Şırnaklılar dönüşü bekliyor

Sokağa çıkma yasağının 8 aydır sürdüğü Şırnak’ta Türk devletinin tüm saldırılarına rağmen halk kenti terk etmiyor. Geri dönüş için aylardır kentin çevresinde zor koşullarda yaşam mücadelesi veren binlerce Şırnaklı zorla kentten sürülmeye çalışılsa da gitmemekte kararlı. 14 Mart’tan bu yana kent merkezinde uygulanan yasak ve devlet saldırıları nedeniyle Dêrgul, Avgamasiya, Gundê Cifanê, Toptepe Köyü, Sê Girkê, Beytüşşebap girişi ve Şırnak civarını yerleşen 3 binin üstünde ailenin kendi imkanlarıyla kurdukları çadırlara saldıran devlet, halkı Türk illerine göçe zorluyor.

Batıya gitmeyi reddediyorlar

Tutuklanmadan önce kentteki duruma ilişkin görüştüğümüz HDP Şırnak Milletvekili Leyla Birlik, “Aileler çok öfkeli çünkü çok zor koşullarda kalıyorlar. Yine de buradan gitmemekte karalılar. Başka yere gitme imkanları var ama gitmeyi reddediyorlar. Çoğunun özellikle Mersin başta olmak üzere Türk illerinde yakınları var. Ama buralar bizim kendi topraklarımız diyor ve herhangi başka bir yere gitmeyeceklerini söylüyorlar” dedi.

Amaç kenti tamamen yıkmak

YPS savaşçılarının şehirden çıkmalarının ardından Şırnak’ı yıkmaya başlayan Türk devletinin amacının kenti tamamen yıkmak olduğunu belirten Birlik, “Yıkım halen devam ediyor. Evlerin tamamı yerle bir edilecek gibi görünüyor. Yasağın kalkacağına dair resmi bir açıklama yapılmadı. Sadece bazı söylentiler var. Şırnak’ta çalışan memurların anlatımlarına göre bu hafta yasak kaldırılacaktı. Ancak ortada şuana kadar somut bir durum yok. Muhtemelen bütün evleri yıkana kadar yasağı kaldırmayacaklar. Şuanda Dicle, Bahçelievler ve Yeni mahallede yıkım sürüyor” dedi. 

İki yerde çadırlar duruyor

Şırnak ve çevresinde çadırlara yönelik saldırıyı hatırlatan Birlik, şöyle devam etti: “Dêrgul, Avgamasiya, Gundê Cifane, Toptepe Köyü, Sê Girkê, Beytüşşebap girişi ve Şırnak civarında 3 bine yakın aile kendi imkanlarıyla kurdukları çadırlarda kalıyordu. Dêrgul ve Şırnak’ın Qesrik bölgesine kadar olan yerlerde kurulan çadırlara polisler saldırdı ve buraları yıktı. Cifane köyü, Sê Girkê yolu üzerindeki çadırlar halen duruyor. Diğer yerlerdeki tüm çadırlara  saldırdılar.

Yurtseverler evlerini paylaşıyor

Sê Girkê bölgesinde kış çok çetin geçtiği için oradaki çadırlarda kalan ailelerle köylerdeki yurtseverler evlerini paylaşıyor. Kimi kullanmadığı evlerini temizledi kimi de evlerinin bir bölümünü boşaltıp paylaştı. Şu anda Sê Girkê çevresinde çadırda kalan yok.”

Çevre ilçelere dahi gitmiyorlar

Çadırladın yıkılmasından sonra dışarıda kalan aileler için çevre ilçelerde ev ayarladıklarını dile getiren Birlik, şöyle devam etti: “Çadırları yakılan ve oralardan dışarı çıkmak zorunda bırakılanlar halen Şırnak ve çevresinde kalıyor. Çevre ilçelerdeki yurtsever halkımızın evlerine göndermek istedik. Ancak onlar buralarda kalacaklarını söyledi.

Yıkılan köylere yerleşiyorlar

Çadırlara yakın köylere, kimi üç, kimi dört aile birlikte yerleşenler oldu. 90’lı yıllarda yıkılan evleri tamir edenler oralara yerleşti. Şırnak’ta çatışmaların yoğun yaşanmadığı Gündoğdu, Bakırkent mahallelerinde kalan akrabalarının yanlarına gidenler oldu. Bu mahalleler hakkında yıkım kararı verilmediği için evleri buralarda olanlar uzun zamandır buralarda kalıyordu.”

Kira yardımı kuru propaganda

Devletin evlerinden ettiği halka yardım yaptığı iddialarının “kuru propaganda” olduğununun altını çizen Birlik, şu bilgileri paylaştı: “Çadırlar yıkıldığı zaman orada bize, ailelere kira yardımı yapılacağı söylendi. Çadırlarda kalan ailelerin neredeyse tamamı o civarda yer alan kömür ocaklarında gündelik işçi olarak çalışıyorlar. Buradan kazandıkları para ile günlük ihtiyaçlarını giderebiliyorlar. Şimdi buradan çıkıp Cizre’ye, Mersin’e ya da başka bir yere giderse gündelik ihtiyaçlarını karşıladığı işinden olacağı için mümkün mertebe buralara yakın yerlerde kalmaya çalışılıyor. Yani alacağı kira yardımıyla yaşamını idame edemiyor kimse. Ayrıca kira yardımı da şu ana kadar yapılmış değil. 

Vali: Nereye giderseniz gidin

Şırnak’a yasak konulduğu zamanda kira yardımı yapılacağına dair valilik ve kaymakamlık açıklama yapmıştı. O zaman bir kısım aileye bu yardım yapıldı bir kısmına ise yapılmayıp durumu geçiştirdiler. Zaten biz vali ile görüşme yaparken bize ‘kim nereye gidiyorsa gitsin yapacak bir şeyimiz yok’ demişti.”

