• Dersim Emek ve Demokrasi Platformu, Dersim direnişinin öncüsü Seyîd Rıza ve arkadaşlarını, idam edilişlerinin 85. yılında andı. 

Seyîd Rıza Meydanı’nda düzenlenen anmaya, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, Amed Milletvekili İmam Taşçıer ve Dersim Milletvekili Alican Önlü, birçok sivil toplum örgütü, aydın-yazar ve halk katıldı. Ortak açıklamayı okuyan Emek Partisi (EMEP) İl Başkanı Ergin Tekin, 15 Kasım günün yas ve matem günü olmadığına dikkat çekerek, hak ve hakikat için, kendi inancı, dili, kültürü, kimliği, toplumsal hafızasının yok edilmesi karşısında direncin, inancın sahibi olan seyitlerimizin tarihe söz ve vasiyetini yaptığı günün adı olduğunu dile getirdi. Seyîd Rıza’nın dara çekilmeden söylediği “Ben sizin yalanlarınızla, hilelerinizle başa çıkamadım. Bu bana dert oldu. Ben de sizin önünüzde diz çökmedim, bu da size dert olsun” sözünü hatırlatan Tekin, “Bu sözün bize söylediği ve anlamamız gerekense zulüm, baskı, asimilasyon, inkar karşısında kendi dilimizle, kültür ve inancımızla tarihsel hafızamıza, öz kimliğimize ne olursa olsun sahip çıkmak, onu yaşamak ve yaşatmak için her şart ve ahval içinde mücadele etmek ve direnmek olacaktır” dedi.

Dersim'i dara çektiler

Dersim’in hak, yol ve halkın önderlerinin idam edilmesinin sebebinin Dersim’de soykırımlarla ve sahipsiz bırakılmak olduğunu ifade eden Tekin, şöyle devam etti: “Kadın, çocuk, genç yaşlı demeden bir taraftan Dersim, uçaklarla bombalanırken bir taraftan İhsan Sabri Çağlayangil’in itiraf ettiği gibi ‘Mağaralarda kimyasal gazlarla toplu katliamlar gerçekleştirildi’. Yine o dönemde Dersim’de askerlik yapanların tanıklıklarıyla mermi harcanmasın diye vadi, gedik ve uçurumlarda süngülenerek hamile kadınlar dâhil çoluk çocuk uçurumlardan atılarak katliamı devam ettirdiler. Katliam sonrası bu zulüm, çocuk yaşlı demeden toprağından koparılan insanlarımız zorla göç ettirilerek hiç bilmedikleri topraklara anayı çocuğundan, kocayı eşinden, kardeşi kardeşinden ayırarak her birini ayrı yerlerde zorla ikamet ettirerek, yani topraklarından sürgün ederek büyük bir soykırım gerçekleştirdiler. Kırımda annesini, babasını kaybeden ve devlet tarafından götürülen kız ve erkek çocukların akıbeti bilinmemektedir. 15 Kasım 1937 Elazığ buğday meydanında idam edilen Seyîd Rıza, Wuşéne Seydi, Fındık Ağa, Wuşêne Seyrızayi (Resik Uşen) Hesene İbrahime Qıji, Aliye Mırze Sıli ve Hesen Ağa, yedi cana savunma hakkı bile verilmeden bilmedikleri bir dilde, sözüm ona mahkeme edilerek, savcısı hâkimi izne gönderilip adalet duygusundan, insanlıktan uzak sözde hâkim ve savcılar, gece yarısı kurulan mahkemede, araba ışıklarıyla aydınlatılan buğday meydanı sözde mahkemesinde, insanlık vicdan ve adalet duygusu olmayan kararlar aldılar. Dersim halkının, inancını, dilini, tarihsel hafızasını kimliği ile birlikte dara çektiler. Gecenin karanlığı şafağa evrilirken, insanlık bir kez daha utandı.”

