Trump'a ilk ikramın sırrı

• Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad’da ağırlanan ABD Başkanı Donald Trump'a ilk olarak kahve (gahwa) ikram edildi. Körfez’in kahve ritüelinin ardındaki anlam, bölgenin tarihi ve misafirperverlik anlayışıyla ilgili. 

Uzun ağızlı bir kahve cezvesi olan 'dallah', tıpkı içinden dökülen aromatik kahve gibi, Körfez'in sosyal ve kültürel dokusunda derin bir yere sahiptir. Dekoratif bir obje ya da kültürel bir sembolden çok daha fazlası olan dallah, Körfez’in kahveye ve onun etrafındaki geleneklere duyduğu köklü saygının bir sembolüdür.

Kakule ve safranla demlenen ve 'finjan' adı verilen kulpsuz küçük fincanlarda sunulan kahve, bölgenin ünlü misafirperverlik tarihini ve yaşlılara saygı yoluyla sürdürülen toplumsal bağları ifade eden bir ritüelin parçasıdır.  ABD Başkanı Donald Trump’ın Riyad’a yaptığı Körfez ziyareti sırasında bir kahve törenine katılmasıyla bu gelenek bir kez daha diplomatik ve sosyal bağları güçlendirmedeki anlamını gösterdi. The National'den Saeed Saeedd, bu törensel ritüel hakkında bilinmesi gerekenleri ve nasıl gerçekleştiğini yazdı.

 

 

Neden önemli?

Bilindiği gibi Körfez, kabilelerin birleşerek daha büyük topluluklar oluşturması ve sonunda egemen uluslar haline gelmesiyle ortaya çıktıysa kahve bu bağları dokumaya yardımcı oldu. Yemen limanlarından ihraç edilen, talep gören bir meta olarak yalnızca bir gelir kaynağı değil, aynı zamanda evde günlük bir temel ihtiyaç olan kahve, genellikle acımasız çöl manzarasında misafirperverlik anları sunuyordu. Yolcuları karşılamak ve sosyal etkinlikleri işaretlemek için başlayan mütevazı bir jest, artık diplomatik ziyaretlerin ve yurtiçi ile yurt dışındaki kültürel sergilerin merkezinde yer alan resmi bir ritüele dönüştü. Bu kalıcı gelenek, 'gahwa’nın 2015’te UNESCO’nun kültürel miras listesine resmen kaydedilmesine yol açtı.  

Nasıl hazırlanır?

Tören, misafire çiğ yeşil kahve çekirdeklerinin gösterilmesiyle başlar - basit bir jest, ancak anlamla doludur. Çekirdekleri incelemeye sunmak, şeffaflığı işaret eder ve misafire kalitelerini garanti eder. Misafiri törene en başından dahil ederek, Körfez kültürüne bir bakış ve koku sunar. Misafir tarafından onaylandıktan sonra çekirdekler, bazen 'majlis’e gömülü olan 'al qawar' adı verilen kil bir ocakta, istenen kavurma derecesine bağlı olarak altın sarısı veya daha koyu bir renk alana kadar kavrulur. Soğuduktan sonra düz bir tabakta, çekirdekler havan ve tokmakla öğütülür, ardından baharatlarla karıştırılır ve içinde zaten kaynar su bulunan 'dallah’a eklenir. Karışım daha sonra hafifçe kaynamaya bırakılır. Kahve yapım süreci, ipeksi sıvının 'dallah’tan, telveyi ayırmak için kullanılan daha küçük bir kap olan 'al maz’a dökülmesiyle sona erer. Kahvenin kokusu, bazen misafire onay için doğru yöneltilir, üstelik geleneksel bir tütsü yakıcı olan 'mabkhara’dan yükselen öd kokusuyla birlikte. Kahve artık servis edilmeye hazırdır ve genellikle hurma, kuru meyveler veya tatlılarla birlikte sunulur.  

Nasıl servis edilir?

Geleneksel olarak kahve dökme rolü, ailenin en genç erkeğine, yani 'gahwaji’ye verilir. 'Dallah' sol elde tutulurken, kahve sağ elde tutulan bir 'finjan’a dökülür ve genellikle en onurlu misafirden başlayarak toplanma çevresinde saat yönünde servis edilir.

İlk döküm, saygı dökümü (sabbat al hashma) olarak bilinir ve miktar kasıtlı olarak azdır, genellikle fincanın üçte birine kadardır ki bu, kahvenin sıcak kalmasını ve dökülmesini önlemeyi sağlar. Gahwaji, tören boyunca ayakta kalır ve herhangi bir yeniden doldurma talebine dikkat eder. Daha fazla isteyen misafirler fincanlarını hafifçe uzatırken, istemeyenler nazikçe yan yana sallar.  

Neler söylenir?

Kahve töreni sırasında geleneksel olarak birkaç ifade alışverişi yapılır. Misafirler genellikle 'Daim olsun' ve 'Allah bereket versin'  gibi ifadeler kullanarak ev sahibini ve kahvenin kalitesini över. Kahve sunulurken veya kabul edilirken sağlığınıza (sahtein) gibi daha genel ifadeler de yaygın olarak kullanılır. RIYAD