Pirsûs, kayyumu defeder

• DEM Parti Pirsûs (Suruç) Belediyesi Eşbaşkan Adayı Ayten Kaya, "Belediye duvarını yıkacağız halkımızın kendi kendini yönetebilmesi için gerekli zemini sağlayacağız” dedi.

Kayyumun derin tahribatlar yarattığı kentlerden biri de Kürtler açısından siyasal, kültürel ve tarihi öneme sahip Riha’nın (Urfa) Pirsûs (Suruç) ilçesi. 103 bin 621 nüfusa sahip Pirsûs’un temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olmasına rağmen yürütülen politikalar ekseninde çiftçiler topraklarını diledikleri gibi süremiyor, hayvanlarını otlatmakta zorlanıyor. Verimli tarım arazisine sahip olan Pirsûs’ta buğday başta olmak üzere arpa, pamuk, mısır, mercimek ve üzüm yetiştiriliyor. Ancak iktidarın yürüttüğü tarım politikaları doğrultusunda verimli tarım arazisine sahip ilçede birçok tarım emekçisi, mevsimlik göçe maruz bırakılıyor.

Kobanê’ye sınır direnişi

Yurtsever bir yapıya sahip olan Pirsûs, Rojava sınır hattında yer alması nedeniyle de Kürt halkının özgürlük mücadelesinde önemli ve tarihi bir misyona sahip. 2014'te DAİŞ’in Kobanê’ye yönelik saldırılarında en güçlü direnişi gösteren yerlerin başında gelen Pirsûs, Kobanê için sürecin öncülüğünü üstlendi. Nöbet eylemine Kurdistan ve Türkiye’den binlerce yurtsever ve sosyalist katılırken, yüzlercesi ise sınırı aşarak Kobanê’ye gitti. Sınır hattında DAİŞ’e karşı nöbet tutan kitleye yönelik polis saldırılarında çok sayıda kişi yaralanırken, direnişten taviz verilmedi.

Katliama direnişle yanıt

Pirsûs’ta bulunan Amara Kültür Merkezi’nde Kobanêli çocuklarla dayanışmak ve kütüphane kurmak için bir araya gelen çoğu üniversite öğrencisi 33 genç, 20 Temmuz 2015’te bombalı saldırı sonucu katledildi, 100’ü aşkın kişi ise yaralandı.

Şenyaşarların katledilmesi

Katliama rağmen duruşundan ve bağlılığından taviz vermeyen Pirsûs halkı, çeşitli baskı ve sindirme politikalarına maruz kaldı. Bir yanıyla yargı tehdidi altında olan Pirsûs bir yanıyla ise devlet destekli aşiretçiliğin zulmüne maruz bırakıldı. Pirsûs’ta devlet-aşiret iş birliğinin en acı sonuçlarından biri 14 Haziran 2018’de Şenyaşar Ailesi'ne yönelik katliam oldu. 24 Haziran 2018’de gerçekleşen genel seçimler için esnaf ziyareti yapan dönemin AKP Urfa Milletvekili İbrahim Halil Yıldız ve akrabaları, 24 Mayıs 2023’te Esvet Şenyaşar ve iki oğlunu katletti. Şimdi DEM Parti Riha Milletvekili olan Ferit Şenyaşar yaralı kurtuldu. Ailenin bir ferdi de tutsak. Emine Şenyaşar’ın Adalet Nöbeti ile başlayan direnişi de sürüyor.

HADEP’le başlayan Pirsûs

Halkın Demokrasi Partisi’nin (HADEP) 18 Nisan 1999 yerel seçimlerinde yüzde 26,42 ile aldığı Pirsûs Belediyesi’ni, 28 Mart 2004’te HADEP’in ittifak kurduğu Sosyal Demokrat Halk Partisi (SHP) adayı yüzde 32,23 ile kazandı. 29 Mart 2009'da Demokratik Toplum Partisi (DTP) yüzde 43,30 ile, 31 Mart 2014’te Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) yüzde 52,58 ile ve son olarak da 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde yüzde 59,36 ile HDP Pirsûs Belediyesi’ni kazandı.