Biçtikleri kıyafeti reddediyoruz

Cemevlerini kültür mekanı olarak tanımlamasını da eleştiren Tekin, şunları söyledi: “İnancımızla, ibadethanelerimizle ve bir bütün olarak halkımızla bize biçtiğiniz kıyafete asla sığmayacağız. Koçgirî’de Agirî’da, Zîlan’da, Şêx Seîd isyanında ve son olarak Dersim’de bir toplumu kimliğiyle, inancıyla, yaşamıyla sonsuza kadar yok etmeye çalışan bu zihniyet amacına ulaşamadı. Bugün, bu toprakların sahipleri dili, kültürü, inancı için; asimilasyona, inkara, sürgüne ve ceza evleri dahil her türlü baskıya rağmen eşitlik ve demokrasi için direnmeye ve mücadele etmeye devam ediyor, edecektir. Demokratik halk cumhuriyetini inşa ederek, halkların ve inançların özgürlük bahçesini kurarak her kimliğin, her inancın özgür ve eşit olması için yeni bir geleceği inşa etmek mümkündür. Sonuçta barış, kardeşlik, demokrasi ve özgürlük mücadelesi kazanacaktır. Bu inanç, azim ve kararlılıkla, mücadeleye ve hakikat yürüyüşümüze devam edeceğiz. Seyitlerimizin mezar yerleri açıklansın. Kayıp kız ve erkek çocukların akıbeti açıklansın. Devlet arşivleri açılsın, hakikatle yüzleşilsin. Dersim 38, soykırım olarak kabul edilsin ve gerekleri yerine getirilsin.” 

Baş eğmemeyi miras bıraktı

HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, toplumun hiçbir zaman Seyîd Rıza’yı unutmadığını ve unutturamayacaklarını söyledi. Seyîd Rıza’nın bıraktığı en önemli ve en büyük mirasının baş eğmemek olduğunun altını çizen Beştaş, Seyîd Rıza ve arkadaşlarının, diz çökmeyenlerin kervanına katıldığını dile getirdi. Beştaş, “Selam olsun o kervana ve sadece özgürlük önünde diz çökenlere. Vekillere, siyasetçilere, siyasi tutuklularımıza baş eğdirilmeye çalışıyor ama onlara dert olsun Seyîd Rıza’dan aldığımız onurlu duruşumuzu her zaman devam ettireceğiz” dedi. DERSİM

Dersim gerçeğiyle yüzleşilmeli

KCK Yürütme Konseyi Eşbaşkanlığı, Seyîd Rıza ve arkadaşlarını andı. 

Eşbaşkanlık, insanlık tarihinin bu en büyük soykırımlarından biri olan Dersim soykırımını gerçekleştiren Kürt düşmanı, soykırımcı sömürgeci Türk devletini büyük bir nefretle kınadığını belirttiği açıklamasında, "Kurdistan ve Dersim halkının varlık ve özgürlük mücadelesini zafere ulaştırarak soykırımcı sömürgeci Türk devletinden bu katliamların hesabını soracağımızın sözünü tekrarlıyoruz" dedi. 

Yaşananları özetleyen Eşbaşkanlık, Türk devletinin Dersim soykırımında başvurduğu yöntemlerden birinin de kimyasal silahlar olduğunu hatırlattı. Eşbaşkanlık, şöyle devam etti: "Bugün de faşist AKP-MHP ittifakı tarafından yönetilen Türk devleti ve ordusu, Kürtlere karşı kimyasal silahlar kullanmaktadır. Dolayısıyla Türk devletinin insanlık suçları, yeni değil çok eskiye dayanmaktadır. Bu durumu görmeden, kabul etmeden ve bununla yüzleşmeden Türkiye’de değişimden bahsetmek, yeni bir yaşam tahayyülü kurmak mümkün değildir. Türkiye’de değişim ve demokrasi ancak Dersim soykırımıyla yüzleşerek sağlanabilir. Dersim ve Kürt gerçeğiyle yüzleşme niyetleri ve cesaretleri olmayanların, AKP-MHP’den bir farkları da olamaz. Dolayısıyla demokrasiye ve insanlık değerlerine inanan herkesin, öncelikle Dersim gerçeğiyle yüzleşmesi gerekmektedir."