 13 TL’ye yükseldi. Bu bütçenin revize edilmesi talebinde bulunduk, kabul etmediler. Bütçe 6 ay geçmeden boşa çıktı. Ek bütçe getirdiler” dedi.

Kimler için ve nasıl harcanıyor?

Asıl meselenin, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi’nin “Kimler için ve nasıl harcandığı” olduğunu söyleyen Paylan, “Makro ekonomik dengeler altüst oldu, enflasyon, dolar kuru, faizler patladı. Bu yüzden bütçe kadük oldu. Yandaşlarına dolar bazında ödemeler yaptılar. Kur Korumalı Mevduat ile de zenginlere on milyarlarca TL para aktardılar. Bu yüzden bütçe tükendi” diye konuştu.

Savaşı sürdürmek için

Emekçilerin enflasyondan dolayı kayıpları için ek bütçe getirilmesi gerektiğini belirten Paylan, bütçenin “zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yapmak” için kullanıldığını belirtti.  Getirilen bütçeyle de iktidarın yandaşlarına para aktarmayı hedeflediğinin altını çizen Paylan, şöyle devam etti: “Savaş politikalarını sürdürmek, saraylarını büyütmek için bütçe getiriyorlar. Buna karşıyız. Emekçilerin, işçilerin enflasyondan doğan kayıplarının karşılanması için ek bütçe getirilmesi için mücadele edeceğiz.” 

Bütçe hakkına sahip çıkılmalı

Ek bütçenin de çözüm olmayacağını, çünkü iktidarın politikalarını sürdürmeye yönelik getirildiğine dikkat çeken Paylan, şunları belirtti: “Bu bütçe hiçbir sorunu çözemez. Bu bütçe de yoksulu daha yoksul, zengini daha zengin yapacak. Sendikalar, yurttaşlar, sivil toplum kuruluşları ek bütçede de bütçe hakkına sahip çıkmalı.”

Abdüllatif Şener

Yönetme kabiliyeti yok

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Konya Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Abdüllatif Şener de 2021’de yapılan bütçe görüşmelerinde uyarılarını dikkate almayan iktidarın, 2022’nin yarısına dahi gelmeden getirdiği bütçenin iflas ettiğinin altını çizdi. Şener, şöyle devam etti: “Hükümetin önünü görmediğini, önündeki bir yıl içerisinde kamu gelirlerini, giderlerine uygun bir şekilde bütçeleyemediğini göstermektedir. Önünü görmeyen bir hükümetin ekonomiyi yönetme, ekonomik sorunları çözme kabiliyeti yoktur.”

Fakirden zengine transfer

Bütçedeki döviz garantili ödemeleri anımsatan Şener, şunları paylaştı: “Bunun miktarı 5,2 milyar dolar civarındaydı. Aralık ayındaki kura göre 42 milyar TL’lik ödenek koymuştu. Bugünkü kura göre 90 milyar TL’ye çıktı. Yıl içinde doların yükseleceği belli olmasına rağmen ısrarla yerleştirdi. Kur Korumalı Mevduat düzenlemesine geçildi. Bankaların ödediği yüzde 17 faiz dışında kurdaki artışa dayalı ortaya çıkan farkı da hazineden ödemeyi öngörmüşlerdir. Kur Korumalı Mevduat nedeniyle hazinenin ödeyeceği para gittikçe artmaktadır. Milyarlarca dolar ortaya çıkmıştır. En son 40-50 milyar dolar civarındaydı. Yıl sonuna kadar da sürekli artacaktır. Türkiye’de bütçe gelirleri dolaylı elde ediliyor. Fakirden toplanan paralardan oluşuyor. Fakirlerden toplayıp, zenginlere dağıtıyorlar. Ek bütçe ile de düşük gelir gruplarından topladıkları paraları hem kur korumalı mekanizmasından doğan ödeme garantileriyle zenginlere aktaracaklardır. Fakirden zengine servet aktarma aracı haline dönüşecektir.”    ANKARA

 

AB’nin yüzde 36 altında

Türkiye İstatistik Kurumu, 2021’e ilişkin geçici Satınalma Gücü Paritesi (SGP) verilerini açıkladı. Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGP’ye göre; kişi başına GSYH endeks değerinin 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 64 oldu ve AB ortalamasının yüzde 36 altında kaldı.

Karşılaştırmalar, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) kapsadı.

Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 277 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 32 ile Arnavutluk olarak kayıtlara geçti. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 177 üzerinde, Arnavutluk ise yüzde 68 altında değere sahip oldu.

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi, 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 71 oldu ve AB ortalamasının yüzde 29 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 146 ile Lüksemburg oldu. Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2021 yılı geçici sonuçlarına göre 35 olarak belirlendi. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 35 euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor. 

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.