Anestezi / Foto:AFP
- Anestezi ameliyat sırasında daha yaygın olarak kullanıldı. Anesteziden önce, cerrahi hastalar genellikle ağrıdan kaynaklanan şok nedeniyle ölürdü.
- Avustralyalı patolog Howard Florey ve ekibi penisilini stabilize etti ve ilk insan deneylerini gerçekleştirdi. İlaç, İkinci Dünya Savaşı’nın gidişatını değiştirdi.
- Nitrogliserin, milyonlarca insanın görece normal bir yaşam sürmesini mümkün kıldı. Tansiyon düşürücü ilaçlar, beta blokerler ve statinler gibi ilaçların da yolunu açtı.
- Doğum Kontrol Hapı, daha küçük ailelerle birlikte büyük küresel demografik değişikliklere ve kadınlar işgücüne yeniden girdikçe, artan gelirlere neden oldu.
- Diazepam, anksiyete bozuklukları, spazm, kas sertliğini gidermek veya ameliyattan önce sakinleştirici olarak kullanılan bir ilaçtır.
TİJDA YAĞMUR
Bir ilacın insan hayatı üzerindeki etkisini ölçmek zordur. Ancak yaşamlarımızda büyük bir fark yarattığını söyleyebileceğimiz beş ilaç var. Bu ilaçlar inanılmaz faydalar sağladılar, dünyada çığır açtılar. Ama genellikle eleştirel olarak bakılması gereken bir dizi komplikasyonla birlikte geldiler. Genel olarak ilaçlar hayatlarımızı değiştirdiği doğrudur. Ancak ilaçları kullanma biçimimizde önemlidir. İlaç kullandıkça hastalıklara daha açık hale geliyoruz ve daha çok ilaça ihtiyaç duyuyoruz. Ancak güvenle kullanabileceğimiz ilaçlar var. İşte onlardan beşi…
1. Anestezi
İngiliz kimyager Joseph Priestley 1700’lerin sonlarında, nitröz oksit adını verdiği bir gaz yaptı. İngiliz kimyager Humphry Davy bunu ameliyatta ağrı kesici olarak kullanılabileceğini düşündü ama bunun yerine eğlence amaçlı bir ilaç haline geldi.
1834 yılında Fransız kimyager Jean-Baptiste Dumas yeni bir gaza kloroform adını verdi. İskoç hekim James Young Simpson, 1847’de doğuma yardımcı olmak için kullandı.
Kısa süre sonra anestezi ameliyat sırasında daha yaygın olarak kullanıldı ve daha iyi iyileşme oranları sağladı. Anesteziden önce, cerrahi hastalar genellikle ağrıdan kaynaklanan şok nedeniyle ölürdü.
Kadın Sağlığı uzmanı öğretim görevlisi olan Philippa Martyr’ın The conversation sitesinde çıkan yazısına göre modern anesteziler, sinir sistemini baskılama riskleri nedeniyle hala tehlikelidir.
2. Penisilin
1928’de İskoç hekim Alexander Fleming’e olanlar, tesadüfi ilaç keşfinin klasik öykülerinden biridir. Fleming tatile gitti ve laboratuvar tezgahında streptokok bakterisinin bazı kültürlerini bıraktı. Geri döndüğünde, havadaki bir penicillium’un (bir mantarsı kirletici) streptokokların büyümesini durdurduğunu gördü.
Patolog Howard Florey ve ekibi ise penisilini stabilize etti ve ilk insan deneylerini gerçekleştirdi. Ardından penisilin seri olarak üretildi ve İkinci Dünya Savaşı’nın gidişatını değiştirdi. Binlerce askeri tedavi etmek için kullanıldı.
Penisilin ve onun soyundan gelenler, bir zamanlar milyonlarca insanı öldüren koşullar için son derece başarılı ilaçlar olarak tarihe geçti.
Antibiyotikler milyonlarca hayat kurtardı ama şimdi onların popülaritesinden dolayı acı çekiyoruz.
3. Nitrogliserin
Nitrogliserin 1847’de icat edildi ve dünyanın en güçlü patlayıcısı olarak barutu yerinden etti. Aynı zamanda kalp hastalığına bağlı göğüs ağrısı olan anjini tedavi eden ilk modern ilaç oldu. Londralı hekim William Murrell, nitrogliserinle kendi üzerinde deneyler yaptı ve anjina hastalarında denedi. Neredeyse anında rahatladılar.
Nitrogliserin, milyonlarca insanın normal bir yaşam sürmesini mümkün kıldı. Ayrıca tansiyon düşürücü ilaçlar, beta blokerler ve statinler gibi ilaçların da yolunu açtı.
Bu ilaçlar, Batı ülkelerinde ortalama yaşam süresini uzatmıştır. Ama insanların yaşamları artık uzadığı için, kanser ve diğer bulaşıcı olmayan hastalıklardan ölüm oranları artık daha yüksek. Böylece nitrogliserin beklenmedik şekilde dünyayı değiştiren bir ilaç oldu.