Zîlan’daki kemikler incelenmiyor

• Binlerce kişinin katledildiği Zîlan Vadisi'ndeki çayın üzerine inşa edilen baraj sularının çekilmesiyle insan kemikleri ortaya çıktı. Av. Jiyan Özkaplan, savcılığa yaptıkları başvuruya rağmen iki haftadır herhangi bir inceleme başlatılmadığını söyledi.

Binlerce kişinin katledildiği Zîlan Vadisi'ndeki çayın üzerine inşa edilen baraj sularının çekilmesiyle insan kemikleri ortaya çıktı. Av. Jiyan Özkaplan, savcılığa yaptıkları başvuruya rağmen iki haftadır herhangi bir inceleme başlatılmadığını söyledi.

Wan'ın Erciş ilçesinde bulunan ve 13 Temmuz 1930'da binlerce Kürt'ün toplu bir şekilde katledildiği Geliyê Zîlan'daki (Zîlan Vadisi) çayın üzerinde inşa edilen Koçköprü Barajı’nda su seviyesi düşürülmesi üzerine 12 Aralık 2022'de çok sayıda insan kemiği ortaya çıktı. Van Barosu İnsan Hakları Merkezi öncülüğünde İnsan Hakları Derneği (İHD), Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) şubeleri ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Temsilciliği ve Tarihi Eserleri Koruma Araştırma Geliştirme Derneği (Çev-Der), 22 Aralık’ta bölgeye giderek incelemelerde bulundu. İnceleme ve bulgular sonucunda avukatlar, kıyıya vuran kemiklerin toplatılması ve incelemesi için Erciş Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvuruda bulundu.

Yüzlerce insan kemiği

İHD Van Şube yöneticilerinden avukat Jiyan Özkaplan, “Zîlan Deresi etrafında yüzlerce köy ve Koçköprü Barajı var. Kemikler bu alanda ortaya çıktı. Baraj suyunun kuruduğu yere doğru adım atar atmaz kemiklerle karşılaştık. Hem yüzeyde hem de toprağı açtığımızda kemikler görüldü. Çok fazlaydı. Yüzlerce, belki daha fazlaydı, çünkü daha ileriye gidemedik. Birkaç fotoğraf aldık, video çekip incelemelerde bulunduk” dedi.

Hala soruşturma yok

Kemiklerin insanlara ait olduğunu belirten Özkaplan, şöyle devam etti: “Bulduğumuz kemikler, kafatası, insana ait çene, omurga ve uyruk kemikleriydi. Kemikleri kayıt altına aldıktan sonra Erciş Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar dilekçesi sunduk. Savcılıkla bir görüşmede gerçekleştirdik. Görüşmede durumu anlatarak, çektiğimiz fotoğrafları gösterdik, kemiklerin koruma altına alınmasını gerektiğini ifade ettik. Çünkü kemiklerin kimlere ait olduğu bilmiyoruz. Savcılığa 22 Aralık 2022'de müracaatta bulunduk, ancak henüz bir bilgi alamadık. Kemikler de halen ulu orta yerde duruyor. Normalde ihbarda bulunmadan savcılık bizzat resen soruşturma açmalıydı. Ancak savcılık yerine bizler harekete geçiriyoruz. İki hafta geçmesine rağmen henüz hiçbir karar, soruşturma veya bölgeyi korumaya alan tedbir alınmış değil. Bu, etkili bir soruşturma yürütmeme halidir.”

Savcılık harekete geçmeli

İlgili savcılığın bir an önce kemikleri toplatma kararı verip incelemesi gerektiğine dikkat çeken Özkaplan, şöyle dedi: “Kemiklerin kimlere ait oldukları ivedilikle soruşturulması gerekiyor. Erdîş ve bölgede daha fazla kemik olma ihtimali yüksek. Bu da toplu mezar demektir. Bu kemikler Zilan Katliamı’nda yaşamını yitirenlerin kemikleri olabilme ihtimali de var.” MA/VAN