Aleviler 3. Yol'da birleşiyor

•  Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci dönem seçimlerine 24 gün kalırken, partiler de seçim çalışmalarını son hızla sürdürüyor. Aleviler de büyük oranda 2023 seçimlerinde Emek ve Özgürlük İttifakı altında seçime giren Yeşil Sol Parti’den yana oy kullanacak.

AKP-MHP iktidarı, Alevilere iktidar İslamını dayatıyor. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, Dersim’e yaptığı ziyaret esnasında Hacı Bektaş Veli Kültürünü Yayma ve Yardımlaşma Derneği’ne Kur’an-ı Kerim hediye ederken, Tunceli Cemevi’ne yaptığı ziyarette de Erbaş’tan cemevine iki imam hatipli ve ilahiyatçı dede atanması istendi. Söz konusu durum, yoğun tepkilere neden oldu. Diyanet İşleri Başkanlığının Tunceli İl Müftülüğüne gönderdiği yazılarda “Newroz ve Hıdırellez Görevlendirmeleri” gerekçesiyle 12 kişiyi gri pasaportla Avrupa’ya göndermesine ilişkin belgeler de Aleviler tarafından tepkiyle karşılandı. Dönemin Milli Eğitim Bakanı (MEB) İsmet Yılmaz, zorunlu din derslerine ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına ilişkin “Alevi kardeşlerimiz din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin kaldırılmasını istemiyor” diyerek Alevi kurumlarının taleplerini görmezden geldi ve AİHM kararı uygulanmadı. 

Alevi adaylar kabul edilmedi

Söz konusu durum 2019'da da devam etti. Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul 3. Bölge 1. sıradan aday olan Alevi adaylar Turgut Öker ve Pir Zeynel Kete’nin adaylığı, Cumhurbaşkanı’na hakaretten verilen hapis cezası nedeniyle kabul edilmedi. 31 Mart 2019 yerel seçimleri öncesinde ise 103 köy, 156 mahalle muhtarı olmak üzere 259 muhtar görevden alındı. İçişleri Bakanlığı açıklamalar doğrultusunda görevden alınan muhtarların çoğunun Kürt ve Alevi olduğu ortaya çıktı.

Asimilasyon politikaları 

Devlet eliyle 2018'den beri asimilasyon politikası da sürdürüldü. 2018’de İstanbul’da Alevi İmam Hatip Lisesi açılırken, İstanbul Sarıyer’de mahallede bulunan cemevi ve Alevi yurttaşların evlerine korsan hoparlörler takılarak yüksek sesle ezan dinletildi. Çorum’da Alevilerin cem yaptığı Koyunbaba Türbesi cami olarak kullanılmaya başlandı. 2019 başlarında Kars Sarıkamış’da Alevilerin yaşadığı Aşşağı Sallıpınar köyüne cami yaptırılmaya çalışıldı. Alevilerin imece usulüyle yaptıkları Sultangazi Cemevi hakkında ise ‘imara aykırı’ olduğu gerekçesiyle 198 bin lira para cezası verildi. İstanbul ve Malatya’da bulunan alevi derneklerinin ise elektrikleri kesildi. İzmir başta olmak üzere birçok şehirde Kürt Alevi evlerine çarpı işareti konuldu. Söz konusu durum, 2021'de birçok kente yayıldı.

Turizm Bakanlığında müdürlük

AKP-MHP iktidarı, 2022'de ise bir torba yasa çıkardı. Bu yasa ile birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinede Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı kuruldu. Aleviler, söz konusu durumu birçok şehirde sokaklarda çıkarak protesto ederken, Ankara’da da Meclis önünde bir araya gelerek torba yasaya rıza göstermediklerini dile getirdi. Söz konusu torba yasaya karşı da Alevi Kurultayı gerçekleştirildi. Alevi akademisyenlere soruşturma açılırken, birçok alevi mahallesine hizmet götürülmemesi durumu 2022’de de sürdürüldü.

Depremde bile ayrımcılık

Elbistan ve Pazarcık merkezli depremler sonrasında ayrımcılık devam etti. Alevi köylerine yardım geç götürülürken, yardım talebinde bulunan Oğlakkaya Köyü Alevi muhtarına da “Siz oy vermediniz, bir de hizmet mi istiyorsunuz” denildi.

Alevilerin rızası umursanmıyor

Alevilerin 2009'dan beri oyalandığını söyleyen Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) Eşbaşkanı Mustafa Karabudak, 2018’de Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesiyle tek adam iktidarının Alevilerin yaşam alanını daralttığına dikkat çekti. Karabudak, unları söyledi: “Aleviler, eşit yurttaşlık, inancın ve dinin özgürlüğünü talep ediyor ve bununla ilgili çalışmalar yaptı. İstanbul’da bir kurultay yapıldı. İktidarın dayattığı hiçbir şeyi kabul etmiyoruz. Alevileri yanında tutmayan iktidar bu olayı faturalara kadar indirgedi. Maaşlı dedeler, personeller tuttu. Bizi de valilik, kaymakamlık aradı, reddetti. Alevilik rıza toplumudur. Kendi cemevlerimizi, kurumlarını insanlardan aldığı aidat ve bağışlarla finanse ediyoruz, ayakta duruyoruz. Hala insanları yanında tutarak, gri pasaporttan tutun da maaş, kadro, yer göstermeye kadar oynamaya devam ediyorlar. Tarihten bu yana asarak, keserek bitiremediği Alevileri yanında tutarak, kendine benzeterek bitirmek istiyor.”

İki ittifak da veremez

Karabudak, 2023 seçimlerine giderken Cumhur ve Millet ittifaklarının Alevilere hitap etmediklerini belirterek, "Ezilenlerin, ötekilerin ve mazlumların; sol, sosyalist, yurtseverlerin yer aldığı 3. bir ittifak var. Aleviler, kendilerini ifade eden, taleplerini programına koyan bir ittifakta yer alacaklardır. Diğerlerinin birbirinden farkı yok” dedi. 

Aleviler de 3. Yol'da

Karabudak, Alevilerin taleplerini eşit yurttaşlık, demokratik bir anayasa, inancın özgürlüğü, diyanetin reforme edilmesi, cemevlerinin statüye kavuşması ve ana dilde eğitim olarak sıraladı. Alevilerin bunun takipçisi olacağını belirten Karabudak, “Aleviler, bunları vaat eden bir partinin yanında durur, onu iktidar yaparsa sorun kendiliğinden çözülmüş olur. Sadece Alevilerin de değil, kendini ifade edemeyen, ezilen kesimler 3. Yol'da olacaktır. DAD olarak da daha önce yayınlanan 14 maddelik tutumda kendimizi gördük. Deprem ve seçim gündemli bir süreç var. Seçimin ne olacağına dair bir belirsizlik, insanların korkuları, kaygıları var. Böyle sıkıntılı bir süreçte seçime gidiyoruz” şeklinde konuştu.  ANKARA