The Dream Project: Kolektif hayalimiz

• Sudan’da gazeteciler artan güvensizlik ve kaynak yetersizliğine rağmen sahada kalmak için The Dream Project ile ortak mücadeleye devam ediyor.
• Sudanlı gazeteci Riham: "Bu sadece bir destek girişimi değil. Parçalanmış bir ülkedeki kolektif hayalimizin kalıntıları.”

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Güçleri (RSF) arasındaki çatışmalar 12 milyondan fazla insanı yerinden etti ve yıkıcı bir insani krize yol açtı. Sudan’da gazeteciler, özellikle de kadınlar için, temel altyapının çökmesi ve artan güvensizlik, mesleki çalışmalarını neredeyse imkânsız hale getirdi. Elektrik kesintilerinden düşük ücretlere ve cinsiyete dayalı şiddete kadar çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalıyorlar ancak birçoğu, habercilik görevlerini sürdürüyor. Sudanlı gazetecilerin dayanışması, The Dream Project adlı bir girişimi doğurdu. Proje, tişört satışı yoluyla gazetecilere destek sağlıyor.

Durmayı göze alamayız

Sudan’daki çatışmalar, gazetecilerin zaten güvencesiz olan mesleğini daha da zorlaştırdı. Savaş öncesi dönemde bile taciz, düşük ücretler ve sansürle mücadele eden gazeteciler, şimdi yerinden edilme, işsizlik ve hayatta kalma mücadelesiyle karşı karşıya. Çatışma bölgelerinde çalışan kadın muhabirler, RSF güçlerinin sık sık kendilerini durdurup aradığını belirtiyor. Batı Darfur'daki RSF kontrolündeki El Geneina kasabasından adını vermek istemeyen bir gazeteci, EL PAÍS'e yaptığı açıklamada, "Evimizde elektrik yok. Jeneratörlü bir dükkanda cep telefonumu ve dizüstü bilgisayarımı şarj etmek için bin Sudan Lirası (1,48 Euro) ödüyorum. Ve yine de durmayı göze alamayız" diye anlatıyor.

 

 

Kadın gazetecilere baskı

Çatışma bölgelerinde çalışan kadın muhabirler, RSF güçlerinin medya kuruluşlarında çalışan kadınları sık sık tutuklayıp aradığını söylüyor. El Geneina muhabiri, "Gerçek isimlerimizi kullanamıyoruz. İmzasız makaleler gönderiyoruz veya yazar bilgilerini yayınlamayan kuruluşlara gönderiyoruz" diye konuşuyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler’e göre, Nisan 2023’ten bu yana gazetecilere yönelik tehdit, saldırı ve darp olayları ciddi şekilde arttı. Nisan 2025 verilerine göre, son iki yılda en az yedi gazeteci öldürüldü, biri kayıp ve 17’si tutuklandı.

The Dream Project

Sudanlı gazeteciler, yaşadıkları zorlukları dayanışma ile aşma kararı aldı ve bu dayanışma, The Dream Project adlı bir girişimi doğurdu. Sudan Gazeteciler Sendikası Cinsiyet Masası ve Sudan Kadın Gazeteciler Ağı yöneticisi Lubna Abdullah öncülüğündeki bu proje, tişört satışı yoluyla gazetecilere destek sağlıyor. Abdullah, “Arkadaşlarım ilaç, elektrik ya da internet için para istiyordu. Bu yüzden bu projeyi başlattık” diyor.

Bina - fon yok gönülülük ağı var

Girişimin herhangi bir binası veya resmi fonu yok, ancak merkezi olmayan bir gönüllü ağı aracılığıyla faaliyet gösteriyor. Lubna Abdullah, "Tişörtlere elle baskı yaparak başladık. Arkadaşlarımıza ve müttefiklerimize sattığımız basit barış sloganlarıydı bunlar. Bir sonraki adımımız bunları Kahire ve diğer şehirlerdeki mağazalarda satmak. Tüm kâr doğrudan gazetecilere gidiyor: Biri ilaca ihtiyaç duyuyor, diğeri haberini sunmak için internet erişimi ödüyor" diye anlatıyor.

Mütevazı miktarlar ama…

The Dream Project, kuruluşundan bu yana 670 eurodan fazla bağış topladı. Bu, Hartum, Darfur, Cezire, Kordofan ve Doğu Sudan gibi ülkelerde 30'dan fazla gazeteciye yardım eden, görünüşte mütevazı bir miktar. Kurucusu, elde edilen gelirin savaş bölgelerinden haber yapmaya devam eden gazetecileri desteklemek için kullanıldığını açıklıyor. Bunlardan biri, üç çocuğunu tek başına büyütmesine rağmen, The Dream Project'in finansal ve teknik desteği sayesinde yerel platformlar aracılığıyla anonim olarak haber yapmaya devam eden El Geneina muhabiri. "Artık bölgedeki diğer gazeteci meslektaşlarıma bile yardım ediyorum" diyor.

Bir direniş mesajı

The Dream Project tarafından desteklenen gazetecilere göre, tişörtler bir bağış toplama aracı haline geldi, ancak aynı zamanda özellikle kurumsal veya uluslararası desteğin yokluğunda bir direniş mesajı da oldu. Orta Sudan'daki El Cezire Eyaleti'nde gazeteci Riham el Duqail, girişimin kendisine maddi destekten çok daha fazlasını sağladığını söylüyor ve ekliyor: "Bu sadece bir destek girişimi değil. Parçalanmış bir ülkedeki kolektif hayalimizin kalıntıları. Bize yalnız olmadığımızı hatırlattı. Tüm bu kaosun ortasında, birinin yaptığımız işi takdir ettiğini. Hükümet veya herhangi bir kuruluş bize yardım etmedi." Askeri kontrol altına alındıktan sonra bile kasabasından kaçmamaya karar veren Riham şunları söylüyor: "Ayrılmak, yerinden edilmiş topluluklar arasında hayati bir sesi susturmak anlamına gelirdi. Bazen bir gazetecinin ihtiyacı olan tek şey bir platform ve 'Seni görüyoruz. Sen önemlisin' diyebilecek biri." HABER MERKEZİ