Yeni dönemde birlik diyalogu

• Fransa ve ABD'den heyetler, Rojavayê Kurdistan'da Kürt Ulusal Birlik Partileri (PYNK) ile Kürt Ulusal Konseyi'nin (ENKS) diyalog kurması için görüşmeler yapıyor. 

Suriye'de gelmekte olan yeni dönem öncesi başlayan Kürtler arası diyalog çabaları, son dönemde ABD ve Fransa'nın teşvikiyle yeniden başlıyor. 

North Press'e bilgi veren kaynakları, Fransız bir heyetin Kürtler arası diyaloğu yeniden canlandırmak amacıyla Suriye'deki Kürt partileri ile bir araya geldiğini söyledi. Suriye Kürt Sol Partisi Genel Sekreteri Muhammed Musa, görüşmenin Çarşamba günü gerçekleştiğini doğruladı, ancak görüşmeler hakkında daha fazla ayrıntı vermedi. Diyaloğa katılan bir kaynak, Fransız heyetinin Kürt Ulusal Konseyi'nin (ENKS) müzakereleri yeniden başlatmaya hazır olduğunu ilettiğini açıkladı. North Press'in iki kaynağı da görüşmelerin henüz ön aşamada olduğunu vurguladı. 

Ebdî başkanlığında heyet

Rojavalı akademisyen ve siyasi analist Ferid Sadun da Başûrê Kurdistan medyasına yaptığı açıklamada, bir Amerikan-Fransız heyetinin, Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi'ne bağlı Ulusal Birlik Partileri (PYNK) ile Suriye muhalefet koalisyonuna bağlı Suriye Kürt Ulusal Konseyi'ni (ENKS) bir anlaşmaya varmaya ve Demokratik Suriye Güçleri (QSD) Komutanı Mazlum Ebdî başkanlığında ortak bir heyet oluşturarak Şam ile ülkenin geleceği üzerine müzakerelerde bulunmaya çağırdığını söyledi. Sadun, Amerikan-Fransız heyetinin, Rojava’nın Qamişlo kentini ziyaret ettiğini, ayrıca bağımsız akademisyen ve şahsiyetlerle de görüştüğünü belirtti. 

Kürt akademisyen, siyasi partilerin önünde yalnızca Kürt birliğinin bir seçenek olarak kaldığını ifade ederek, silahlı grupların Rojava’a saldırı tehdidi ve bu bölgelerin tehlike altında olduğunu vurguladı. Ferid Sadun, Ulusal Birlik Partileri ve Suriye Kürt Ulusal Konseyi'nin önümüzdeki iki gün içinde bir toplantı yapacağını ve QSD Genel Komutanı Mazlum Ebdî ile bir araya gelerek anlaşmazlıkları aşmak ve bir uzlaşıya varmak amacıyla görüşeceklerini belirtti. Amerika ve Fransa’nın, Kürtlerin, Şam ile tek bir ses olarak müzakere etmesini istediğini kaydeden Sadun, iki ülkenin önümüzdeki bir hafta içinde Şam’da ve geçiş hükümetinde müzakere etmek üzere ortak bir Kürt heyeti oluşturmayı amaçladığını ekledi.

Sadun, heyetin, Kürt heyetinin başkanlığını QSD Genel Komutanı Mazlum Ebdî’nin yapmasını desteklediğini ifade etti.

Diyalog çabaları yeni değil

Kürt partileri bir araya getirme çabaları, Mazlum Ebdî'nin, ABD arabuluculuğunda PYNK ile ENKS arasında diyalog sürecini başlattığı 2019 sonlarına kadar uzanıyor. PYNK partileri arasında Demokratik Birlik Partisi (PYD) de yer alıyor ve Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi tarafından yönetilen bölgelerde faaliyet gösteriyor. Öte yandan, ENKS partilerinin bazı üyeleri Suriye'de faaliyet gösterirken diğerleri dışarıda. Beşar Esad'ın devrilen rejimine karşı Suriye devriminin başlamasıyla Suriye Ulusal Konseyi'ne (SNC) katıldılar.

