Ticaret savaşı alevleniyor

• ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin'e uyguladığı gümrük vergisi yüzde 104’a ulaştı. Çin, Trump yönetimini "Ticaret savaşlarının kazananı olmaz ve korumacılık çıkmaz bir sokağa sürükler" sözleriyle uyarırken, iki ülke arasındaki ticaret geçen yıl 585 milyar dolar civarındaydı.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump'ın onlarca ülkeye yönelik ek gümrük vergileri Çarşamba günü yürürlüğe girdi. ABD'nin en büyük ekonomik rakibi ve aynı zamanda önemli bir ticaret ortağı olan Çin'in ürünlerine uygulanan gümrük vergisi yüzde 104 gibi yüksek bir orana ulaştı.

Trump, 2 Nisan’da Çin ürünlerine önce yüzde 34'lük bir ek vergi getireceğini duyurarak, bu ülkeye uygulanan gümrük vergisini yüzde 54'e çıkardı. Ayrıca ek gümrük vergisi getirdiği ülkeleri karşılık vermemeleri konusunda uyardı. Pekin ise bu karara Amerikan ürünlerine aynı oranda ek vergi koyarak karşılık verdi. Washington bunun üzerine Çin'e bu kez yüzde 50'lik ek bir vergi açıkladı. Böylece Trump'ın ikinci başkanlığı döneminde Çin mallarına yönelik toplam gümrük vergisi yüzde 104'e ulaştı.

Çin'in Amerikan ürünlerine uygulayacağı yüzde 34'lük ek vergi Perşembe günü yürürlüğe girecek. Pekin'in bir anlaşma yapmayı çok istediğini ileri süren Trump, "Çin bir anlaşmaya varmayı çok istiyor ama nereden başlayacaklarını bilmiyorlar. Bizi aramalarını bekliyoruz. Bu olacak!" dedi.

Trump, Salı günü yaptığı açıklamada hükümetinin ek olarak ticaret ortaklarıyla özel anlaşmalar üzerinde çalıştığını, Saray Japonya ve Güney Kore gibi ülkelere öncelik vereceklerini söyledi. ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer, Senato'ya yaptığı açıklamada Arjantin, Vietnam ve İsrail'in gümrük vergilerini düşürmeyi teklif eden ülkeler arasında olduğunu belirtti.

Ciddi sonuçlar doğurur

 “Sonuna kadar mücadele edeceğiz!” diyen Çin, ABD ile ekonomik ve ticari ilişkiler hakkında yayımladığı 47 sayfalık politika belgesinde, Trump yönetimini "Ticaret savaşlarının kazananı olmaz ve korumacılık çıkmaz bir sokağa sürükler" sözleriyle uyardı, Washington'a "göz hizasında diyalog" çağrısı yaptı.

585 milyar dolarlık ticaret

Donald Trump, gümrük vergilerinin ABD'ye günde "2 milyar dolar" getirdiğini savunuyor. Ancak Çin Ticaret Bakanlığı, Trump'ın Çin mallarına yüzde 50 ek vergi koyma tehdidini "hata üstüne hata" olarak nitelendirdi.

Çin-ABD ticaretine baktığımızda, geçtiğimiz yıl iki ülke arasındaki ticaret yaklaşık 585 milyar dolara ulaştı. BBC Verify'dan Ben Chu'nun analizine göre, ABD, Çin'den 440 milyar dolar değerinde mal ithal ederken, Çin ise ABD'den 145 milyar dolar mal satın aldı. Uluslararası Para Fonu'na ABD ve Çin birlikte küresel ekonominin yaklaşık yüzde 43'ünü oluşturuyor. İki ülke arasındaki ticaret savaşının küresel yatırımı etkileyeceğini belirten Chu, Çin ekonomisinin yaklaşık 1 trilyon dolarlık bir üretim fazlası olduğunu, bunun da dünyanın geri kalanından ithal ettiğinden çok daha fazla malı ihraç ettiği anlamına geldiğini ekledi.

Kaçınılmaz hasar

Ekonomistler topyekûn bir Çin-ABD ticaret savaşının, serpilme etkisiyle küresel olarak hissedileceği ve bu etkinin oldukça olumsuz olacağı konusunda hemfikir. BBC'ye konuşan ABD merkezli düşünce kuruluşu The Conference Board'un Çin Merkezi'nde kıdemli danışman olarak görev yapan Alfredo Montufar-Helu, Çin'in geri adım atacağını düşünmenin yanlış olacağını söylüyor: "Böylesi bir adım sadece Çin'i zayıf göstermekle kalmaz, aynı zamanda ABD'ye daha fazlasını talep etmek için bir kaldıraç da vermiş olur.  Artık uzun vadeli ekonomik hasara yol açacak bir çıkmaza girmiş durumdayız."

Gerilimi düşürmeye çalışan Avrupa Birliği başkanı Ursula von der Leyen, Çin başbakanı Li Qiang ile yaptığı görüşmede ticaret çatışmasının kötüleşmesine karşı uyarıda bulundu. AB'den yapılan açıklamada, dünya ekonomisi için istikrarın yanı sıra “daha fazla gerginlikten kaçınma ihtiyacının” da vurgulandığı belirtildi. PEKİN