Hindistan nasıl salgınının merkez üssü oldu?

• Kritik olarak ihtiyaç duyulan malzemeler olmadan, Hindistan aşı üretim hatları haftalar içinde durma noktasına gelebilir. 

MICHAEL KUGELMAN

 

Hindistan şu anda koronavirüs salgınının merkez üssü. Sadece haftalar önce, yaklaşık 50.000 yeni günlük vaka kaydediliyordu. Geçtiğimiz Perşembe günü, ülke 24 saatlik bir süre içinde yaklaşık 315.000 yeni vaka kaydetti - yeni bir pandemi dünya rekoru. Hindistan'ın COVID-19 eğrisi neredeyse dikey bir çizgi haline geldi. Perşembe aynı zamanda Hindistan'ın şimdiye kadarki en ölümcül günüydü ve eksik bildirime ilişkin endişeler, can kaybının çok daha yüksek olabileceği anlamına geliyor. Yeni bir Lancet çalışması, Hindistan'daki durum düzelmezse, Haziran ayına kadar günlük 2300 ölüm olabileceği konusunda uyarıyor.

 

Eleştirmenler, yeni bir varyantın yayılmasının yol açtığı mevcut krizle ilgili kısmen Yeni Delhi'yi suçladılar. Hükümet, geçen yılın sonlarına doğru vahşi bir ikinci dalganın olası olduğunu bildiği halde önlem almakta yavaş davrandı. Kunal Purohit'in Foreign Policy'de yazdığı gibi, "Hindistan bir halk sağlığı acil durumuna doğru hızla ilerliyor."

 

Halk sağlığının durumu çoktan o noktaya varmış görünüyor: Hindistan, hastalık ve ölümlerin ağırlığı altında çöküyor. Hastanelerde oksijen miktarı tehlikeli derecede düşük ve hastalar yatakları paylaşıyor. Başbakan Narendra Modi'nin memleketi Gujarat'ta krematoryum fırınları aşırı kullanımdan eriyor. Ve Hindistan, Ocak ayında kitlesel bir aşılama kampanyası başlatmasına rağmen, kısmen bu yılın başlarında milyonlarca aşıyı yurt dışına ihraç ettiği için, şimdi büyük kıtlıklarla karşı karşıya.

 

Pandemi geçen yıl Hindistan'ı ilk kez vurduğunda, Yeni Delhi hızlı hareket etti ve ülke çapında bir kapanma ilan ederek nispeten mütevazı geçen ilk dalgayı atlattı. Eylül ayındaki ilk zirvesinde, yeni günlük vakalar hiçbir zaman 100.000'i aşmamıştı. Hindistan, daha Şubat ayında virüsü yenmeye yakın görünüyordu ve bu mevcut artışı daha da şaşırtıcı hale getiriyor. O ay Hindistan günde ortalama 11.000 yeni vaka kaydetmişti. Mart ayında, Hindistan'ın sağlık bakanı pandeminin “son eli” oynadığını söylemişti.

 

Öyleyse ters giden ne? Uzmanlar, İngiltere varyantının yayılmasından ve maskesiz kalabalıkların bir araya geldiği büyük etkinliklerden bahsediyor. Eyalet seçim mitingleri başladı ve bir Hindu festivali bu ay milyonlarca insanı Ganj Nehri'ne çekerek 1000'den fazla yeni vakaya yol açtı. Ancak daha bulaşıcı bir Hint mutasyonunun ortaya çıkması en büyük faktör gibi görünüyor. Mart ayında bir hükümet bildirisi, "bağışıklıktan kaçışı ve bulaşıcılığı artıran" yeni varyantlar konusunda uyarıda bulundu. Aslında, Hint varyantı Ekim ayının başlarında dolaşıma girmiş olabilir.

Brookings Enstitüsü'nden kıdemli bir araştırmacı olan Shamika Ravi, Foreign Policy'ye hem yeni suşun hem de evlerini terk eden insan sayısının artmasının mevcut dalgalanmayı açıkladığını söyledi. Yüksek hareketlilik oranının mevcut dalgada neden daha fazla gencin enfekte olduğunu da gösterebileceğini söyledi: İş ve eğlence için evlerini terk ederek kendilerini riske attılar. Pandemi sırasında yaşlı insanlar için hareketlilik oranları daha düşüktü.

 

Ravi'ye göre son ani artış, hükümetin daha önceki salgın tepkisinin etkisiz olduğu anlamına gelmiyor. Önceki aylarda yeni vakalar ve ölümler azaldı ve hastaneler ve krematoryumlar şu an olduğu gibi dolup taşmıyordu. İkinci dalga "hız, büyüklük ve virüs varyantı göz önüne alındığında yeni bir canavar" dedi.

 

Yaklaşık 20 milyon Hintli tamamen aşılanmış durumda, ancak 1 milyardan fazla nüfusun neredeyse yüzde 1'ini ediyor bu. Yeni Delhi 1 Mayıs'ta 18 yaş üstü herkesin aşıya uygun olacağını açıklamasına rağmen, yetersizlikler bu genişlemenin faydaları sınırlayabilir. Salı günü Modi, oksijeni ve diğer kritik kaynakları artırma sözü verdi ama konuşmasında pek az somut adım sundu. Öte yandan iktidar partisi liderleri, muhalefetin işbirliği teklifleriyle alay etmiş, eyalet seçim mitinglerindeki lebalep kalabalıklarla övünmüş ve krizle ilgili endişelerini dile getiren gazetecileri azarlamışlardı.

 

Kritik olarak ihtiyaç duyulan malzemeler olmadan, Hindistan aşı üretim hatları haftalar içinde durma noktasına gelebilir. Hükümet, Hindistan'ın en iyi aşı üreticisi olan şirketin başkanının başvurusunda belirtildiği üzere, Amerika Birleşik Devletleri'nin aşılar için hammaddelerin ihracat kontrollerini kolaylaştıracağını ve böylece Hindistan'ın üretimi artırabileceğini umuyor. Biden yönetimi, bu talebe olumlu baktığını ama henüz hazır olmadığını söylüyor.

 

Hindistan'ın koronavirüs krizinin uluslararası sonuçları da var. Hintli gezginler virüsü Hong Kong gibi düşük enfeksiyon oranlarına sahip yerlere getirdiler ve hükümetin aşı ihracatındaki düşüş, COVID-19 Aşıları Küresel Erişim girişimine bel bağlamış birçok yoksul ülke de dahil olmak üzere alıcıları zor durumda bıraktı.

 

Yeni vakaların oranı yavaşlama belirtisi göstermiyor. Bilim insanları, bu hafta Batı Bengal'de tespit edilen başka bir varyantın Hindistan'ın şimdiye kadarki en bulaşıcı türü olabileceğinden korkuyor. Bazı eyaletler kısa süreli sokağa çıkma yasakları ilan etse de, Modi kilitlemelerin yalnızca son çare olması gerektiğini ilan etti. Hindistan hala canavarı kontrol altına almaya çalışırken, salgın kabusu yakın zamanda sona erecek gibi görünmüyor.

 

Serap Güneş

foreignpolicy.com