Serhat’ı zehirliyorlar

• Diyadîn’de, 37 hektarlık alanda altın madeni için ruhsat alan Koza Altın İşletmeleri A.Ş.’nin tüm Kurdistan’ı zehirleyeceği uyarısında bulunan HDP’li vekil Abdullah Koç, “Tüm Serhat Bölgesi, Koza Altın ve iktidarın hedefi halindedir. Buna karşı durmak ve mücadele etmek gerekiyor” dedi.

Ağrı’nın Diyadin (Gîyadîn) ilçesine bağlı Melleqere (Mollakara) köyünde, “altın ve gümüş projesi” için ruhsat verilen Koza Altın İşletmeleri A.Ş. bölgede maden işletmesine başladı. Firma 4 altın madeni için 37 hektarlık alanın ruhsatını aldı. Böylece Ağrı’nın yüz ölçümünün yaklaşık yüzde 5’i söz konusu firmaya ruhsatlandırılmış oldu. Söz konusu firmanın, Van ve Ağrı’da ayrıca toplam 16 farklı bölgede maden ruhsatı, 210 nokta için de sondaj izni bulunuyor. 

Diyadin’deki maden sahası Murat Nehri’ne sadece 200-300 metre uzaklıkta, Ağrı ve Diyadin için önemli bir gelir kaynağı olan sera ve jeotermal su kaynaklarına ise 1-2 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 

Siyanürle katliam

Maden sahasının bulunduğu alana ilişkin hazırlanan Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporuna göre, bölgede 218 farklı bitki, 16 sürüngen, 67 kuş türü bulunuyor. Alanda bulunan bitki türlerinden 7’si endemik yani başka bir alanda bulunmayan bitki, 3’ü de nadir bulanan bitkiler listesinde. Yine bölgede tespit edilen 16 sürüngen türü Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) ve Bern Sözleşmesi’ne göre kesinlikle korunması gereken türler içerisinde yer alıyor. Yine proje alanı ve yakın çevresinde saptanan 67 kuş türünden 33’ü nesli tehlike altında olan kategoride yer alıyor. Altın aramanın ve ayrıştırmanın siyanürle yapılacak olması nedeniyle bölgede başta insanlar başta olmak üzere tüm canlılar etkilenecek.

Daha önce Tarım ve Orman Bakanlığı projesiyle Diyadin’de, 40 dönümlük alanda jeotermal enerji ile seracılık faaliyetlerinin yapılacağı bir proje hayata geçirildi. Söz konusu maden sahası bu alana sadece 1-2 kilometre uzakta bulunurken yeraltında 300 metre derinliğe inecek ocaklar için her gün patlatılacak tonlarca dinamitin oluşturduğu sismik sarsıntılar yeraltı jeotermal sularını da azaltacak veya kurutmayla yüz yüze bırakacak. 

Murat Nehri zehirlenecek

HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, bölgenin zehirlenerek, yok edileceği uyarısında bulundu. Maden sahasının Murat Nehri’ne yakın bölgede yer aldığını hatırlatan Koç, “O bölgeden Keban’a kadar uzanan, bir nehrin tam çıkışından altın ayrıştırma alanı verilmiş. Bu durum bölgenin tamamına zarar verecek. Özellik siyanürle altın arama faaliyetleri bölgeyi tahrip edecek. Bunun faaliyete geçmesi halinde Murat Nehri baştan aşağıya zehirlenecek. Bölge, sıcak su kaplıcaların olduğu bir alan olması nedeniyle hem Ağrı hem de Diyadin’e turistik olarak katkı sağlayan bir bölge. Maden faaliyeti bu alanı da zehirleyerek, hem suyu hem de oradaki bitkileri öldürecek” dedi.   

Bütün Kurdistan’ı etkileyecek 

Koç, altın arama faaliyetlerinin sera alanlarını da kapsayacağını belirtti ve ekledi: “İnsanlığın doğduğu yerin tam da kalbinde bu maden sahası oluşturulmuş. Bu maden hesaplanamayacak bir tahribat yaratacak. Murat Nehri, Mollakara köyünden başlayarak tüm Ağrı’nın ilçelerinden geçiyor, değişik yerlerden beslenerek Keban Barajı’na kadar uzanıyor. Bingöl, Muş, Elazığ’dan geçiyor ve Fırat Nehri’ne akıyor. Buradan baktığımızda bu siyanür bütün Kurdistan’ı etkileyecek. Buradaki tüm yaşam alanlarını yok edecek ve zehri her yere taşıyacak. Bu durum, insanları ve binlerce yaşam alanını etkileyecek. Belki milyonlarca canlıyı yok edecek. İnsanların bu madene karşı tepki vermesi, derhal durulması gerekiyor.” 

İnsanlar köylerine giremiyor 

Firmanın bölge halkına “istihdam” vaat ettiğini söyleyen Koç, “Şimdi başladıkları noktada insanları kendi köylerine yaklaştırmıyorlar. Otlak, mera alanlarını kapatmış durumdalar. Köylüler buna karşı tepkili. Buralarda setler kuruldu ve tamamen kapatıldı. Bu durum hayvancılığın bitmesine neden olacak. Binlerce kamyon bölgeye girerek, zarar verecek. O alan çölleşecek, flora yok olacak, yakın köyleri de etkileyecek. Tabir yerindeyse yaşam alanı kalmayacak. Aynı firma Eskişehir Karakaya Bölgesi’nde de maden araması yapıyor. Oradan geçerken tahrip edilmiş doğayı görebilirsiniz. Tarım alanlarını, tüm yaşam alanlarını tahrip etmişler. Diyadin’in oradan farklı bir yanı var çünkü büyük bir coğrafyayı besleyen bir nehrin üzerinde bir çalışma var. Dolayısıyla onlarca kenti zehirleyecek bir madenin vahim sonuçları olacak” diye belirtti. 

Mücadele etmeliyiz

Firmanın Ağrı ve Van’da 16 maden ruhsatı ve 210 noktada sondaj izni olduğunu belirten Koç, neredeyse iki kentin yüzde 15’nin firmaya aktarıldığını kaydetti. Koç, “Yüzde 15 demek coğrafyanın yarısı yok etmektir. O nedenle ruhsatların bilinçli bir şekilde verildiğini söylüyoruz. Bir coğrafya bu kadar hedef haline getirilemez. Buna karşı mücadele etmezsek bölgedeki bir metrekarede bile yaşam alanı kalmayacak. Bu iş bu kadar tehlikeli ve ciddidir. Tüm Serhat Bölgesi, Altın Koza ve iktidarın hedefi halindedir. Buna karşı durmak ve mücadele etmek gerekiyor. Buna karşı bizim de gündem oluşturarak, destek vermemiz gerekiyor. Bu sadece köylülerin mücadelesiyle olabilecek bir şey değil. Buna demokratik kitle örgütlerinin de destek olması gerekiyor. Bu ötelenecek bir sorun değil, halkın bu madene rızası yoktur” diye konuştu.

Kürt’e dair ne varsa yok ediliyor

Kurdistan’ın tüm kentlerinde doğaya yönelik saldırıların olduğunu hatırlatan Koç, şöyle dedi: “Kürt’e dair ne varsa bu iktidarın hedefindedir. Özellikle tarihsel alanlar ve tarihi anlamda önem atfedilen, coğrafik olarak önem atfeden ve oradaki halkımızın yaşam alanı olan ne varsa AKP-MHP iktidarının hedefindedir. Bunu ideolojik bir yanı var çünkü tamamen tarihi, coğrafyayı yok etmek istiyorlar.” 

BERİVAN KUTLU - MA/AGİRÎ