Dersim’de 10 bin mayın

• İHD Dersim Şube Başkanı Gürbüz Solmaz, Dersim’de 10 binin üzerinde mayın olduğunu belirterek, kara mayını sıralamasında Dersim’in ilk sırada yer aldığını söyledi. Solmaz, mayınların zaman içinde yer değiştirmesinden ötürü durumun daha da riskli hale geldiğini söyledi.

MEDİNE MAMEDOĞLU

Dersim’de yoğun mayınlı araziler sebebiyle yurttaşlar istedikleri yerde arıcılık, hayvancılık yapamıyor. Sözleşmeye rağmen mayınlardan temizlenmeyen kent, kara mayını sıralamasında ülkede birinci sırada yer alıyor.

Dağlık bir coğrafyaya sahip olan Dersim’in neredeyse her ilçesinde mayınlı araziler bulunuyor. Etrafı tellerle çevrili, “Mayınlı arazi, giriş yasaktır” yazılı tabelalarla sivil giriş çıkışına kapatılan bu araziler kentin birçok yerinde var. Ottowa Sözleşmesi’ne rağmen mayınlardan temizlenmeyen kentte bugüne kadar mayın patlaması sonucu 6’sı çocuk olmak üzere 12 sivil yurttaş hayatını kaybetti.

Mayınlı arazilerin kentte ciddi bir yaşam hakkı ihlaline neden olduğunu aktaran İHD Dersim Şube Başkanı Gürbüz Solmaz,  mayınlı arazilerin temizlenmesi çağrısında bulundu.

 

 

Kentte yıllardır varolan bu sorunun yeni olmadığını ve yaklaşık yüz yıldır sürdüğünü belirten Gürbüz Solmaz, Dersim’in sınırda bir il olmamasına rağmen mayın yoğunluğunun bu kadar yüksek olmasının dikkat çekici olduğunu aktardı. “Bunu anlamak için geçmişe bakmak gerekiyor” diyen Gürbüz Solmaz şunları aktardı: “Çünkü geçmişle yüzleşmeden bugünün hak ihlallerinin sebebini anlayamayız. Cumhuriyet Türkiyesi’nin Kurdistan coğrafyasında hakimiyet kurma yöntemlerinden biri de belirli bölgelerin yerleşime yasaklanmasıdır. Kanun ve kararlarda eski tabirle ‘memnu mıntıka’ diye anlatılan ‘yasak bölgeler’ insanların yerleşim ve yaşam kurmalarına kapatılan yerlerdir. En temel insan haklarına aykırı bu uygulama 1934’te çıkarılan 'İskân kanunu' ile yasallaşmıştır. Tümüyle insandan arındırılması istenen bu yerlerden biri de Dersim’dir. İskân kanunu 2006’da yürürlükten kaldırılmıştır.”

38’den bu yana

Mayınlı arazilerin, 1938’de soykırım, 1994’te köy yakmalarının yaşandığı yerlerde bulunduğunu söyleyen Solmaz, son olarak 2015’ten itibaren sık sık “askeri ve özel güvenlik bölgesi” ilan edilen alanlara da mayınlı arazilerin eklendiğine işaret etti. Solmaz, Ovacık, Pülümür ve Dersim merkeze bağlı köylerde mayınlı arazilerin yer aldığını, eski karakolların bulunduğu alanlarda ise mayınların yoğunluk gösterdiğine dikkat çekti.