Enfal’i canladırma girişimi

• 1987’den başlayarak Saddam Hüseyin’in ve BAAS rejiminin Kürt soykırımı için kullandığı merkezlerden Topzawa Topçu Üssünün Irak devleti tarafından yeniden kurulması girişimine tepkiler devam ediyor. Enfal katliamını hatırlatan bölgenin Kürt sakinlerinin haftalardır süren eylemleri halen sonuç almış değil.
•  47 sivil toplum kuruluşu ve insan hakları aktivistinin destek verdiği çadır ve protesto eyleminde, on binlerce Kürt’ün ölüm yolculuğuna çıktığı toplama kampının müze yapılması ve arazinin eski sahipleri olan Kürtlere iade edilmesi istendi. Topzawa sakinleri, “asla kabul etmeyeceğiz diyerek”eylem yapıyor.

Enfal katliamlarının Kerkuk’teki toplama kampı olan Topzawa askeri üssünün açılma girişimine Kerkük Kürtleri direnişle karşılık verdi.

MOHAMMAD ALMAS/KERKUK

Irak ordusunun Enfal kışlasını yeniden işler hale getirme planına Kerkuklu Kürtler sert tepki gösterdi. Kışlanın 1987 ve 1988’de işkence merkezi ve toplama kampı işlevi gördüğünü söyleyen Topzawa köyü sakinleri, üssün müze yapılmasını istiyor. İstimlak ve köylülerin tarım arazilerine el konulması gündeme gelirken köy sakinleri eski üssün de BAAS rejimi taradından Kürtlerden zorla gasp edilen toprak üzere inşaa edildiğini anlattı.

Birkaç haftadır, Kerkuk’un batısındaki Yaichi bölgesindeki Topzawa sakinlerinden bazıları, bölgedeki askeri güçlerin varlığını protesto etmek için çadırlar kuruyor. Protesto için çadır kuran ve uygulamaya karşı çıkanlar; “Birkaç gün önce ordu tekrar geldi. Üsyü çevrelemek için malzeme ve beton getirdiler ama biz toplayıp engelledik" diyerek mücadele etmeye devam ettiklerini söylüyor. Topzawa köyü sakinlerinden Şerzad Muhammed: “Askeri üssün yenilenmesini kabul etmeyeceğiz çünkü onunla acı bir geçmişimiz var.

Enfal’in Kerkük’teki sembolü

"Kürt soykırımı ve Enfal kampanyalarının sembol”ü olarak anılan yerlerin başında gelen askeri üsste katliamdan canlı kurtulan Kürtler toplanarak Semawa çölüne ve Nugra Salman hapishanesine sevk edilmiş ve çoğundan bir daha haber alınamamış, toplu mezarlarda bulunmuşlardı.

Geçen aydan bu yana ordu, topçu üssünün yenilenmesine hazırlık amacıyla birkaç kez köye girdi ancak engellendi. Topzawa askeri üssü, köylülerin zorla yerlerinden edildiği 1987 yılında inşa edildi.Bir yıl sonra, 1988 Enfal harekatı sırasında, tanık ve belgelere göre; Binlerce Kürt vatandaşı, Semawa çölüne ve Nugra Salman hapishanesine nakledilmeden önce bu kışlada işkenceye maruz kaldı. BAAS rejimi taradından gözaltı merkezi olarak adlandırılsa da rejimin devrilmesi ardından toplama kampı olduğu ve Kürt soykırımın yaşandığı merkezlerden olduğu kabul edildi.

Müze yapın çağrıları

Yaşanan sorun konusunda Kirkuk Now’a konuşan Kerkük Vali Vekili Falah Yaichli, Müşterek Harekat Komutanlığı'nın karargahının boşaltılması kararı sonrasında Irak ordusunun 11'inci Tümeninin askeri üste kalmak istediğini söyledi. Ancak yaşanan protestoların orduya geri adım attırabileceğini, ordunun Rashad yakınlarında yeni bir yerleşke aradığını söyledi.

Kerkuk’un Şorawi semtindeki Müşterek Harekat Komutanlığı binasının, Birleşik Arap Cephesi'ne destek amaçlı çok sayıda protesto gösterisinin ardınan Federal Mahkeme devir kararını iptal etti. Enfal kurbanlarının yakınlarının haklarını savunan örgütler, Enfal kurbanlarına ait onlarca mesaj ve hikâyenin yer aldığı Topzawa askeri üssünün yıkımdan kurtarılarak anıt yada müzeye dönüştürülmesi yönünde defalarca çağrıda bulundu.

Kürt mülkü Kürt’e iade edilsin

Enfal alanında faaliyet gösteren 47 kuruluş, şahsiyet ve aktivist, Cumartesi günü yayımladıkları bildiride, Topzawa askeri üssünün onarılması kararına karşı ortak tutum aldı. Arazinin Kürt malı olduğu ve 1980'li yıllarda BAAS rejimi tarafından el konularak devlet malı haline getirildiğini hatırlattı ve sahiplerine iade edilmesi çağrısını yeniledi. 47 kuruluşun açıklamasında, ‘Mağdurlara tazminat ödenmesine karar veren Enfal davasındaki suçlar ve askeri üssün korunması bu manevi tazminat çerçevesindedir’ dendi.

Kürt ailelere üsslü baskı

Bölgede 1000'e yakın ailenin askeri üsse yakın olduğunu ve evlerde ordunun konuşlanamayacağını söyleyen Sherzad Mohammed, "Askeri üssün burada konumlanması aile yaşamının devamı için sorundur. Askerler ve ailelerin bu şekilde bir arada yaşaması mümkün değil” diyor.

Bu yılın mart ayında Irak Savunma Bakanlığı'ndan bir ekip, Topzawa köyündeki ve aynı sınırdaki diğer bazı köylerdeki tarım arazilerini gezerek, bu arazilerin ordu mensupları için konut ve lojman yapımına ayrıldığını söyleyip çiftçileri topraklarını terk etmeleri için ikaz etti. Ordu temsilcilerinin gerilimi tırmandırdığını söyleyen bölge sakinleri çadır eylemlerine o tarihten itibaren başladı. Topzawa protestocularının temsilcileri, "Ordunun bölgede kalmasını ve kışlayı onarmasını engelleyemezsek bölgeyi terk etmek zorunda kalacağız" dedi.

Kerkuk’un çoğu bölgesinde tarım arazisi mülkiyetinin kaderinin belirlenmesi Irak Anayasası'nın 140. maddesindeki prosedürler çerçevesinde yapılırken, uygulama komitesi mevcut federal hükümetin gündemine göre çalışmalara yeniden başladı.