• Afganistan'da Taliban, Kandahar’ı da ele geçirdi, denetimindeki vilayet sayısını 15’e çıkardı. Taliban’ın ilerleyişi sürerken, Avrupa Birliği (AB) “Afganistan'daki hükümeti Taliban ile ilişki kurmaya, Taliban'ı da müzakerelere dönmeye” çağırdı.

 

20 yıl önce Afganistan’a “kalıcı özgürlük” ve “Taliban rejimini yıkma” adıyla giren uluslararası egemen güçler Mayıs ayı itibariyle geride büyük bir çözümsüzlük bırakarak ülkeden çekilirken, Afganistan’ın büyük bir bölümü Taliban’ın hakimiyeti altına geçti.   

Son olarak Afganistan’ın önemli ticaret merkezlerinden olan ve Peştuların yoğun olarak yaşadığı Kandahar kenti, Taliban’ın denetimine girdi. Böylelikle radikal islamcı Taliban güçlerinin ele geçirdiği vilayet sayısı 15’e yükseldi, Afganistan hükümetinin elinde bulunan kent sayısı ise 19.

Ülkenin birçok noktasında ordu güçleri ile Taliban arasında çatışmalar sürerken, “Ordu güçlerinin, Taliban karşısında daha fazla direnemeyeceği, başkent Kabil’in yakın zamanda düşeceği” yorumları yapılıyor.

Beklenmeyen ilerleme panik yarattı

Öte yandan 31 Ağustos’a kadar tam çekilmeyi hedefleyen ABD’nin, Afganistan’daki büyükelçilik personelinin tahliyesi için 3 bin, İngiltere’nin ise vatandaşlarının tahliyesi için 600 asker göndereceği bildirildi. Taliban’ın beklenmeyen ilerleyişi ardından ABD, Afganistan’daki vatandaşlarına “ülkeyi terk edin” çağrısı yaptı.

Borrell: Müzakerelere dönün

20 yıl boyunca Afganistan’da işgalci güç olarak bulunan, kukla bir hükümet ile ‘demokrasi’ getirmeye çalışan egemen devletlerden “Taliban’ın müzakerelere dönmesi” çağrısı yapılıyor.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Afganistan'daki hükümeti Taliban ile ilişki kurmaya, Taliban'ı müzakerelere dönmeye çağıran bir açıklama yaptı. Taliban’ın Doha’daki taahhütlere uyması gerektiği belirten Borrell, “Afganistan'ı siyasi farklılıkları çözmeye, tüm paydaşların temsilini artırmaya ve Taliban ile birleşik bir perspektiften ilişki kurmaya teşvik ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Taliban’ı müzakereleri sürdürmeye çağıran Borrell, “kapsamlı ve kalıcı bir ateşken sağlanmasını” istedi ve şu sözlere yer verdi: “Yeniden bir islam emirliği kurulursa, Taliban’a yönelik tecrit uygulanacak ve bu nedenle Afganistan’a verilen destek eksilecektir. Bu da ülkeyi uzun süreli çatışma ve istikrar sorunu ile karşı karşıya bırakacaktır.”

Hükümet güç paylaşımı teklif etti

AFP’ye konuşan Afganistan hükümeti müzakere ekibinden bir yetkili “Şiddetin son bulması karşılığında hükümetin Taliban’a güç paylaşımı teklifinde bulunduğunu” belirtti. Yetkiliye göre, “Afgan hükümeti Katar’ın arabuluculuğuyla bir teklif sundu. Öneri, Taliban’ın ülkedeki şiddetin sona ermesi karşılığında iktidarı paylaşmasına izin verecek.”

Senatör Graham’dan Biden’a eleştiri

Geçtiğimiz salı günü Beyaz Saray’da bir açıklama yapan ABD Başkanı Joe Biden, “Afganistan’dan çekilme kararları için pişman olmadıklarını, Taliban ile artık Afganların savaşması gerektiğini” belirtmişti.

ABD’li Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham twitter hesabından yaptığı açıklamada Biden’ın Afganistan politikasına eleştiriler getirdi. Graham, “Amerika, dünya genelinde güvenilmez bir müttefik olarak algılanıyor. Rusya, İran ve Çin, bölgede gücünü artıracak” dedi.

Afganistan’da yaşananlardan Biden’ın sorumlu olduğunu belirten Graham, “Anlaşılan Başkan Biden Irak’tan hiç ders almadı. Afganistan’da henüz en kötüsü yaşanmadı” ifadelerini kullandı.

Taliban ile ‘örtük’ ilişkiler

Son aylarda Afganistan’da hızlı bir şekilde ilerleyen Taliban’ın temel destekçileri arasında Pakistan’ın bulunduğu belirtiliyor. Basına yansıyan haberlere göre Taliban, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'yle yakın ilişki içinde. Taliban’ın Katar'ın başkenti Doha'da bir ofisi bulunuyor.

Rusya ve Çin devletleri de radikal islamcı örgütle bazı görüşme ve anlaşmalar gerçekleştiriyor. Çin, Afganistan’da Taliban’ın denetiminde bulunan bölgelerde maden ocakları ve kimi alt yapı anlaşmaları yaptı. Hindistan ve İran’la da temas halinde olan örgüt, Doha’daki ofisinde Türkiye, Fransa, Almanya gibi ülkelerle zaman zaman görüşmeler gerçekleştiriyor. Son olarak Almanya’dan bir heyetin Doha’da Taliban yetkilileri ile gizli bir görüşme yaptığı basına yansımıştı.

HABER MERKEZİ