Devlette Hilvan telaşı

• Kurdistan Özgürlük Mücadelesi için sembolik değeri olan Curnê Reş (Hilvan) Belediyesi'nin tüm baskı, hile ve devlet güçlerinden seçmen takviyesine rağmen 45 yıl sonra kazanılmasını hazmedemeyen Türk devleti, dün oylara müdahale ederek gasp etmeye çalıştı.

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), yerel seçime girdiği Riha’da birçok ilke imza attı. Curnê Reş (Hilvan), Pirsûs, Xelfetî, Hewag, Berecûk, Serêkaniyê ve Wêranşar belediyelerini alarak geleneğini sürdürdüğü Kürt siyasi hareketinde en çok belediyeyi alan DEM Parti açısından en sevindirici kazanım ise 45 yıl aradan sonra Curnê Reş’te kazanmak oldu. 1980'in başında belediyeyi gasp ederek, başkanı hapsedip kayyum atayan devlet, yine halkın iradesine el koymaya çalışıyor.

AKP, DEM Parti'nin 45 yıl sonra kazandığı Riha'nın Curnê Reş Belediyesi’nde 15 sandığa itirazda bulundu. AKP’nin itirazına karşı saat 15.00’te İlçe Seçim Kurulu toplandı. Bu gelişme üzerine DEM Parti Riha milletvekili Ömer Öcalan, DEM Parti Riha il Örgütü temsilcileri ve yüzlerce kişi İlçe binası önünde bir araya geldi. Belediye Eşbaşkanı seçilen Serhan Paydaş, “31 Mart seçiminde halkımız iradesini sandığa yansıttı ve kazandık. Tüm sanıklarda birinci olarak 521 oy farkla kazandık. İtirazların tamamı hukuka aykırı. Tüm kamu kurum ve kuruluşları yasal davranmaya çağırıyoruz. Halkın iradesini halka verin” diye seslendi. Riha Milletvekili Ömer Öcalan da “İrademize sahip çıkıyoruz. Tüm Hilvan ve çevre ilçelerde bulunan halkımızı Hilvan’a çağırıyoruz. Yasaların bize verdiği haklar çerçevesinde halkımızın iradesini birlikte koruyacağız. Buradayız, adaleti savunacağız” diye konuştu. 

Riha Milletvekilli Ömer Öcalan ve seçilen 7 ilçenin belediye eşbaşkanlarının da aralarında bulunduğu binlerce kişi, partinin ilçe binası önünde toplandı. Buradan kurulun toplanacağı adliyeye doğru "Hilvan bizimdir bizim kalacak" sloganlarıyla yürüyüşe geçen binlerin önü polis barikatıyla kesilmek istendi. Barikatları yıkan halk, adliyenin yanındaki parka ulaştı. 

Neden önemli?

Curnê Reş, Kürtlerin 1979’dan bu yana kazanamadığı bir ilçe. Kurdistan Özgürlük Mücadelesinin ilk belediyesi olmasından kaynaklı ayrı bir önemi var. Curnê Reş’te 6 Mayıs 1979’da yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde kürtlerin adayı Nadir Temel, oyların çoğunu alarak belediye başkanlığını kazandı. Belediye meclisi üyeliğine seçilen Saadet Yavuz, Emine Hacıyusufoğlu ve Durre Kaya, Nadir Temel ile birlikte belediyeye başkanlık etti. 1980’nin başında Temel ve bütün meclis üyeleri görevden alınarak, ilçe kaymakamı Taykan Ataman kayyum olarak atandı. 

DEM Parti adayları Serhan Paydaş ve Garip Yeşi ile 45 yıl sonra gelen zafer ilçe sakinlerini sevince boğdu. 1979’da belediye ilk defa alınırken seçim çalışmalarında yer alan Riha 78’liler Girişimi’nden Mehmet Ali Artuk (69), MA’dan Emrullah Acar’a konuştu.

