Suriyelilerde seçim endişesi 

• İktidar ve muhalefetin ağız birliği etmişcesine Suriyelileri geri gönderme söylemi seçim öncesi Suriyeli sığınmacılarda endişelere sebep oldu. AKP'nin istisnai vatandaş yaptığı 300 bin Suriyelide kaygılı.

Türkiye’de seçmen cumhurbaşkanlığı ve 28. dönem milletvekillerini seçmek için sanığa giderken Suriyelilerin endişeleri yükseliyor. Hem iktidar hem de muhalefet kanadından “kader seçimi” olarak adlandırılan 14 Mayıs seçimleri ülkelerine geri gönderilme endişesi taşıyan Suriyelilerin de korkulu rüyası oldu. 
Arap Baharı olarak da adlandırılan rejim değişikliklerinin yarattığı sarsıntıda 2011 yılından beri kütlesel olarak Türkiye ve Avrupa ülkelerine göç eden Suriyeliler de seçimin sonuçlarına kilitlenmiş durumda. İstanbul’da ikamet eden Suriyeliler endişelerini Şarku'l Avsat'a anlattı. Sığınmacı statüsünde bulunan Suriye vatandaşları seçim sonrası bir daha destek bulamayacaklarını hissetmeye başladıklarını söylüyor. Türk tarafının muhalefet ve iktidar kanadından gelen açıklamalar yaşanan endişeleri artırıyor. 

Geri göndermede mutabıklar
Suriye Arap Cumhuriyeti ile yaşanan normalleşme müzakerelerinin ciddi boyut kazanmasının ardından, özellikle mültecilerin güvenli bir şekilde geri dönüşü konusu başlıca gündem. Rusya'nın sponsorluğunda yürütülen müzakerelerin temel ilkelerinden bir Suriye devletinin sınırlarında hakimiyeti iken diğeri Türkiye'deki Suriyeli mültecilerin geri dönüşü mevzusu. Geri dönüş birçokları için hala bir derin endişe konusu. 
Türk muhalefeti, hükümetin söylediğinden pek de farklı olmayan bir biçimde Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler ile koordinasyon halinde, Esed'le ilişkileri yeniden düzenleyerek Suriyelileri iki yıl içinde ülkelerine geri gönderme konusunda kararlı görünüyor. Suriyeliler cumhurbaşkanlığı seçimlerini kim kazanırsa kazansın kendileri için durumun farklı olmayacağını düşünüyor. 

İşgal bölgesinde 1000 konut 
Daha önce bir çoğu ya Rojava’nın işgalinde ya da işgalden sonra yaşanan insan hakları ihlalleri ile anılan Suriyeli çevreler Türk Cumhur başkanı Erdoğan’ın, Suriyeli mültecilerin gönüllü olarak ülkelerine dönüş sürecinin başladığını söylemesine içerlendi. Erdoğan Suriye’de işgal altında tuttuğu Rojava Kurdistanı ve diğer bölgelerinde 1000’den fazla konut yaptıklarını ve ‘bunlar’ diye hitap ettiği Suriyelileri peyder pey gönderdiklerini açıklamıştı.  

300 bin istisnai vatandaş
Resmi istatistiklere göre Türk makamları yaklaşık 300 bin Suriyeliye istisnai vatandaşlık verdi. Türkler, özellikle para karşılığında üniversitelerde Suriyeliler ve genel olarak Araplar için öğretim görevlisi koltukları tahsis edilmesinin yaygınlaşmasıyla eğitim ve tedavide Suriyelilerin ayrıcalıklı muamele görmesinden şikayetçi. 
Suriyeliler, muhalefetin ve iktidardaki AKP/MHP kliğinin artık kendilerine karşı tek bir yaklaşım benimsemesiyle, seçim sonrasında Türkiye'nin içine gireceği durumdan endişelerini gizlemiyorlar. Muhalefetin bu davaların tek tek inceleneceğini ve şartlarını yerine getirmeden vatandaşlık alanların vatandaşlığının iptal edileceğini açıklamasının ardından, istisnai olarak vatandaşlık alanlar arasında bile korkular artıyor.

Nefret söylemi ve tutumu
İstanbul'un Fatih ilçesinde bir mobilya imalat atölyesinde çalışan Abdullah Mahmud, Türkiye'de durumun seçimlerden önce bile değiştiğine dikkat çektiği açıklamasında şu iddialarda bulundu: “Suriyeliler artık Türk sokağına dahi alınmıyor. Koronavirüs (Kovid-19) salgını döneminde ve sonrasında Türkiye'de ekonomik durumun kötüleşmesiyle her yerde nefret tutumu arttı. Türklerin aldığından daha düşük ücretlere çalışmamıza ve onlar gibi fiyat pahalılığından muzdarip olmamıza rağmen İnsanlar bizi işsizliğin ve yüksek fiyatların sebebi olmakla suçluyor.”
Türkiye'de yaklaşık 3,6 milyon Suriyeli bulunuyor ve bunların yaklaşık 1,7 milyonu Türkiye'nin Suriye ile sınır illerde yaşıyor. İstanbul'da toplam Suriyeli sayısının yaklaşık 550 bini yaşıyor. HABER MERKEZİ / SAİD ABDURRAZIK