Türk şirketleri iç savaşı körükledi

• Washington Post Sudan iç savaşında her iki tarafa da silah satan Baykar ve Arca şirketlerinin gizli belgelerini ifşa etti. ABD yaptırımını delen şirketler iç savaşı körükledi. En son sevkiyat Kasım ayında yapıldı. 

Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında 22 aydır süren iç savaşta Türk silah firmalarının rolünü haberleştiren The Washington Post, her iki tarafa da silah satıldığını yazdı. Türk firmaları Baykar ve Arca'nın, Birleşmiş Milletler'in "dünyanın en kötü insani felaketi" olarak adlandırdığı Sudan iç savaşını gizlice nasıl körüklediği ABD medyası tarafından ortaya çıkarıldı. The Washington Post'un eline geçen telefon kayıtları, ticaret belgeleri ve uydu verileri kullanılarak doğrulanan kısa mesajlar, telefon dinlemeleri, fotoğraflar, videolar, silah belgeleri ve mali kayıtlar, Türkiye'nin savunma sanayisinin çatışmanın her iki tarafıyla nasıl ilişkiler kurduğunu gösteriyor.

Silah karşılığında altın 

Gazetenin incelediği sözleşme ve sertifikalara göre, Selçuk Bayraktar'ın ortak sahibi olduğu Baykar, geçen yıl Sudan ordusuna en az 120 milyon dolar değerinde silah gönderdi. Bu silahlar arasında 8 adet TB2 insansız hava aracı ve yüzlerce savaş başlığı bulunuyor. Baykar yöneticileri, İHA satışından sonraki görüşmeler sırasında Sudan ordusundaki liderlerin, Türk firmalarına bakır, altın ve gümüş madenlerine erişim sağlamayı düşündüklerini ifade etti.

Yaptırımı göze almışlar 

Türk silahlarının uluslararası yaptırımlara rağmen aktif bir çatışma bölgesine nasıl teslim edildiği belgelerde gösteriliyor. Ayrıca, Sudan yetkililerinin askeri yardım karşılığında yabancı şirketlere sunduğu teşvikler de ayrıntılı olarak açıklanıyor. Türk şirketlerinin, ABD ve Avrupa Birliği'nin Sudan'a silah sevkiyatı yapan ülkelere yönelik öngördüğü yaptırımları ihlal ettiği ve Afrika genelindeki nüfuzlarını artırma çabalarında yaptırım risklerini göze aldığı ortaya çıkıyor.

İki tarafa da sevkiyat 

Türkiye, istikrarsızlaşan Afrika Boynuzu'ndaki askeri ve diplomatik bağlarını genişletmeye çalışıyor. Bulgular, Ankara'nın kendisini kamuoyunda arabulucu olarak konumlandırırken, hükümet bağlantılı Türk savunma müteahhitlerinin her iki tarafla da etkileşimde bulunduğunu gösteriyor. Baykar, Sudan ordusuyla silah anlaşması yaparken, ikinci bir Türk silah şirketi olan Arca Savunma, savaşın diğer tarafı olan Hızlı Destek Kuvvetleri'nden (HDK) üst düzey bir isimle yoğun temas halindeydi.

Şirket yetkilileri yalanlıyor 

Telefon görüşmelerinde ve diğer yazışmalarda, bir Arca yöneticisinin HDK için silah tedarikinden sorumlu, liderinin kardeşi Algoney Hamdan Daglo Musa ile silah satışlarını görüştüğü belirtiliyor. Pentagon'un bir yüklenicisi olan Arca'nın HDK'ye silah sağlayıp sağlamadığı ise belirlenemedi. Gazetenin iletişime geçtiği Arca yöneticisi, şirketin HDK'ye hiçbir zaman silah satmadığını söylerken, Musa ile temasları hakkında soruları yanıtsız bıraktı.

120 milyon dolarlık silah anlaşması 

Baykar ile Sudan ordusunun Savunma Sanayi Sistemi (DIS) olarak bilinen tedarik ajansı arasındaki 120 milyon dolarlık sözleşme, ABD Hazine Bakanlığı'nın DIS'e yaptırım uygulamasından beş ay sonra, 16 Kasım 2023'te imzalandı. Sözleşme; 600 savaş başlığı, altı TB2 insansız hava aracı ve üç yer kontrol istasyonu içeriyor. Ayrıca, 48 personelin silahları teslim edeceği ve "ülke içi teknik destek" sağlayacağı taahhüt ediliyordu. Mesajlara göre, ilk mühimmatlar Ağustos 2024'te Sudan'ın doğusundaki Kızıldeniz kıyısındaki Port Sudan'a uçakla ulaştı. Son uçuş ise 15 Eylül'de gerçekleşti.

Savaşı destekleyen ülke 

Sudanlı yetkililer, Baykar temsilcilerine 9 Eylül'deki bir toplantıda, "Bu hamleyle Türkiye, bizi en çok destekleyen ülke haline geldi" dedi. Baykar'ın iç yazışmalarına göre, Sudan hükümeti "Ebu Amama Limanı'nın inşasını ve yönetimini" Türk şirketlerine vermek istiyordu. Aksi takdirde, limanın Ruslara verileceği belirtiliyordu.

Pentagon’a da mermi satmış 

Washington Post tarafından incelenen iletişimlere göre, Musa önceki aylarda HDK'nin Türkiye ile bağlarını güçlendirmeye çalıştı ve Arca yöneticisi Özgür Rodoplu ile sık sık görüştü. Kayıtlar, Baykar'a göre daha yeni bir şirket olan Arca'nın Musa ile yaptığı görüşmelerin genellikle sıcak ve ayrıntılı olduğunu ortaya koyuyor. Gazete ayrıca, Arca ile Washington'ın soykırım ve etnik temizlikle suçladığı HDK'nin kıdemli üyesi arasındaki temasların, Erdoğan'ın ABD-Türkiye ilişkilerini zorlayabileceğine dikkat çekti. Pentagon, 2024'te Arca'dan 116 bin mermi mühimmat satın almıştı. HABER MERKEZİ