 

 

Kürt devrimciler geri adım atmadı

Riha merkezde geçimini hayvancılıkla sağlayan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Artuk, Curnê Reş’te bulunan Ülkü İlkokulu’nda PKK’nin öncü kadrolarından Halil Çavgun ile sıra arkadaşlığı yaptı. Hayvancılık yapan ailesine yardım etmesinden kaynaklı eğitim hayatını devam ettiremediğini belirten Artuk, dönemin siyasi atmosferini şu cümlelerle aktardı: “Kendi kendimize devrimci olduğumuzu beyan ediyor ve devrimci gibi davranıyorduk. Devrimci Doğu Kültür Ocakları (DDKO) vardı ve dünya devrim örneklerini öğreniyorduk. Dünyadaki devrim örnekleri bizi cezbediyordu. Bizim devrimci girişimlerimiz ağaları rahatsız ediyordu. Devletin desteği ile Süleymancılar, bizi tasfiye etmeye çalıştı ve 19 Mayıs 1978’de Halil Çavgun’u vurdular. Korku ve panik yaratmak istiyorlardı, ancak devrimciler geri adım atmadı” diye konuştu. 

Kandal, Durmuş, Karasungur ve Tak

Mücadele sonrası Süleymancılardan belediye başkanı olan Mehmet Veysi Bayuk’un, belediye mikrofonundan yaptığı anonsla belediye başkanlığı görevinden istifa etmek zorunda kaldığını hatırlatan Artuk, boşalan koltuk için erken seçim kararı alındığını belirtti. 6 Mayıs 1979’da yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde Kürt Özgürlük Hareketi'nin yoksul bir aileden gelen Nadir Temel’i aday gösterdiğini hatırlatan Artuk, şunları söyledi: “Mütevazı ve emekçi kişiliğiyle halkın sevdiği Nadir Temel, seçimlerde oyların çoğunu alarak belediye başkanlığını kazandı. Seçim kampanyasını ise PKK’nin öncülerinden Salih Kandal, Mehmet Hayri Durmuş, Mehmet Karasungur ve Cuma Tak gibi arkadaşlar bizzat yaptı. Biz de onlara eşlik ettik ama asıl emek onlarındı. Ev ev gezdiler, halka belediyeciliği anlattılar. Ağa olmayan bir emekçi, halkın oylarıyla seçildi.

Eşbaşkanlığın tohumları o dönem atıldı

Belediyenin kazanılması ile belediyenin kapısı kadınlara da açıldı. Belediye Meclisi’ne Saadet Yavuz ve Emine Hacıyusufoğlu ile giren Durre Kaya, Nadir Temel’le belediyeye başkanlık etti. Eşbaşkanlığın ilk tohumları o dönem atıldı. Devrimciler kendi tarzlarını yarattı. Herkes onları kabul etti. Kimin bir sorunu olsa çözerdi. Herkes gerçek adaleti onlardan bekliyordu. Devrimciler kadın-erkek eşitliğini savunuyordu. Nadir Temel, kısa sürede güzel şeyler başardı. Şeffaf oldular ve halkı belediye yönetimine dahil ettiler. Temel, 12 Eylül’de tutuklandı, işkence gördü.”

Aynı aile 44 yıldır yönetiyordu

PKK ana davasından yargılanarak tutuklandığını ifade eden Artuk, 20 yıl tutuklu kaldıktan sonra 2021’de tahliye edildiğini belirterek Curnê Reş’in 45 yıl sonra DEM Parti ile özüne döndüğünü söyledi. Artuk, sözlerini şöyle sürdürdü: “İlçeyi 44 yıldır aynı aile yönetiyordu. Yurttaşlar artık ‘êdî bes e’ dedi. 31 Mart’ta ilçede sadece AKP adayı yenilmedi, sistem de yenildi. DEM Parti’nin zaferi zulme karşı bir haykırıştır. Sisteme ‘ben varım ve buradayım’ mesajıdır. ‘Kendimi ben yönetirim’ mesajıdır.”

Haber hazırlanırken İlçe Seçim Kurulu, toplantı halindeydi, halk da bekleyişini sürdürüyordu. RIHA