Milyonların İstanbul Newrozu

• İstanbul’da 1979 yılında bin 500 kişiyle yakılan kitlesel Newroz ateşi, bugün milyonlara ulaştı. Tüm engellemelere rağmen kutlama gerçekleştiren halklar, bu yıl “Öcalan’a özgürlük” talebiyle Newroz ateşini yakacak.

FERHAT ÇELİK
Kürt halkının Newroz bayramı Türkiye’nin megapolü olan İstanbul’da yıllar boyu devam eden mücadeleyle halkların ortak taleplerini dile getirildiği bir karşı çıkış şölenine dönüştü. Bir başkaldırı ve direniş günü olarak gerçeğine Türkiye metropollerinde de ulaştı. MA’dan gazeteci Ferhat Çelik 1979’dan başlayarak Newrozların 2023’e ulaşma serüvenini yazdı.  

Newroz’un en önemli kutlama adreslerinden biri olan ve “Halkların bahçesi” olarak da tanımlanan İstanbul’da Newroz, 43 yıldır kesintisiz bir şekilde kutlanılıyor. İlk ateşin 1979'da yakıldığı ve bugün milyonlara ulaşan İstanbul Newrozlarındaki tek talep ise Kürt sorununun demokratik ve barışçıl yollar ile çözülmesi oldu. 1999'da Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın İmralı'ya getirilmesinin ardından "Barışın teminatı İmralı'dadır" diyen milyonlar, bu yıl da “Öcalan’a Özgürlük” talebiyle alanlarda olacak. “Dem Dema Serkeftinê ye” şiarıyla kutlanacak olan bu yılki Newroz’un adresi ise Yenikapı Meydanı olarak belirlendi. 
 
91-94 her mahalle Newroz alanı
İstanbul’da bilinen ilk Newroz kutlaması, baskıların yoğun olduğu 1979 yılından Küçükçekmece’de bulunan İnci Düğün Salonu’nda gerçekleşti. Burada bir araya gelen bin 500’e yakın kişi, Newroz’un ilk ateşini sembolik de olsa yaktı. 1990’lara kadar ara ara kesintiye uğrasa da Newroz’a katılanların sayısı her geçen gün arttı. 90’lı yıllarda bölgede yaşanan savaş nedeniyle köyleri yakılan yüz binlerce Kürt, İstanbul’un birçok noktasına dağıldı. 1991'den 1994 yılına kadar merkezi Newroz’ların kutlanmasına izin verilmezken, halk İstanbul’un tüm meydan ve mahallelerini Newroz alanlarına çevirdi. Yasağa rağmen bu yıllarda alanlara çıkmak isteyen yurttaşlara sert müdahalelerde bulunuldu. Bu yıllardaki kutlamalarda çok sayıda kişi yaşamını yitirirken, yüzlerce kişi yaralandı.
 
Türk devletinin Nevruz’u!
1995 yılında ise halkların direnişi, devleti Newroz politikasında değişiklik yapmaya zorladı. Newroz’u özünden koparmak amacıyla devlet erkanı, düzenledikleri resmi “Nevruz” kutlamalarına katıldı. “Nevruz” kutlamaları sadece devlet erkanından oluşurken, aynı yıl İstanbul’da binlerce kişi Fatih Parkı’nda Newroz ateşini yaktı. Polisin müdahale ettiği Newroz’da darp edilerek gözaltına alınan 23 kişi çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.