Beluçlar bağımsızlık yolunda

• Belucistan, Pakistan’dan bağımsızlığını ilan ettiğini ve “Belucistan Cumhuriyeti” adında yeni bir egemen devlet kurulduğunu duyurdu. Hindistan’dan Yeni Delhi'de Beluc büyükelçiliği açılmasına izin vermesini, BM’den de barışı koruma misyonu talebinde bulundu.

Belucistan, Pakistan’dan bağımsızlığını ilan ederek yeni bir egemen devletin kurulduğunu duyurdu.   “Belucistan Cumhuriyeti"nin kurulduğunu duyuran Belucistan Ulusal Meclisi, Pakistan’ın yıllardır kendilerine karşı yürüttüğü soykırım politikalarına dikkat çekti.

Hindistan merkezli Times Algebra’nın paylaşımında, “Belucistan Cumhuriyeti ilan edildi! Beluç liderler Hindistan Hükümeti'nden Yeni Delhi'de Beluç büyükelçiliği açılmasına izin vermesini ve uluslararası tanınma için Hindistan’ın desteğine ihtiyaç duyduklarını belirtti. Ayrıca BM'nin Belucistan'a barış gücü göndermesi çağrısında bulunuyorlar. Beluç kadınlarına eşit haklar sağlayan bir geçiş hükümeti için planlar açıklandı” denildi.

BM’den koruma istediler  

Yerel medyada yer alan haberlere göre de “Özgür Belucistan Hareketi” liderleri, bağımsızlık taleplerini kamuoyuna duyurarak Birleşmiş Milletler'den (BM) barışı koruma misyonu talebinde bulundular.

Beluç lider Mir Yar Beluç, X hesabında yaptığı paylaşımda Belucistan'ın hiçbir zaman Pakistan'ın bir parçası olmadığını belirterek, Pakistan hükümetine hava bombardımanları, zorla kaybetmeler ve soykırım suçlarını hatırlattı. Hint basınından Beluçları "Pakistan'ın kendi halkı" olarak tanımlamamalarını istedi. Mir Yar Beluç, “Biz zaten 11 Ağustos 1947'de İngilizler Belucistan'ı ve alt kıtayı terk ederken bağımsızlığımızı ilan ettik” dedi.

1948’den bu yana Pakistan’a karşı sürdürdüğü direnişle, ulusal kimliklerini koruma mücadelesi veren Beluç halkı, "Republic of Balochistan announced" etiketiyle sanal medyadan uluslararası toplumdan destek istedi.

Pakistan bağımsızlığı reddetti

Bağımsızlık ilanını reddeden ve Belucistan’ın ayrılmaz bir parçası olduğunu vurgulayan Pakistan yönetimi ise bölgede güvenlik önlemleri artırıldı.  Beluci gruplar, BM ve uluslararası insan hakları kuruluşlarına başvurarak Pakistan'ın "terörist devlet" ilan edilmesini talep etti.

Gerilim tırmanıyor; onlarca ölü

Son bir haftada, Belucistan’da Pakistan güçleri ve Belucistan Kurtuluş Ordusu (BLA) arasında yaşanan çatışmalarda onlarca kişi öldü ve yaralandı. BLA, 12 Mayıs’ta Naushki bölgesinde, Pakistan güçlerini taşıyan bir otobüse bombalı saldırı düzenledi; 5 kişi öldü, 12 kişi yaralandı. 13 Mayıs’ta Pakistan Ordusu, Harnai ve Kalat ilçelerinde BLA’ya yönelik saldırı düzenledi. Çıkan çatışmalarda 18 Pakistan askeri ve BLA’nın 23 üyesi öldürüldü. 14 Mayıs’ta ise BLA, "Operation Herof 2.0" adlı yeni operasyon kapsamında Belucistan genelinde 58 noktada 78 koordineli saldırı gerçekleştirdi. Hedefte özellikle askeri ve güvenlik hedefleri vardı; en az 4 kişi hayatını kaybetti, 32 kişi yaralandı.

77 yıllık bağımsızlık mücadelesi

Belucistan Güneybatı Asya’da Beluçların yaşadığı kurak ve dağlık bir bölgede bulunuyor. Günümüzde bölge, üç ülkenin sınırları içinde yer alıyor: Pakistan, İran, Afganistan. Belucistan, Pakistan topraklarının yüzde 44’ünü oluşturan Belucistan eyaleti, İran’ın Sistan ve Belucistan adlı eyaleti ile Afganistan’ın Nimruz, Helmend ve Kandehar vilayetlerinin de bulunduğu güney bölgelerini de kapsıyor. Kuzeyinde Peştun bölgesi, doğusunda Sind ve Pencab, batısında İran toprakları bulunuyor. Mekran sahili de dahil olmak üzere güney kıyı şeridi, Umman Denizi ve Umman Körfezi’ne sınır. Bölgede yüzey şekilleri olarak yüksek dağlar, geniş, kıraç ve ıssız bölgeler ve bereketli yeşil vadiler bulunuyor.

Beluç-Pakistan çatışmasının geçmişi, İngiliz Hindistanı'nın bölünmesinin ardından yarı özerk bir Beluç varlığı olan Kalat prenslik devletinin Pakistan tarafından ilhak edildiği 1948 yılına kadar uzanıyor. Birçok Beluç, bu ilhakı zorunlu ve yasadışı olarak değerlendirdi, bu durum onlarca yıldır silahlı direnişi körükledi. O tarihten bu yana, en önemlileri 1958, 1962, 1973 ve 2005'ten sonraki yıllarda olmak üzere, Pakistan ordusu tarafından zorla bastırılan birkaç silahlı ayaklanma kaydedildi.

Sömürüldü, inkâr edildi

Beluçlar, sürekli olarak daha fazla özerklik, ekonomik haklar ve kültürel kimliklerinin tanınması talep ederken, Pakistan hükümeti insan hakları ihlalleri, aktivistlerin kaybolması ve bölgenin kasıtlı olarak geri bırakılması politikalarını izledi.

Belucistan'ın doğal gaz, çeşitli mineraller ve stratejik Gwadar limanı gibi zengin doğal kaynakları da sıklıkla bir başka gerginlik kaynağı oluyor. Medya, Beluçların zenginliklerinin yerel topluluğa fayda sağlamadan sömürüldüğünü iddia ettiğini yazıyor.

Pakistan ve Hindistan arasında devam eden gerginliğin ortasında Belucistan'ın bağımsızlığını ilan etmesi, Asya’da yeni gerilimleri tetikleyecek. Beluçlar, yeni devletin tanınması için Hindistan'a yönelmiş durumda ve uluslararası alanda destek arıyor.  Her iki ülkenin de nükleer silahlara sahip olması ve 1947'den bu yana dört savaş da dahil olmak üzere uzun bir çatışma geçmişine sahip olması göz önüne alındığında, böyle bir gelişme bölgedeki durumu önemli ölçüde tırmandırabilir ve tehlikeli bir uluslararası krize yol açabilir. HABER MERKEZİ