Şifacı kadınların izinden

• Kuzey-Doğu Suriye’nin Hesekê Kantonu’na bağlı Til Temir ilçesinin Til Necma Köyü’nde yaşayan kadınlar da köy yaşamını toplumsal sorunlara çözüm olarak görüyor.

Kadınlar ister şehirde olsun ister köyde bulundukları her yerde ellerindeki imkanları kullanarak kendisini ve ailesini geçindiriyor. Özellikle köyde yaşayan kadınlar topraklarından ve doğadan faydalanarak sadece ekonomik krize karşı direnmiyor, aynı zamanda annelerinden öğrendikleri kültürleri de yaşatıyor.

Kuzey-Doğu Suriye’nin Hesekê Kantonu’na bağlı Til Temir ilçesinin Til Necma Köyü’nde yaşayan kadınlar da köy yaşamını toplumsal sorunlara çözüm olarak görüyor.

Til Temir ilçesinin 10 kilometre doğusunda yer alan 80 hanesinin Arap, 1 hanenin de Kürt ailenin yaşadığı Til Necma Köyü’ne bir yolculuk yaptık. Küçük baş hayvancılık ve tarımla geçimini sağlayan Til Necma sakinleri bizi sıcak karşılıyor. Köyde kadınların bitkileri toplayarak, ilaç yaptığını öğrenince kadınlarla görüşmeye gidiyoruz.

Ot ve çiçeklerden ilaç yapıyor

81 haneli köyde bir Kürt aile yaşıyor. Aile fertlerinden Berivan İsmail, Arap ailelerle birlikte ve karşılıklı yardımlaşarak yaşadıklarını söylüyor. Topladığı ot ve çiçeklerden nasıl ilaç yaptığını sorduğumuz Berivan İsmail, annesinden öğrendiğini ve deneyim, gözleme dayalı geliştirdiğini ifade etti.

Berivan, “Annem bizi hastalıklardan korumak için doğal otlardan ilaç yapardı. Sonrasında bende öğrendim. Birçok bitki ve otu arayarak buluyoruz. Göğüs iltihabından ishale kadar çeşitli hastalıklar için bitkileri kullanıyorum. Tarihteki şifacı kadınları yeniden canlandıracağız” diyor.

Sebzeler küçük bahçesinden

Domates, bamya, salatalık, patlıcan, biber ve turptan oluşan bir bostan ektiğini anlatan AsiyaAl-Etwa ise, “Günlük yiyeceğimiz bu bahçeden. Şimdi kışa hazırlık yapıyoruz. Biber ve salatalık turşusu yapıyorum. Ekonomik kriz güçlü olsa da bu şekilde ailemi destekleyebileceğim. Artık şehirlerde hayat zor, çünkü her şeyi dükkânlardan alıyorlar ve çok pahalı” şeklinde konuşuyor.

Türk devletinin Xabur suyunu kesmesinin yaşamlarını doğrudan etkilediğini belirten Asiya, “Her ev kendi bir kuyu açmıştı. Kuyulardaki suda gitgide azalıyor. Eskiden suyumuz vardı. Hesekê ve Til Temir yeşilliğiyle tanınırdı. Bu duruma insani bakılmalı. Bu konuda uluslararası kurumlara çağrı yapıyoruz” diyor.

RONÎDA HACÎ - JINHA/HESEKÊ