Yarım ağız kabul

• İmralı’ya gitme yetkisi bulunan tek kurum olan CPT’nin Yürütme Sekreteri Hugh Chetwynd, izolasyon ve görüş yasağının kabul edilemez olduğunu söyledi.
• CPT, İmralı’ya ‘gerekli görürlerse’ gideceklerini söyleyedursun, Aile görüşü için başvuru yapan avukatlar, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ve diğer 3 tutsağa yeni bir “disiplin cezası” verildiğini öğrendi.

İmralı’da ağır tecrit ve izolasyon altında tutulan Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’dan 40 aydır haber alınamıyor. Öcalan’la birlikte Veysi Aktaş, Ömer Hayri Konar ve Hamili Yıldırım’ın da avukat ve aile görüş hakkı, rutine bağlanan ‘disiplin cezaları’ adı altında reddedilerek mutlak iletişimsizlik sistematik hale getirildi.

Türk devleti, hem kendi iç hukukunu hem de altında imzası olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İşkencenin Önlenmesine Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi gibi uluslararası sözleşmeleri ihlal ediyor.

İmralı’ya gitme yetkisine sahip olan tek kurum Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi CPT ise sessizliğini koruyor. Başta Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın avukatları olmak üzere uluslararası alandan farklı toplumsal kesimlerin İmralı tecridine dönük başvuruları ya yanıtsız bırakan ya da “konuyu yakından takip ediyoruz” diyerek geçiştiriyor.

Son olarak 13-22 Şubat tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret eden CPT, İmralı’ya gitmedi. Eylül 2022 tarihinde yaptığı ziyaretin raporunu da açıklamadı.

Çifte standart

Ancak geçtiğimiz günlerde, hak ihlalleri konusunda tavsiye kararlarına uymayan Azerbaycan’a ilişkin açıklama yaptı. ihlallerin devamı durumunda konuşma hakkının elinden alınacağı ve konsey üyeliğine son verileceğini Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne bildirdi. Bunun üzerine Azerbaycan geri adım atmak zorunda kaldı.

ANF’nin sorularını yanıtladı

ANF muhabiri Serkan Demirel, tüm bu gelişmelerle yeniden gündeme oturan CPT yetkililerine sorular yöneltti.

Demirel’in sorularına CPT Yürütme Sekreteri Hugh Chetwynd adına yazılı cevaplar verildi. 

2022 yılında yaptığı son ziyaretlerine ilişkin raporun hala neden yayınlanmadığı sorusuna CPT şu cevabı verdi:

“CPT’yi kuran sözleşme iki temel sütuna dayanmaktadır: İşbirliği ve gizlilik. Sonuç olarak, Sözleşme CPT’ye yalnızca taraf devletin izniyle bir rapor yayınlama yetkisi vermektedir.”

 

 

‘Gerekli’ görürse!

CPT, 40 aydır Öcalan ve diğer tutsaklardan haber alınamasına rağmen komitenin yeni bir ziyareti “gerekli görürse” yapacağını belirtti: “CPT İmralı'yı 1999, 2001, 2003, 2007, 2010, 2013, 2016, 2019 ve 2022 yıllarında olmak üzere 9 kez, her seferinde ad hoc (özgün) ziyaret kapsamında ziyaret etmiştir. CPT, gerekli görmesi halinde İmralı’ya yeni bir ziyaret gerçekleştirmeye karar verebilir.”

Komite’ye göre kötü muamele ne?

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ve diğer üç tutsağın durumunu “çok yakından takip ettiklerini” iddia eden CPT, izolasyon koşullarına rağmen tutsakların ‘kötü muamele’ görmediğini de iddia etti. Cevapta, “Komite, Türk makamlarıyla devam eden bir diyaloğu sürdürmektedir, ancak bu diyalog gizli kalmaktadır. Bununla birlikte, 2019 yılında ve önceki ziyaretlerde olduğu gibi, heyetin İmralı Cezaevi'nde tutuklu bulunan kişilere cezaevi görevlileri tarafından kötü muamele yapıldığına dair herhangi bir iddia almadığını vurgulamak önemlidir. Ulusal makamlarla devam eden diyaloğun yanı sıra CPT, Abdullah Öcalan'ın avukatlarıyla da düzenli olarak temas halindedir” denildi.

İzolasyon kabul edilemez

ANF muhabirinin “İmralı’daki mahkumlar mutlak bir tecrit altında mı?” sorusuna verilen yanıtta ise, CPT tecritin kabul edilemez olduğunu kabul etti. Verilen yanıt şöyle:

“CPT, 2019 ziyaret raporunda, tutuklu tüm kişilerin çoğu zaman izolasyonda tutulduğuna dikkat çekmiştir (yani, hafta sonları günde 24 saat dahil olmak üzere haftada 168 saatin 159 saati.)

CPT'ye göre böyle bir durum kabul edilemez.”

 

 

Görüş engellenemez

CPT Yürütme Sekreteri Hugh Chetwynd adına verilen cevaplarda, ‘kabul edilemez’ bulunan bir diğer husus aile ve avukat görüşleri oldu. Tutsakların uzun süre boyunca görüş hakkından mahrum edilmesinin AİHS’nin ihlali olup olmadığı sorusuna, “İmralı Cezaevi'nde tutulan kişilerin dış dünya ile temasları konusu CPT ile Türk yetkililer arasında her zaman yoğun ve uzun süreli bir diyalog konusu olmuştur. CPT, avukatların ve aile üyelerinin ziyaretlerinin sürekli olarak engellenmesinin kabul edilemez olduğunu ve yürürlükteki çeşitli uluslararası insan hakları sözleşmelerine ve standartlarına açıkça aykırı olduğunu yetkililerle diyaloğunda defalarca vurgulamıştır” şeklinde yanıt verildi.

Bilgi paylaşamayız

CPT’ye İmralı Cezaevi'ndeki koşulların iyileştirilmesi için komite tarafından daha önce verilen tavsiyelere Türkiye’nin uyup uymadığına ilişkin tespitleri de soruldu.

Komite’nin sistematik olarak taraf devletlerden raporlarına yanıt istediğini, yetkililerin yanıtında yer alan bilgiler dışında hiçbir bilgiyi paylaşamayacaklarını bildirdi.

Yanıt bekleyen sorular

ANF muhabiri Demirel, CPT yetkililerine sorduğu iki soruya ise yanıt alamadıklarını yazdı. Yanıtsız bırakılan sorular şu şekilde:

* CPT kısa bir süre önce Azerbaycan'a karşı (Sözleşme'nin 10 (2) maddesi uyarınca) kamuoyu açıklaması yaptı. Böyle bir açıklamayı Türkiye için de yapmaya niyetli mi?

*İmralı Ada Hapishanesi CPT'ye göre bir ceza infaz kurumu için uygun mu? CPT, Abdullah Öcalan’ın koşulları karşısında daha aktif rol almayı düşünüyor mu? HABER MERKEZİ

 

* * *