Göçmen kadınların yeşil kalbi

• Göçmen kadınlar Elizabeth Cuenca, Ángela Oviedo, Edelmira Flores ve Soledad Muñoz, Arjantin’in yoksul mahallesi Rodrigo Bueno’da açtıkları “La Vivera Orgánica” adlı serada organik sebze ve ağaç fidesi yetiştiriyor. Ürünlerin pazarlamasını yapıyor ve başka kadınlara seracılık eğitimi veriyor.
• Elizabeth Cuenca, “Yaptığımız şey bir deniz feneri, çalışma ve kendini geliştirme örneği. Büyümeyi ve başkalarının büyümesine yardımcı olmayı hayal ediyoruz. Amacımız o yeşil kalbe ulaşmak, birlikte inşa etmek için bir araya gelmek” diyor. 

"İster savunmasız bir mahallede ister Hükümet Konağı'nda olsun, sesimizin duyulacağını hayal ediyorum” diyor Elizabeth Cuenca. Bitkiler ve çalılar arasında dolaşırken, büyümelerini gözlemliyor ve meslektaşlarıyla birlikte daha bir gün önce onardıkları sulama kanallarını denetliyor. 

Arjantin’in başkenti Buenos Aires’de eski bir gecekondu mahallesinde bir grup kadın, “Sebze bahçesi” olarak tanımladıkları organik bir serayı işletiyorlar. Burada organik sebzeler dışında yerli bitki ve fideler yetiştiriyor, atölyeler düzenliyorlar. 

“La Vivera Orgánica” adlı serada ilk sebze hasadı beş yıl önce alındı. Ancak sera kurma projesi 2017’ye dayanıyor. O yıl gıdaya erişmede sorun yaşayan Rodrigo Bueno Mahallesi’nde bir grup kadın, kendilerinin yönetip, üretim yapabileceği bir ‘sebze bahçesi’ açmak üzere yola çıkmıştı.   

 

 

Bir deniz feneri gibi

Projenin kurucu ortağı Elizabeth Cuenca, El Pais’e bu iş için çok fazla çalıştıklarını söylüyor ve ekliyor: “Yaptığımız şey bir deniz feneri, bir çalışma ve kendini geliştirme örneği.” 52 yaşındaki Cuenca Perulu. Bir kız kardeşi Arjantin’de yaşadığı için 2011 yılında buraya göç etmiş. Göçün ilk yıllarını, “Kırsal kesimde büyüdüm ve kızlarım doğduğunda şehre taşındım. Hiç bu kadar güvencesiz bir yerde yaşamamıştım. Çok üzücüydü. Kendimizi hor görülmüş hissettik" sözleriyle hatırlıyor. Çünkü her gün okula veya işe gitmek için uzun yolculuklar yapıyor, çamurlu yollardan geçiyorlardı. Dahası yaşadıkları bu yoksul mahallede elektrik, su, gaz, güvenlik ya da sağlık gibi temel hizmetler yoktu. 

Aileleri nasıl sağlıklı besleyecektik?

Cuenca ve on arkadaşı, iyi bir gelecek için Arjantin’e göç etmişlerdi. Bir Cumartesi sabahı, Rodrigo Bueno gecekondu mahallesinin kentleşme planı çerçevesinde konut enstitüsü tarafından kendilerine sunduğu bir bahçecilik atölyesinde buluştular. Ve bu çiftçiliğe ilk adımdı. Aylar geçtikçe kadınların sayısı da çoğaldı. Ancak bir soru uykularını kaçıyordu: Ailelerini sağlıklı bir şekilde beslemenin zorluğuyla nasıl başa çıkacaklardı? Sokakların açılması, binaların inşa edilmesi ve mahalleye temel hizmetlerin getirilmesi çalışmaları kentleşme kapsamında ilerlerken, kadınlar da yetkililerden önce bir balkon ödünç aldılar, sonra da bir yer istediler. 

Yarı zamanlı ev temizliğine giden ve dikiş-nakış yapan Cuenca, boş zamanlarında kendini bitkilerin dünyasına kaptırdı. 2019 yılında, “Reserva Ecológica Costanera Sur de Buenos Aires” ile yapılan ve mahallenin yerli bitki üretimine katkıda bulunabileceğini öneren bir anlaşma sayesinde serayı kurmak için kendilerine bir alan verildi. "Kendimi hemen gönüllü olarak önerdim. Kızlar ‘Sen delisin, ne zaman yapabiliriz?’ dediler" diyor.

 

 

Hem üretim hem eğitim yeri

Cuenca'nın arkadaşlarını her yeri molozla doldurulmuş, toprağı kirleten ve sağlık sorunlarına neden olan eski bir araba sanayisine yakın olan bu ıssız arazide hayalini gerçekleştirebileceğine ikna etmesi uzun sürmedi. Kentleşmeden sorumlu yetkililer, sera ve yağmur suyu toplama sisteminin olduğu bir tasarım sundu. Kadınlar ise bu sırada tohum, ekim ve hasat hakkında bilgi edindi, eğitim aldı. Ardından 2019 yılının sonunda ilk ekimi yaptılar ve Ocak 2020’de marul, lahana, pazı ve hardal hasadını aldılar. Sebzeleri komşularına piyasaya göre daha uygun fiyata sattılar. Ancak sınıf eşitsizliğin en net görüldüğü pandemi süreci tüm planlarını alt üst etti. 

Lüks binalardan, pahalı restoranlardan ve giyim mağazalarından metrelerce uzakta, doğru düzgün yemek yiyemeyen yüzlerce aile vardı. "Kimlerin gıda sıkıntısı çektiğini öğrenmek için sayım yaptık. Yardım etmek istedik, mahalle kantinlerini aradık ama üretimimiz hepsine yetmedi” diyor Cuenca. 25 aile belirlediler, iki haftada bir olmak üzere 25 çuval sebze toplayarak Instituto de la Vivienda de la Ciudad aracılığıyla halka dağıttılar. Projenin asıl amacı River Plate bölgesindeki bitkilerin geliştirilmesi ve yok olan türleri geri kazanmak. Serada kimyasal gübre kullanılmıyor, yağmur ve kar suyundan sulama yapılıyor. 

 

 

Büyütmeyi seviyoruz

Elizabeth Cuenca ile arkadaşları Ángela Oviedo, Edelmira Flores ve Soledad Muñoz, bunaltıcı güneşin altında sessizce yürürken, bitkileri dikkatlice gözlemliyor, yaprakları ve renkleri analiz ediyor, fidelerin daha iyi büyümesi için eğitmenler yerleştiriyor ve ürettikleri sebzeleri satıyor. 

"Büyümeyi ve başkalarının büyümesine yardımcı olmayı hayal ediyoruz. Seracılık için atölyeler düzenliyor ve stajyer öğrencileri kabul ediyoruz. Yani mekanın eğitim yeri olmasını istiyoruz” diyor Cuenca. Öte yandan, La Vivera Orgánica gibi projelerin tüm yoksul mahallelerde başlatılmasını diliyor. 

Kadınlar yıllar içinde sadece sebze ve bitki yetiştiriciliğini öğrenmekle yetinmedi, müşteri ve tedarikçi aradılar, şirketlerle pazarlık anlaşması yaptılar ve satış için sokaklarda tezgah kurdular.  

Cuenca hem seslerinin duyulmasını hem de başka kadınları cesaretlendirmeyi istediklerini söylüyor ve ekliyor: “Amacımız o yeşil kalbe ulaşmak, birlikte inşa etmek için bir araya gelmek. Yaptığımız işi seviyoruz.” HABER MERKEZİ