Urmiye Farslaştırılıyor

• Tahran yönetimi, Urmiye'nin dilsel ve dinsel çeşitliliğini bir arada yaşama modeli olarak değil, bir “kontrol ve kısıtlama” aracı olarak kullanıyor.

Rojhilatê Kurdistan’ın Urmiye şehri, 900 bini aşkın nüfusuyla bölgenin hem en eski hem de çok uluslu kentlerinden biridir. Şehirde tarih boyunca Aşuriler, Ermeniler, Azeriler ve Kürtler bir arada yaşadı. Ancak zaman içinde demografik yapı değişerek, Aşuri ve Ermeniler önemli ölçüde azaldı.

Bugün Urmiye ve çevre köylerdeki nüfusun büyük çoğunluğunu Kürtler ve Azeriler oluşturmaktadır.

İran'ın merkezi hükümetleri, Urmiye'nin dilsel ve dinsel çeşitliliğini bir arada yaşama modeli olarak değil, bir “kontrol ve kısıtlama” aracı olarak kullanmaya çalıştı.

Kürtler, inkâr ve ötekileştirmeyle karşı karşıya kalan halkların başında geliyor. Bu inkâr, yer, sokak, park ve alışveriş merkezlerinin isimlerinde de kendini gösteriyor. Kürtçe isimler sistematik olarak siliniyor; yerine Türkçe ve Farsça isimler getiriliyor. Böylece Kürtçe, kamusal alanda görünmez kılınıyor.

Kürtçe isimler siliniyor

Jinha’dan Saye Mohibi’ye konuşan konuşan Urmiye’deki aktivistlerden Sediqeh Kh., Kürtçe isimlerinin ortadan kaldırılmasını, “Kürt kimliğinin inkârı, dilinin, edebiyatının ve sözcüklerinin yok edilmesiyle başladı. Tıpkı bu dilin resmi alanlarda konuşulmasının engellenmesi gibi” sözleriyle değerlendirdi.

Sediqeh Kh., kentte “yazılı ve resmi” olmayan bir yasağın olduğuna dikkat çekiyor ve soruyor: “Madem şehir hepimizin, Türk Mall adında büyük bir alışveriş kompleksi varsa, neden ‘Kurd Mall’ inşaatına izin verilmedi? Türkçe isimlerle bir sorunumuz yok, ancak hükümet bir tarafa baskı uygulayarak diğerine üstünlük tanıyor. Azeri diline yönelik de benzer politikalar uygulanıyor. Azerice konuşanlar için bu, aynı zamanda kimliklerine ve dillerine yönelik bir tehdittir.”

Amaç asimilasyon

Urmiyeli sivil toplum aktivisti Simin F. ise kentin Farslaştırılmak istendiğini belirterek, “Köy ve mesire yerlerinin isimlerinin değiştirilmesi kültürel bir tehdit haline geldi. Hükümet, Farslaştırma ve isim değiştirme politikalarında kararlı bir şekilde ilerliyor” dedi.

“Amaç asimilasyon” diyen Simin F., “Bu isimler tarihin ve toplumsal hafızanın bir parçasıdır. Kürt, Süryani, Ermeni ve Azeri topluluklar buna karşı çıkmak zorunda. Ne yazık ki bu politika en çok Urmiye Kürtleri ve Hristiyanlarına karşı uygulanıyor” ifadelerini kullandı. URMİYE