Nefes almayı da yasaklayacak

• Afganistan Devrimci Kadınlar Birliği (RAWA), Taliban iktidarının başından beri kadınların aleyhine yürürlüğe koyduğu yasaları madde madde sıraladı.

Taliban yönetimi, Ağustos 2021 tarihinden bu yana devam eden iktidar süresince kadınlara yaşamı zindan eden uygulamaları hayata geçirdi. 1997 yılından bu ana ülkede kadın hakları alanında mücadele yürüten Afganistan Devrimci Kadınlar Birliği RAWA, Taliban’ın iktidara geldiği günden bu yana kadınlara getirdiği yasaklamaları rapor haline getirdi. Rapora göre öne çıkan

-Kadınlar temel kamusal ve siyasi yaşama katılımdan mahrum edildi.

- Altıncı sınıftan sonrası için eğitim yasağı getirildi. Okullarda kız ve erkek öğrencilerin ayrı tutulmasına dair yönetmelik çıkarıldı. Sonrasında üniversitelerdeki kız öğrencilerin evlerinde kalmaları istendi.

- Kadın Bakanlığı’nın ismi “Erdemi Yayma ve Kötülükleri Önleme Bakanlığı” olarak değiştirildi. Bakanlık kıyafet yönetmeliği, seyahatte erkek akrabanın refakat zorunluluğu, beyaz ayakkabı giyme yasağı vb uygulamaların muhatabı.

-Televizyona çıkmaları yasaklandı. Kadın spikerlerin yüzlerinin tamamıyla peçeyle örtülmesi dayatıldı.

- Ocak 2022’de kadınlara türban kullanmaları emredildi. Taliban ayrıca “Tesettüre uyma projesi”yle kadınların tüm kamusal alanda yüzlerini örtmelerini dayattı.

- Kadınların protesto eylemlerine katılmaları dâhil tüm protesto hakları yasaklandı.

-2021 Ağustos ayı itibariyle müzik ve sanat eğitimi veren tüm merkezler kapatıldı. TV’lerde bile müzik çalmak yasaklandı.

-Spor faaliyetleri yasaklandı. Gerekçe olarak spor esnasında kadınların vücutlarının kapatılamamasının şeriata aykırı olması gösterildi.

-Kadınların araba kullanması yasaklandı. Trafiğe çıkan sürücülere kadınlar başörtüsü takmıyorlarsa araca almamaları talimatı verildi. Yanında erkek refakatçi olmadan kadınların 72 km’den uzak bir mesafeye gitmesi, yurt dışına çıkması yasaklandı. Kadınların ön koltukta oturması da yasak.

-27 Mart 2022’de kadınların park, hamam ve spor kulübü gibi halka açık yerlerde bulunması yasaklandı.

-Doktorlara, sağlık çalışanlarına ve eczacılara doğum kontrol hapı ve cinsel gücü arttırıcı ilaçlar yazılmaması talimatı verildi.

-Sevgililer Günü yasaklandı. 14 Şubat 2023’te, Taliban Sevgililer Günü’nü dine küfür ilan etti ve bazı çiçekçileri dövdürdü. Mağazalar ve restoranlara 14 Şubat’ta kapatılma emri verildi.

-Güzellik salonları, reklam panoları, marketler, düğün salonları, eğitim alanları, hastaneler gibi kamusal alanlarda kadın görselleri kaldırıldı.

-Mağazalarda cansız mankenler kaldırıldı.

-Çalışma hakkı engeli: Kadınların ulusal ve uluslararası sivil toplum örgütlerinde çalışması yasaklandı. 22 Aralık 2022’de tüm kurum yetkililerine “bir sonraki duyuruya kadar” kadın üyelerin sözleşmelerinin askıya alınması talimatı verildi.

-Kız çocuklarının dil kurslarına katılması, dil eğitim merkezlerine kaydolmaları veya kadın öğretmenlerin dil kurslarında çalışmaları yasaklandı.

-Devletten hizmet almak kısıtlandı: Devlet dairelerinin yanında erkek akrabası olmayan kadınlara haftada ikiden fazla hizmet vermesi yasaklandı. Bu iki gün haricindeki günlerde kadınların devlet dairesi binalarına girmesi yasaklandı.

-Basının canlı görüntülerini yayınlaması yasaklandı. Taliban’ın dayattığı İslam’a göre, İslam’da insan ve hayvanların resimlerinin basılması yasaktır.