Şili’de rota aşırı sağa kaydı

• Göçmen düşmanı, kürtaj karşıtı ve eski diktatör Augusto Pinochet’in hayranı aşırı sağcı Jose Antonio Kast, Şili’nin yeni cumhurbaşkanı seçildi. Bu, Latin Amerika'da Arjantin ve Ekvador'un ardından aşırı sağın son zaferi oldu.

Şili’de Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerde sağcı aday Jose Antonio Kast, oyların yüzde 58'ini alarak, iktidardaki merkez sol koalisyonu temsil eden eski Çalışma Bakanı ve Şili Komünist Partisi üyesi Jeannette Jara'yı mağlup etti.

Jara ve koalisyonu "Şili için Birlik", ülkedeki sandıklar kapandıktan kısa bir süre sonra yenilgiyi kabul etti. Jara, aldığı yenilginin ardından, “Demokrasi yüksek sesle ve net bir şekilde konuştu. Şili'nin iyiliği için kendisine başarılar dilemek üzere seçilmiş Cumhurbaşkanı Kast’la az önce konuştum. Bizi destekleyen ve adaylığımızdan ilham alan herkese, ülkemizde daha iyi bir yaşam inşa etmek için çalışmaya devam edeceğimizden emin olabilirsiniz. Her zaman olduğu gibi birlikte ve güçlü bir şekilde ayakta duracağız” açıklamasını yaptı.

Kast ise destekçilerine yaptığı zafer konuşmasında, seçim sonuçlarını "siyasi gündemini yürütmek için geniş bir yetki" olarak nitelendirdi. Bu, Latin Amerika'da Arjantin ve Ekvador'un ardından aşırı sağın son zaferi oldu.

İki kez aday olmuştu

59 yaşındaki Cumhuriyetçi Parti lideri Kast, daha önce de iki kez cumhurbaşkanı adayı olmuştu. Bu, Kast'ın ilk seçim zaferi oldu. Kast, 2021'deki son seçimde, görevden ayrılan Cumhurbaşkanı Gabriel Boric tarafından yaklaşık 10 puanlık bir farkla yenilgiye uğramıştı.

Ancak Şili'nin en genç cumhurbaşkanı olan eski öğrenci lideri Boric'in popülaritesi, dört yıllık görev süresinin sonunda yaklaşık yüzde 30'a düşmüştü. Ayrıca Şili yasalarına göre ikinci bir dönem için aday olmaya da uygun değildi.

Kürtaj karşıtı, Pinochet hayranı

Kast'ın seçim kampanyası büyük oranda göçmen karşıtlığı üzerine oldu. Aşırı sağcı lider, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kuzey Amerika'da yaptığına benzer şekilde, kitlesel sınır dışı etme kampanyası da dahil olmak üzere, "suç ve göçle mücadele" edeceğini vaat etti. Kast'ın "Acımasız Plan" olarak adlandırdığı bu "güvenlik" platformu, daha sert zorunlu asgari cezalar, daha fazla suçlunun yüksek güvenlikli tesislerde hapsedilmesi ve kartel liderlerinin dış dünyayla her türlü iletişimden tamamen koparılması için "tamamen tecrit" altına alınmasını da öneriyor.

Sosyal olarak muhafazakar Katolik geçmişinden etkilenen Kast, ayrıca kürtaj da dahil olmak üzere sosyal ve sağlık konularında da klasik bir sağcı bir duruş sergiliyor. Yeni Cumhurbaşkanı, tecavüz suçlarında bile kürtaja karşı çıkacağını dile getiriyor.

Kast, seçim döneminde ayrıca Şili'nin eski diktatörü, askeri lider Augusto Pinochet’ övgüler yağdırdı. “Pinochet hayatta olsaydı, bana oy verirdi” dedi. Kast'ın babası Michael Martin Kast da Almanya'da doğmuştu ve Nazi Partisi üyesiydi. Baba Kast, 1950'de Şili'ye göç etmişti.

Latin Amerika sağından tebrik

Kast'ın seçim zaferinin ardından, Amerika kıtası genelindeki sağcı liderler sosyal medyada yaptıkları açıklamalarla tebriklerini ilettiler. Trump'ın Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Şili Cumhurbaşkanı adayı Kast'ı zaferi için tebrik ediyorum. ABD, bölgesel güvenliği güçlendirmek ve ticaret ilişkilerimizi canlandırmak için yönetimiyle ortaklık kurmayı dört gözle bekliyor” diye yazdı.

Arjantin'in liberteryen lideri Javier Milei de Kast'ın seçimini Latin Amerika'nın "muhafazakar siyasi hareketi için büyük bir zafer" olarak nitelendirdi.

Kendi seçim kampanyası sloganını tekrarlayarak “ÖZGÜRLÜK İLERLİYOR” diye yazan Milei, “Bölgemiz için yaşam, özgürlük ve özel mülkiyetin savunmasında bir adım daha. Eminim ki, Amerika'nın özgürlük fikirlerini benimsemesi ve kendimizi 21. yüzyıl sosyalizminin baskıcı boyunduruğundan kurtarmamız için birlikte çalışacağız…!!!” dedi. Ekvador'un sağcı Cumhurbaşkanı Daniel Noboa ise, "Şili ve bölge için yeni bir dönem başlıyor" diye ekledi.

İkinci turda artan destek

Bu yılki cumhurbaşkanlığı seçimi, 2012'den beri ülkede oy kullanmanın zorunlu olduğu ilk seçim oldu. Ülkede yaklaşık 15,7 milyon seçmen bulunuyor.  Kast, 16 Kasım'daki ilk tur oylamada ikinci sırada yer aldı. Jara'nın yüzde 26,8'lik oy oranına karşılık, Kast yaklaşık yüzde 23,9 oy aldı. Ancak anketler, Kast'ın ikinci turda kazanmasının muhtemel olduğunu gösteriyordu. Şili'nin sol kanadı Haziran ayında ön seçim yaparak galip Jara'nın etrafında birleşirken, sağcı partiler koalisyon adayı seçmek için ön seçim yapmamıştı. SANTİAGO