Nobel Barış Ödülü Venezuelalı Machado’ya

• Venezuelalı muhalif siyasetçi Maria Corina Machado, demokratik hakların savunulması ve diktatörlükten demokrasiye, adil ve barışçıl bir geçiş için verdiği mücadelen dolayı 2025 Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.

Maria Corina Machado, Latin Amerika'da son zamanlarda cesaretin en "olağanüstü örneklerinden" birini gösterdiği için Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. Nobel Komitesi Başkanı Jørgen Watne Frydnes, Machado'nun kilit bir birleştirici figür olduğunu belirtti.

Nobel Barış Ödülü de Machado'ya ödülü, "Venezuela halkının demokratik haklarını savunmak için yorulmak bilmez çabaları ve diktatörlükten demokrasiye adil ve barışçıl bir geçiş için verdiği mücadele" için verdiğini duyurdu. Frydnes, ödülün Machado'ya verilmesi kararıyla ilgili olarak, "Demokrasi kalıcı barışın ön koşuludur, ancak demokrasinin gerilediği bir dünyada yaşıyoruz. Giderek daha fazla otoriter rejim normlara meydan okuyor ve şiddete yöneliyor" dedi.

Komite başkanı, Machado'nun aktif bir şekilde Venezuela'da mücadelesine kalmaya devam edeceğini, bu nedenle ödülün "onu destekler ve kısıtlamaz" nitelikte olmasını dikkate aldıklarını açıkladı.

Maria Corina Machado kimdir?

Maria Corina Machado, hayatı ve özgürlüğüyle ilgili endişelerinden dolayı Ağustos 2024'ten bu yana kaldığı yeri açıklayamıyor. 2024 yılında Venezuela'da yapılan devlet başkanlığı seçiminde, "Demokratik Birlik Platformu" isimli muhalefetin adayı olan Machado'nun önü, hükümete yakın Ulusal Seçim Konseyi tarafından kesilmiş ve seçimlere katılmasına izin verilmemişti. Machado'nun yerine aday olan eski diplomat Edmundo Gonzalez Urrutia ise seçimleri takip eden uluslararası gözlemcilerin kanaatine göre en fazla oyu almasına rağmen, seçimi kazanamamış gibi gösterilmişti.

Machado, ülkenin muhalefetini birleştirici bir figür, binlerce insanı sokaklara ve sandık başına çekebilecek bir güç olması Nicolás Maduro hükümetini endişelendirdi.

Geçen yılki tüm anketler, siyasi hareketinin kazanacağını gösteriyordu. Buna rağmen Maduro, seçim gözlemcilerinin birçok usulsüzlüğü belgelemesine rağmen üçüncü kez göreve geldi. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından ülke genelinde protestolar yaşandı. Ancak bunlar, yetkililerin sert müdahalesiyle hızla bastırıldı. Machado, Ocak ayında Maduro'nun göreve başlamasından önceki bir protesto sırasında kısa bir süreliğine ortaya çıktı. Kısa bir süreliğine tutuklandı ve ardından serbest bırakıldı.

Machado ve Gonzalez, geçen yıl Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından her sene verilen Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'ne lâyık görülmüştü. Machado'ya aynı zamanda geçen yıl Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü de verilmişti.

Trump’a verilmedi

Bu yılki Nobel Barış Ödülü’nü en çok almak isteyen ve bunun için baskı kuran isim ABD Başkanı Donald Trump’tı. Trump, İsrail ile Hamas'ı uzlaştırdığı "Gazze Planı"nın taraflarca kabulünün ardından, "Yedi savaş bitirdim ama Nobel Barış Ödülü'nü bana vermemek için muhtemelen bir bahane bulacaklardır" demişti.

2025 Nobel Barış Ödülü'ne, 244'ü şahıs, 94'ü de örgüt olmak üzere 338 aday gösterilmişti. Maria Corina Machado, Nobel Barış Ödülü ile birlikte, yaklaşık 1 milyon Euro para ödülüne de hak kazandı.

1901-2024 yılları arasında toplamda 142 kişi ve örgüte 105 Nobel Barış Ödülü verildi. Ödülün Machado'dan önceki son sahibi, nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için mücadele veren Japon Nihon Hidankyo olmuştu. OSLO