Bir toplumsal hafıza mekânı

Kültür/Sanat Haberleri —

YILMAZ GUNEY SINEMA

YILMAZ GUNEY SINEMA

  • Fikret Atay: Yılmaz Güney sinemasının yıkılmasını ve yerine süs havuzu yapılması, toplumun zihnine ve hafızasına atılmış bir kayyumdur.

 

MIHEME PORGEBOL

Önce kayyum tarafından kapısına kilit vurulan, daha sonra şüpheli bir şekilde yanan, ardından da yerine süs havuzları yapılan Yılmaz Güney Sinema Salonu aynı zamanda bir toplumsal hafıza mekânıydı. Batman’daki sosyal hayat ve Kürdistanlı sanatçılar için önemli üretim merkezi olan Yılmaz Güney Sineması, her ne kadar sinema salonu diye adlandırılmış olsa da birçok aktivitenin yapıldığı, kültürel ve sanatsal birçok faaliyetin merkezi haline gelmişti.
Kentin hafızasında en çok yer edinen mekânlardan biri olan Yılmaz Güney Sineması 2016 yılında kapısına kilit vurulmadan önce birçok yerli ve yabancı sanatçıyı ağırlamış, sanatın neredeyse tüm alanlarında etkinliklere ev sahipliği yapmıştı. Kent için adeta bir merkez konumunda olan Yılmaz Güney Sineması’nın adeta planlı bir şekilde yok edilmiş olması Batman’da yaşamış veya Batman’da eserlerini sunmuş sanatçılar için de büyük bir kayıp oldu.

Fikret Atay

Toplumun hafızasına kayyum
Dünyada çağdaş sanat alanındaki önemli isimlerden biri olarak kabul edilen sanatçı Fikret Atay da mekânın insan hafızasının en temel unsuru olduğunu belirterek Yılmaz Güney Sineması’nın önemine vurgu yapıyor. Ataya, “Sistem, toplumun hafızasını yıkmak isteğinde toplum için önem teşkil eden mekânları yıkmakla başlar. En ufak kalıntıya kadar yıkar bunları. Küçük bir kalıntı bile bırakmaz; çünkü kalıntı bile o toplumun hafızasını tekrar canlandırır. Baştan aşağı mekân taşıdığı sembolden dolayı yıkılır ve yerine iktidar kendi değerlerine, ideolojisine uygun bir mekân inşa eder. Böylelikle iktidar kendi gücünü ve kontrolünü toplum üzerinde gösterir” diye konuştu. “Yılmaz Güney Sineması toplumun hafızasında ikonik bir yere sahipti. Ki bu ikonlaşmış mekân iktidar tarafından inşa edilmemişti. Bu mekân toplumun değer kaygılarına ve anlamına göre yapılmıştı. İktidara zıt düşen bu değer ve anlamların yıkılması gerekiyordu” diyen Atay, sinemanın yıkılmasını ve yerine süs havuzu yapılmasını “Toplumun zihnine ve hafızasına bir kayyum” olarak tanımlıyor.

Barış Eviz

Batman artık bir engelli şehir
Barış Eviz ise Yılmaz Güney Sineması’nın kente kazandırılması için girişimde bulunan, yapıldıktan sonra isminin Yılmaz Güney Sinema Salonu olarak belirlenmesinde aktif rol oynayan bir sanatçı. Şehirlerin Yılmaz Güney Sinema Salonu gibi mekânlardan yoksun olmasını bir engellilik durumu olarak tanımlayan Eviz, “Engellilik durumu sadece canlılara özgü bir durum değil, canlıların yaşadığı ortamlarda da hayati öneme sahip kurum veya mekânların olmayışı bir engellilik durumudur. Zaten doğuştan engelli bir şehir olan Batman'ın özellikle kültür ve sanat alanında hayati ihtiyaçlarını karşılayan bir mekânı veya önemli bir uzvunu şüpheli bir kaza sonucu kaybetmesi engelli olma durumuna bir yenisini eklemiştir. Beş yüz binin üzerinde nüfusu olan Batman'da bir sinema salonu yok” diye konuştu.

