Latince öldü mü?

Eskiden Latin dili, Roma İmparatorluğu’nun her yerinde konuşuluyordu. Fakat şimdi hiçbir ülke resmi olarak bu dili, en azından bu dilin klasik biçimini konuşmuyor. Peki Latince, Roma İmparatorluğu’nun varlığı sona erdiğinde gerçekten de yok olmaya yüz tuttu mu? Bu, tartışmaya açık bir soru.

 

Bir zamanlar Roma, dünyanın en büyük imparatorluklarından biriydi; fakat Roma’nın kolonileri üzerindeki kontrolü, hakimiyetini tamamen kaybedene dek yavaş yavaş azaldı. Roma İmparatorluğu’nun sona ermesine rağmen Latince yüzyıllar boyunca Avrupa’nın büyük bir kısmında ortak dil olarak kullanılmaya devam etti.

 

Antik Roma dili olan Latince’nin ne zaman öldüğü ise fazlasıyla karmaşık bir konu. Tarihi kayıtlarda Latince’nin konuşulan bir dil olarak ömrünün sonuna geldiğini gösteren herhangi bir tarih yer almıyor. Bazıları bu durumun, Latince’nin aslında hiçbir zaman gerçekten ölmediğine dair bir işaret olduğunu düşünüyor.

 

Vatikan hala Latince’yi kullanıyor

arkeofili.com’un haberine göre Dartmouth Üniversitesi’nde dil bilimi ve klasik filoloji dalı alanında kıdemli eğitmen olan Tim Pulju, “Vatikan, halka hitap ederken hala Latince’yi kullanabilir fakat İtalya’da Latince’yi günlük hayatında kullanan kimse yok. Yine de bu, Latince’nin ölmüş olduğu anlamına gelmez” diyor ve şöyle devam ediyor:

“Aslında Latince, konuşulmayı hiçbir zaman bırakmadı. İtalya, Galya, İspanya ve başka yerlerde insanlar tarafından konuşulmaya devam etti; fakat yaşayan bütün diller gibi o da zaman içinde değişikliğe uğradı.”

 

Latince bir sürü dile dönüştü

Latince’deki değişiklikler, Antik Roma İmparatorluğu’nun farklı bölgelerinde kendine has özellikler barındırıyordu. Zamanla bu farklılıklar, birbiriyle bağlantılı fakat tamamen yeni diller yaratacak kadar büyüdü. “Farklılıklar yüzyıllar boyu birikti ve en sonunda Latince, biri diğerinden farklı olan bir sürü dile dönüştü” diyor Pulju. Fransızca, İtalyanca, Portekizce, Rumence ve İspanyolca’nın da dahil olduğu bu diller, Roma dilleri olarak adlandırılıyor.

 

Bu tür dilsel evrimler her dilde gerçekleşiyor. İngilizce, bu konuya örnek olarak gösterilebilir. İngilizce ve Latince arasındaki tek fark şu: Eski İngilizce, yalnızca Modern İngilizce’ye dönüşürken Klasik Latince çeşitlendi ve birçok farklı dilin oluşmasını sağladı. İşte bu durum, insanları belki de hatalı bir biçimde Latince’nin ölü bir dil olduğunu düşünmeye itiyor.

 

Sonuç olarak, Latince ne zaman öldü? Cevap basit: Latince ölmedi; yalnızca evrimleşti. ROMA