Bin 941 çocuk tecrit altında
- Cezaevlerinde bin 941 tutuklu çocuk bulunduğunu belirten ATO Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ayşe Uğurlu, tecrit altındaki çocuğun kendisine ve çevresine zarar verme olasılığının arttığı uyarısında bulundu. 566 hükümlü çocuğun ceza infazı ise salgın nedeniyle dışıradı sürüyor.
Ankara Tabip Odası (ATO) İnsan Hakları Komisyonu, cezaevlerinde kalan çocukların durumuna dikkat çekmek için “Cezaevinde çocuk olmaz” başlıklı basın toplantısı düzenledi. Toplantıya, İnsan Hakları Derneği (İHD) yöneticileri Nuray Çevirmen ve Sevil Turgut da katıldı. Toplantıda konuşan ATO Başkanı Ali Karakoç, ilk olarak hasta tutsakların durumuna dikkat çekti. Karakoç, cezaevlerinde bin 600’ün üzerinde hasta tutsak olduğunu belirterek, “İnfaz düzenlemesi yapılacaksa önceliğin hasta ve ağır tutsaklara verilmesi gerektiğini söyledik ama bu uygulanmadı ve siyasi tutsaklar infaz düzenlemesinde kapsam dışı bırakıldı. Ceza ertelemesi yönünde karar verilmesine rağmen çok sayıda tutsak siyasi iktidar tarafından cezaevinde tutuluyor. Son bir ayda 6 tutsak yaşamını yitirdi” dedi.
Çocuk tutsaklar
Ardından cezaevlerindeki çocuklara ilişkin ATO Yönetim Kurulu üyesi Dr. Ayşe Uğurlu konuştu. Cezaevlerinin çocuk gelişiminin doğasına uygun mekanlar olmadığını belirten Uğurlu, “Bildiğimiz gibi ülkemizde 0-6 yaş arası çocuklar; annelerinin yargılama dosyaları, 12-18 yaş arası çocuklar ise kendi yargılama dosyalarından dolayı cezaevlerinde tutulmaktadır. 31 Aralık 2021 itibarıyla cezaevlerinde bin 941 tutuklu-hükümlü çocuk bulunuyor. 566 hükümlü çocuğun ceza infazı ise salgın izni nedeniyle cezaevi dışında uygulanıyor. Çocuklar, çocuk ve gençlik kapalı ceza infaz kurumlarında ya da yetişkin kapalı ceza infaz kurumlarının çocuk koğuşlarında tutulmaya devam ediyor. Türkiye genelinde Ankara, İstanbul, İzmir, Hatay, Kayseri, Tarsus, Diyarbakır olmak üzere 7 kapalı çocuk cezaevi; Ankara, Denizli, İstanbul, Elazığ olmak üzere ise 4 çocuk eğitimevi bulunuyor” bilgilerini paylaştı.
Ceza infaz sisteminde çocuk hakları ve ihtiyaçlarının gözetilmediğine dikkat çeken Uğurlu, kapanmışlık halinin tecrit koşullarına yol açtığını belirtti. Uğurlu, tecridin çocukta şiddete yol açarak kendisine ve çevresine zarar verme olasılığının arttığını kaydetti. Uğurlu, şöyle devam etti: “Cezaevlerindeki çocukların tecrit edilme durumunun ötesinde eğitim görme hakları da ellerinden alınmaktadır. Pandemi döneminde hükümlü çocukların izinli sayılarak cezalarını denetimde veya kurum dışında geçirmeleri sağlanmıştır. Bu durumdan tutuklu çocuklar yararlanamamıştır. Tutuklu çocuklar ceza almayı dahi göze alarak haklarındaki yargılamanın bir an önce bitmesini istemektedirler. Çünkü haklarındaki ceza kesinleştiğinde hükümlü sıfatıyla tahliye olabilmelerinin yolu açılacaktır. Böylece maalesef çocukların savunma ve adil yargılanma hakları da ihlal edilmektedir.”
Güvenli tahliye
Uğurlu, çocukları suça iten koşulların düzeltilmesi gerektiğinin altını çizerek, hapsetmenin çocuklar için başvurulmaması gereken uygulama olduğunu ifade etti. Cezaevindeki tüm çocukların güvenli bir şekilde tahliye edilmesi, haklarında koruyucu ve destekleyici önlemler alınması gerektiğini kaydeden Uğurlu, şu taleplerde bulundu: “Tahliye edilen çocukların ailelerine arkadaşlarına, avukatlarına sivil toplum örgütlerine, bağımsız denetim mekanizmalarına, eğitim ve oyun materyallerine, sağlıklı gıda ve sağlık birimlerine ulaşmalarının önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Tutuklama, bir cezalandırma aracı olarak kullanılmamalıdır. Cezaevinde olan çocuklar fiziki koşulların kötülüğü, sosyal izolasyon ve disiplin suçları nedeniyle ikincil olarak cezalandırılmaktadır. Cezaevlerinde kameraların görmediği kör noktalar, rıza dışı sevk, psikologların yetersizliği, yabancı uyruklu çocuklara yönelik tercüman eksikliği, çocukların ihtiyaçları için ayrı bir ödenek olmaması, disiplin cezaları, çıplak arama, incelemeye muhtaç işçi koğuşları, çocuklara yönelik akran şiddeti ve cezaevi görevlileri tarafından uygulanan şiddet ve cinsel istismar bu cezalandırmaların başında gelmektedir.”