Murat Korkmaz

Hatıra yok edilmek isteniyor
Tiyatrocu Murad Korkmaz ise sanatçıların eserleriyle kurdukları duygusal bağa dikkat çekti ve ekledi: “Biz ilk olarak çocuklarımızı bu mekânda eşimize, dostumuza gösterdik. Kendi penceremden baktığımda şunu söyleyebilirim: Onlarca çocuğum yandı orada. Çocuktan kastım ürettiğimiz, sancısını çektiğimiz işlerimiz. Oradan hala geçerken o çocuklarımın çığlıklarını duyuyorum” diyor.
Yılmaz Güney’in anısının da yok edilmek istendiğine dikkat çeken Korkmaz, “Yılmaz Güney'in hatırasının yanmış olması benim çocuklarım gibi gördüğüm eserlerin yanmış olmasının yükünü bastırdı. Çünkü o hatıranın yanmasıyla aslında sadece benim çocuklarım değil, başka çocukların da yandığını görebiliyorum. Birileri Yılmaz Güney hatırasını yakabiliyorsa, yok edebiliyorsa, bugün o hatıranın üzerine süs havuzları yapabiliyorsa; benim on tane çocuğum Yılmaz Güney'in temsil ettiklerinin yanında çok daha sahipsiz” diyor.

Yavuz Ekinci

Mekânlar birer hafızadır
Yazar Yavuz Ekinci: “Ne olursa olsun yine aynı yerde Yılmaz Güney Sinema Salonu yapılmalıdır. Onun yerine düşünülecek her yapıya ben şahsen karşıyım. Orasının benim de hafızamda ve anılarımda büyük bir yeri var. Bu salonda hem filmler izledim hem de çalışmalarımı dostlarımla paylaştım. Benim gibi çok sayıda insanın yetişmesinde ve yolunu bulmasında rolü olan bir yer. Mekânlar birer hafızadır. Yılmaz Güney Sinema Salonu da Batman’ın kültür sanat hafızasıdır. Bu hafızanın yerine ne yapılırsa yapılsın orası yine de yerinde olacaktır. O hafıza yerinde kalacaktır.”

Berfin Zenderlioğlu

Talan, ziyan, yalan
Berfin Zenderlioğlu: “Bir sabah uyandık ki Batman Yılmaz Güney Sinema Salonu’nda yangın çıkmış ve yangından geriye koca bir yaşanılmışlığın küle dönüşmüş kırıntıları kalmıştı. Bu salon binlerce tiyatro ve sinema seyircisinin kültür-sanat açlığını gideren bir mekân halini almıştı. Öylesine bir mekân değildi orası. Şehrin toplumsal hafızasının ayarlarıyla oynayıp, bilinç yoksunluğu üzerinden kültürel alanların yıkımıyla bir şehir tahayyül edenler kendi yoksulluklarının inşası altında kalabileceklerini atlıyorlar. Şimdi Yılmaz Güney Salonu’ndan geriye, halkın ısrarla aynı isimle, sinema ve tiyatro sahnesi talep etmesine rağmen, parka iliştirilmiş bir süs havuzu var. Nasıl çıktığı hala muğlaklığını koruyan bu yangının ardından kentin tek sinema salonunun yerine bir süs havuzu yapılmış. Ortada bir talan, bir yalan, ziyan edilen bir alan ve aklımızın alamayacağı kadar kötülükle bezenmiş bir devran var. Kötülüğün sıradanlığının adımları bunlar. Zira kültür- sanat mekânlarının yerini beton yığınlarıyla dolduranlar, bellek yitiminin kurbanı olarak bedenin bir hafızasının olduğunu unutuyorlar."


Ne Olmuştu?


2004 yılında DTP’li Batman Belediye Başkanı Hüseyin Kalkan’ın girişimleriyle inşaatı başlatılıp 2006 yılında faaliyete geçen Yılmaz Güney Sinema Salonu, aynı zamanda bir tiyatro salonu, sergi salonu, panel ve konferans salonu olarak da tasarlanmıştı. Kısa sürede kentin sanat ve kültür merkezi haline gelen mekân, 2016 yılında belediyeye atanan kayyum tarafından kapatıldı. 2017 yılına gelindiğinde tadilat edildikten sonra tekrar faaliyete geçeceği belirtilen Yılmaz Güney Sinema Salonu’nda elektrik kontağından çıktığı öne sürülen yangında tamamen yandı. Fakat yangının elektrik kontağından çıktığına dair hiçbir kanıtın olmaması ve yangının merkezinin elektrik tesisatının geçtiği noktalardan uzak olması yangının nasıl ortaya çıktığına dair şüpheleri arttırdı. Yangından sonra defalarca yapılan anketlerde tamamen kül olan salonun yerine Yılmaz Güney Sinema Salonu’nun yeniden inşa edilmesi gerektiği sonucu çıkarken kayyum yönetimi, salonun olduğu alanda süs havuzu inşaatı başlattı.

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.