Bir ay önceki uyarılar

Bir ay önce North Press'ten Kardo Roj tarafından paylaşılan analiz haberde, ABD'nin bu konudaki çabasına işaret edilmişti. ABD Dışişleri Bakanlığından bir yetkili, North Press'e yaptığı özel açıklamada, Washington'ın bu sürece olan bağlılığını vurgulayarak, ülkesinin devam eden Suriye Kürt Diyaloğu'nu desteklediğini ve ilerlemesinin devam etmesini umduğunu" söyledi. Yetkili, "Diyalog, ABD'nin DAİŞ'ten kurtarılan bölgeleri istikrara kavuşturma ve yerel yönetimde daha fazla şeffaflık ve kapsayıcılığı teşvik etme çabalarını tamamlıyor" dedi. 

Bölünmüş Suriye Kürtleri

Kürtler arası diyalog esas itibarıyla iki etkili Kürt siyasi aktörü içermektedir:

* Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) de içinde yer aldığı Kürt Ulusal Birlik Partileri (PYNK), Suriye Demokratik Güçleri (QSD) ile aynı çizgide olan, baskın siyasi güçtür.

* Suriye Kürt Ulusal Konseyi (KUK), Türkiye destekli Suriye muhalefetine bağlı Kürt partilerinin koalisyonu olup, çoğunlukla KDP ile ittifak halindedir.

Bu bölünmeler, Kürtlerin Suriye'nin geleceğine ilişkin müzakerelerde birleşik bir cephe sunma yeteneklerini uzun süredir olumsuz etkiliyor ve hem uluslararası aktörler hem de önceki Suriye hükümeti ve şimdi oluşacak yeni yönetim nezdindeki nüfuzlarını azaltıyor.

ABD niye destekliyor?

Kardo Roj'un analizine göre; ABD'nin desteği birçok açıdan önemlidir:

* İyi yönetişimin sağlanması: ABD, Özerk Yönetim'in  kapsayıcılığını ve şeffaflığını teşvik ederek, DAİŞ'ten kurtarılan bölgelere istikrar sağlamanın ve uzun vadeli güvenlik sağlamanın bir aracı olarak yerel yönetim yapılarının meşruiyetini artırmayı amaçlıyordu.

* Bölgesel gerginliğin azalması: Kürt birliği, Türkiye ile sınır hatlarındaki gerginliği azaltmaya yardımcı olabilir, zira Türkiye PYD/YPG'yi PKK'nin parçası olarak görüyor. ABD, Türkiye'nin bu nitelemesini dikkate almamış olsa da Ankara'nın daha geniş bölgesel istikrar için güvenlik endişelerini gidermek adına durumun ciddiyetinin farkında.

* DAİŞ'in yeniden canlanmasına karşı koymak: Birleşik bir Kürt siyasi cephesiyle bölge, terörle mücadele çabalarına daha fazla yatırım yapacaktır. Parçalanma, kaynakları ve dikkati, esas olarak uyuyan hücreler ve DAİŞ'ten uzaklaştırma çabalarına harcama.

* Suriye barış görüşmelerini etkilemek: Birleşik bir Kürt duruşu, Cenevre'deki BM arabuluculuğundaki görüşmeler de dahil olmak üzere daha geniş Suriye barış görüşmelerinde seslerini yükseltebilir. Bu, onları çatışma sonrası siyasi bir çözümde tanınma ve özerklik konusunda daha güçlü bir konuma getirecektir.

Önümüzdeki zorluklar

Kuzey ve Doğu Suriye, jeopolitik olarak en karmaşık bölgedir ve bu da Kürt birliğini gerçekleştirme şansını azaltıyor. Türkiye, tartışmasız en belirgin engeldir. Kürtlerin elindeki topraklara yönelik askeri saldırıları, sınırında bitişik bir Kürt bölgesini engellemek için tasarlayan Ankara, ayrıca KNC'ye PYNK'den uzaklaşması için baskı yaparak Kürt siyasi manzarasını daha da parçaladı. Bu, yaptırımlar ve uluslararası yardım eksikliğiyle daha da karmaşık hale gelen Kuzey ve Doğu Suriye'deki ekonomik zorluklarla daha da kötüleşiyor. Kötüleşen yaşam koşulları, birleşik yönetimin hafifletmeye yardımcı olabileceği Özerk Yönetim'e yönelik artan kamu hoşnutsuzluğuna yol açtı. HABER MERKEZİ