Amaç Botan’dan kopartmak

Yapılmak istenenin bölgeyi insansızlaştırmak olduğuna işaret eden Birlik, “Kışın gelmesiyle beraber çadırlara saldırdılar ki aileler göç etsin. Aileler çok öfkeli çünkü çok zor koşullarda kalıyorlar. Yine de buradan gitmemekte karalılar. Başka yere gitme imkanları var. Çünkü çoğunun özellikle Mersin’de başta olmak üzere Türk illerinde yakınları var. Ama buraların kendi toprakları olduğunu ve başka bir yere gitmeyeceklerini söylüyorlar. Ki bu çadırlar yıkıldıktan sonra tekrar görüldü. Aileler yakın köylere, Şırnak’a, kimisi de ilçelere gidip yerleşti. Yasağın kalkmasıyla beraber Şırnak’a gidip yerleşmeyi bekliyor herkes” dedi.

Şırnak Valisi Ali İhsan Su’nun 6 Kasım’da yaptığı açıklamaya göre ise kentteki yasak 14 Kasım’dan itibaren kısmen kaldırılacak. 

Kampanyalar ayakta tutuyor

Yapılan kampanyalar sayesinde bir nebze de olsa ailelerin ihtiyaçlarının karşılandığını ifade eden Leyla Birlik, ”Şırnaklılar, Kürt halkının yaptığı kampanyalarla ayakta durmaya çalışıyor. Avrupa’dan gelen gerek çadır yardımı gerekse diğer yardımlarla biraz toparlanmaya çalışılıyor. Ancak bu yardımların artarak devam etmesi gerekiyor ki bu hayati bir durum. Yardımları yapan birçok aile de gelip yerinde gördü yaptıkları desteğin sonucunu” dedi. 

Konut inşa kampanyası 

Şu anda konut yokluğundan ötürü büyük zorluklar çekildiğini kaydeden Birlik, “Bu yüzden en azından kışı geçirmek adına konut inşa etme kampanyası başlattık. Çevre köylerde ev yapmak isteyen ailelere inşaat malzemesi yardımları yapılıyor. Şimdiye kadar 20 kadar aileye bu yardımlar yapıldı. Aileler kışı geçirebilmek için küçük de olsa ev yapıyor böylece” diye konuştu. 

Aileler dağıldı

Yapılan saldırı ve baskılar sonucu ailerin dağıldığına, parçalandığına işaret eden Birlik, “Aileler dağılmış. Kiminin çocuğu Şırnak’ta ve Türkiye metropollerinde bir akrabasının yanında kalıyorken, ailenin bazı bireyleri burada çadırda kalıyor” diye belirtti. 

Şırnak için ertelendiler

Şırnak’ın Hezex (İdil) ilçesinde yıkımın durduğunu ancak Şırnak’ta yıkım bittikten sonra Hezex başta olmak üzere Cizre ve Silopi’de de yeniden başlatılacağını bildiren Leyla Birlik, “Hezex’te yapılan yıkım Şırnak’ta çatışmalar başladığı için durduruldu. Çünkü hem Hezex’te hem de çevre ilçelerdeki tüm araç ve imkanları Şırnak’taki çatışmalar için seferber edildi. Yine Cizre’deki yıkımda bu yüzden durduruldu. Yıkım yapan araçlar halen Şırnak’ta olduğu için İdil’de şuan için bir yıkım yok. Ancak orada da yıkım yapılacağı söyleniyor” dedi. 

Ev diye yapılan kulübeler

“Hezex’te yıktıkları yerlerde ev inşa etmeye başlamışlar ve bu evler sadece 85 metrekareden ibaret” diyen Birlik, bunun da bir şantaja dönüştüğünü vurgulayarak şunları söyledi: “Bunun içinden tuvalet, banyo ve mutfağı çıkırınca kalan alan ancak tek bir kişinin yaşayabilmesi için uygun. Herkesin bildiği gibi Kürdistan’daki aileler nüfusu kalabalık ailelerdir. Hal böyleyken yapılan bu 85 metrekarelik alan kime yetecek. 

Şantaj aracı olarak kullanılıyor 

Ayrıca yıktıkaları evlerin çoğu da iki ya da üç katlı evlerdir. Aileler de bunu kabul etmiyor. Ev diye yaptıkları kulübelere girmeyecekleri söylüyorlar. Buna rağmen de bu evleri yapıyorlar. Çünkü onlar halkı kendilerine mecbur bırakmaya çalışıyorlar. Evler ruhsatsız. ANAP hükümetinde köylerden göçertilen ailelere burada yapılan küçük evler verilmişti. Ancak aileler bu evleri daha sonra yıkmış ve kendilerine uygun olarak yeniden inşa etmişlerdi. Aradan geçen bunca yıla rağmen bu evlerin ruhsatını vermemiş devlet. Şu an da bunu şantaj aracı olarak kullanıyorlar.”

Cezaevindeki grev sürüyor

Şirnex'te (Şırnak) 14 Mart 2015 tarihinden bu yana sokağa çıkma yasağı devam ederken, Şırnak T Tipi Cezaevinde var olan baskı ve zulüm politikaları, OHAL ile birlikte daha kötü bir hal almış durumda. Daha önce koşularından kaynaklı çıkan isyanda 2 çocuğun yaşamını yitirdiği cezaevinde, siyasi tutsaklar 10 Ekim'den bu yana dönüşümlü süresiz açlık grevinde. 

ARGEŞ KAYA / HABER MERKEZİ