İHD: En az 75 bin kadına şiddet uygulandı 

İHD Kadın Komisyonu’nun 2020 yılı Kadın Raporu’na göre, en az bin 75 kadına ekonomik, fiziksel, psikolojik, cinsel şiddet uygulandı, taciz ve tehdit edildi. En az 178 kadının şüpheli şekillerde ölü bulundu ve en az 316 kadın da katledildi.

İSTANBUL

İnsan Hakları Derneği (İHD) Kadın Komisyonu, 2020 yılı Kadın Raporu’nu düzenledikleri basın toplantısıyla açıkladı.

Toplantıya katılan İHD Eşbaşkanı Eren Keskin, bu coğrafyada kadınların sözde namus anlayışıyla öldürüldüğünü belirterek, şiddetin politik olduğunu, devlet dilinin sertleştiği dönemlerde kadına şiddetin de arttığını vurguladı. Türk Cumhurbaşkanı da dahil devlet yetkililerinin kadın düşmanı söylemlerini hatırlatan Keskin, “İçişleri Bakanı, bütün sözleşmelere aykırı olarak ‘ben talimat verdim, yakalarsanız lime lime edin dedim’ diyor. Bunu İçişleri Bakanı söylüyor. Ne yapıyor? Şiddeti körüklüyor. Böyle bir şey yapamaz. Biz bu yüzden kadın şiddeti politiktir diyoruz. İstanbul Sözleşmesi bir an önce içselleştirilmeli ve uygulanmalı, uygulamayanlar gerekli cezaları almalı” diye konuştu.

‘Her kriz dönemi en çok kadınları etkiliyor’

Ardından söz alan İHD Kadın Sekreteri Nuray Çevirmen, raporu okudu.

Pandeminin toplumsal cinsiyet eşitsizliğini körüklediğini belirten Çevirmen, her krizde olduğu gibi bu krizde de en çok kadınların ve çocukların etkilendiğini ve kadınların temel haklarına erişmekte pek çok engelle karşılaştığını söyledi. Raporu, İnsan Hakları Derneği’ne yapılan başvurulardan, basın ve internetten taranan haberler ile verilerden derlediklerini belirten Çevirmen, kayıt altına alınmamış birçok kadın yaşam hakkı ihlalinin yaşandığını öngördüklerini de ekledi ve güncel resmi verilerek ulaşamadıklarının da altını çizdi. 

148 iş cinayeti 

Çevirmen, şöyle konuştu: “Kadın emeği ve istihdamına bakıldığında hâlâ ev içi emeğin görünmez olmasının yanı sıra pandemiyle beraber ilk gözden çıkarılan kesimin yine kadınlar olduğu gözler önüne serildi, kadınların güvencesiz çalışma ve işsizlik oranı arttı. 2020’de iş cinayetleri sebebiyle 148 kadın hayatını kaybetti. İş cinayetleri verilerine göre kadınların çoğu kayıt dışı ve sendikasız.”

Başvuruların yüzde 75’i kadın

Çevirmen, 2020 yılında İHD’ye internet aracılığıyla bin 323 başvurunun olduğunu belirterek şunları söyledi: "Yüzde 47’sini ekonomik ve sosyal haklar temelli ihlaller oluştururken yüzde 53’ünü başta hapishanelerdeki olmak üzere çeşitli hak ihlalleri oluşturdu ve bu ekonomik sosyal haklar temelli başvuruların yüzde 75’i kadınlar tarafından yapıldı. Kadınların başvurularında maddi yardım talebi ve işsizlik yüksek oranlarda göze çarparken sıralama gıda yardımı, deprem sonrası destek ve hukuki destek talepleriyle devam etti."

Cezaevinde hak ihlalleri arttı

Cezaevlerinde pandemi bahanesiyle hak ihlallerinin daha da arttığını kaydeden Çevirmen, “Kısıtlı olan haklarına erişimin zorlaştığını gördük. Çıplak arama, işkence ve kötü muameleyle hapishanelerde, eylemlerde, gözaltılarla karşılaşmaya 2020 yılında da devam ettik” dedi.

Çok sayıda gazeteci kadının yargılandığını ve tutuklandığını kaydeden Çevirmen, şu an üçü tutuklu 20 gazeteci kadının yargılandığını dile getirdi.

Kürtaja erişimde zorluk

Kadınların yine pandemi döneminde kürtaj yaptırma noktasında da zorluk yaşadığına dikkat çeken Çevirmen, “Ek olarak, yasal olmasına rağmen pratikte kadınlar özellikle devlet hastanelerinde kürtaj yaptırmak istediklerinde keyfi ve asılsız iddialarla kürtaj hakkına ulaşmakta zorluk çekti” ifadelerini kullandı.

178’i şüpheli, en az 494 kadın öldürüldü

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve olmayan en az 709 kadının fuhuşa zorlandığı bilgisini paylaşan Çevirmen, erkek şiddeti çetelesini de paylaştı: "En az bin 75 kadın ekonomik, fiziksel, psikolojik, cinsel şiddete maruz bırakıldı, taciz ve tehdit edildi, kaçırıldı, en az 41 kadın intihara sürüklendi, en az 178 kadın şüpheli şekillerde ölü bulundu ve en az 316 öldürüldü. Başta belirttiğimiz gibi ne yazık ki bu sayıların çok daha fazla olduğunu biliyoruz. Buna karşılık; 6284 Sayılı Kanun çoğu zaman uygulanmadı, İstanbul Sözleşmesi iptal edilmeye çalışıldı, meclise verilen soru önergeleri hükümet tarafından reddedildi."

Talepler

Raporda, tüm bu sorunlara karşı şu talepler yer aldı:

• Toplumsal cinsiyet eşitliği her alanda derhal sağlanmalı.
• 6284 Sayılı Kanun ve İstanbul Sözleşmesi etkin bir şekilde uygulanmalı.
• Pandemi döneminde kadınlar ekonomik ve sosyal açıdan güçlendirilmeli, herhangi bir geliri olmayan kadınlara maddi destek sağlanmalı.
• Kadına yönelik şiddet konusunda 7/24 kadınlar tarafından ulaşılabilecek profesyonel kişiler ve kurumlar oluşturulmalı, telefona ulaşamayan kadınlar için alternatif yollar kurulmalı ve bunlar Türkçe, Kürtçe, Arapça, İngilizce gibi pek çok dili barındırmalı, işaret dili bilen personel bulunmalı.
• Mülteci ve sığınmacı kadınların güvenliği sağlanmalı ve sığınmacı/mülteci kadınlara yönelik güçlendirici çalışmalar yapılmalı.
• Sığınaklar erişilebilir ve uluslararası standartlara uygun olmalı. 60 yaş üzerindeki kadınlar da sığınaklara kabul edilmeli.
• Sığınaklardan çıkan kadınlar için ekonomik ve sosyal yardımlar işlevsel olmalı.
• Kolluk kuvvetlerinin keyfi bir şekilde caydırıcı ve yanlış bilgi vermesine yaptırım uygulanmalı.