Kayyum tahribatları

Kayyum politikalarının en çok tahrip ettiği kentlerden biri olan ve kültürel dokusu değiştirilmek istenen Pirsûs’taki kayyım icraatlarına bakalım. Urfa Vali Yardımcısı Tarık Açıkgöz, 11 Eylül 2016’da BDP’li Belediye Eşbaşkanları Orhan Şansal ve Zuhal Ekmez’in yönettiği Pirsûs Belediyesi’ne ilk kayyum olarak atandı. Ardından 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde HDP’li Belediye Eşbaşkan Adayları Hatice Çevik ile Abdullah Polat seçilerek, Pirsûs Belediyesi’ni kayyumdan aldı. Ancak 8 ay görevde kalabilen HDP’li eşbaşkanların yerine 16 Kasım 2019’da Suruç Kaymakamı Kenan Aktaş kayyum olarak atandı.

Her yerde olduğu gibi Pirsûs’ta da ilk olarak kadın kazanımlarını hedef alan kayyum, kadın birimini beyaz masaya çevirdi, kadın kooperatifini ise işlevsizleştirdi. Amara Kültür Merkezi’ni Urfa Büyükşehir Belediyesi’ne bağladı. Bununla beraber ismini de değiştirerek “Suruç İlçe Halk Kütüphanesi” yaptı. Pirsûs’a kayyum olarak atanan Kenan Aktaş, 18 Mart 2023’te görevden alınarak yerine Batman Vali Yardımcısı İbrahim Güneş atandı. Yıllık 137 milyon TL olan bütçesini 11 ayda tüketen kayyım, seçimlere dört ay kala sadece bir ay için 46 milyon 500 bin TL ek bütçe talebinde bulundu. 7 buçuk yıldır kayyumla yönetilen belediye, halka hiçbir hizmet yapmıyor. DEM Parti Eşbaşkan Adayları Ayten Kaya ve Müslüm Baran belediyeyi kayyumdan almaya hazırlanıyor.  

Pirsûslu olup 1983'te Dîlok’ta (Antep) doğan Ayten Kaya, 18 yaşında İstanbul’a taşındı. 2004'teİstanbul’da Kürt siyasal hareketiyle tanışan Ayten, 20 yıllık mücadele hayatına gençlik çalışmalarıyla başladı. Dört yıl gençlik çalışmalarında yer almasının ardından Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Şişli İlçe Eşbaşkanlığı, sonrasında Halkların Demokratik Partisi (HDP) Şişli İlçe Eşbaşkanlığı görevini üstlendi. Eşbaşkanlıktan yöneticiliğe kadar birçok görevde bulunan Kaya, kadın çalışmalarında da yer aldı. Sonrasında Dîlok’a geri dönen Kaya, son olarak HDP Dîlok (Antep) İl Eşbaşkanlığı görevini yaptı.

Sandığa gömeceğiz

İşlerinin zor olduğunu, ancak kayyumun yarattığı tahribatları halk ile el ele vererek bitireceklerini dile getiren Kaya, “Öyle bir gücümüz var, biz gücümüzü halktan alıyoruz. Halkımız, ‘31 Mart’ta kayyımı sandığa gömüp irademizi teslim alacağız’ diyor, çünkü halk da bu durumdan muzdarip. O nedenle bir an önce 31 Mart’ın gelmesini bekliyorlar. Gençler için kültür sanat festivalleri yapacağız. Atölye ve kurslar açacağız. Gençlerin birçoğunun yaşam şart ve standartları olmadığı için çareyi yurt dışına gitmekte buluyor. Buna alternatifler oluşturacağız. Gençlerin taleplerini dinleyip gençlerle birlikte karar vereceğiz” dedi.

Kadın birimi ve hattı

Yerinden yönetim ile belediyeleri halkla yöneteceklerini kaydeden Kaya, şunları söyledi: “Halkın karar mekanizmasına dahil olmasıyla sağlanacak. Halk kendini nasıl yönetmek istiyorsa biz de onu esas alacağız. Belediye onların. Belediye duvarını yıkacağız ve yıktıktan sonra halk kendi evine rahatlıkla girebilecek. Hep birlikte yerelden yönetimle bunu sağlayacağız. Özellikle de bunu kadınlarla yapacağız. Kadın birimimizi kuracağız, kadın şiddet hattını kuracağız, kadınların yaşam şartlarını daha iyi sağlayabilmeleri için onlara alanlar açacağız. Örneğin kadınlar burada istedikleri meyve-sebzelere daha iyi ulaşmak için pazar yeri istiyorlar. Spor yapabilmek için sosyal tesis istiyorlar. Mesire alanları istiyorlar. Elbette ki bunları onlarla birlikte projelendirip onların hizmetine sunacağız.”