Erkekler korunuyor

• 6. Yargı Paketi’ni değerlendiren avukat İlayda Doğa Karaman yargı paketleriyle erkeklerin korunduğun söyleyerek, “6’ncı Yargı Paketi tam olarak erkeklerin istedikleri zaman boşanabilecekleri, hiçbir yükümlülüğün altına girmeyecekleri ve hayatlarına istedikleri gibi devam ettirecek bir paket” dedi.

DİLAN BABAT/ JINNEWS-ANKARA

İktidarın 3 yıldır üzerine çalıştığı ancak kadın hareketinden ve toplumdan gelen tepkiler üzerine rafa kaldırmak zorunda kaldığı yoksulluk nafakasını sınırlandırma çabaları yeniden gündemde. Kulislere yansıyan bilgilere göre Meclise getirilecek 6’ıncı Yargı Paketi’nde “Devlet Destekli Nafaka Modeli” getirileceği ileri sürüldü. Bu modelle, nafaka süreye bağlanırken, aile hukukuna ilişkin davalarda arabuluculuğun getirileceği gibi düzenlemeler de yer alıyor.

‘Paketler erkekleri korumak için’

6. Yargı Paketi’ne ilişkin değerlendirmelerde bulunan avukat İlayda Doğa Karaman, iktidarın çıkardığı diğer yargı paketleri ile 6’ncı yargı paketi arasında kadınların lehine değişimlerin olmadığını söyledi.Karaman, infaz rejimindeki değişiklikler ile birlikte salgın hastalık sürecinde cezaevinden salınan erkeklerin, kadına yönelik şiddetine dikkat çekti.  

Karaman, “Şu ana kadar çıkmış yargı paketleri ve 6’ncı Yargı Paketi’nin de kadınları korumadığı ortada. Yargı paketlerinin, erkekleri korumak için oluşturulmuş adalet sisteminde, ortalama erkeklere göre hareket eden olgularla düzenlendiğini görüyoruz” dedi. 

‘Neye göre hazırlandı?’

6’ncı Yargı Paketi’nin düzenlemesi içerisinde yer alan nafaka hakkının süreye bağlanmasına dikkat çeken Karaman, “Önümüzde somut bir taslak yok. Yargı paketi hazırlanırken ne kadın hukukçulardan ne de STK’lardan görüş alınmadığı için yargı paketinin içeriğini tam olarak bilmiyoruz. Sadece söylemlerden ve gündemlerden takip edebiliyoruz. Adalet Bakanlığı ve bu kanun tasarısını hazırlayanlara da şunu sormak lazım: Neye göre hazırlandınız, kime göre hazırlandınız, kimlerle hazırlandınız? Kadınları ve çocukları büyük ölçüde etkileyecek bir değişiklikten söz ediyoruz. İnsanların kafasında büyük bir yanılgı var. Çünkü nafaka denildiğinde, erkeklerin kafasında uyanan şey; kadınların durduk yere aldıkları bir para yardımı. Aksine bizim medeni hukukumuzda üç çeşit nafaka vardır. Bunlar; iştirak, yoksulluk ve yardım nafakasıdır” diye belirtti.

‘Nafaka bir sosyal yardım değil’

Nafaka çeşitlerinin içeriği ve gerekçelerine ilişkin bilgi veren Karaman, nafakanın neyinden rahatsız olunduğunu bir türlü anlayamadıklarını ifade etti.

İlayda Doğa Karaman şöyle dedi:Sistem halihazırda kadınları ya da çocukları koruyabilen bir sistem değil. Nafakalar hükmediliyor ama 500-600 TL olan bir nafaka miktarından söz ediyoruz. Bu miktar kimsenin hayatında farklılıklara neden olmuyor. Bugün verilen nafakanın miktarı yetmez ve tahsilinde sıkıntılar yaşanırken nafakanın süreye bağlanması ve nafakanın denetime tabi tutulması fikri hiç açıcı bir şey değil. Nafaka bir sosyal yardım değil, sanki böyleymiş gibi söz ediliyor. Nafaka evlilik birliğinden doğan dayanışmanın gereği, evlilik sonlandığında yerine getirilmesi gereken bir sorumluluk. Bu durumda eğer kişinin bireysel bir sorumluluğu varsa neden devlet vergilerden toplanan bir geliri nafakaya garantör olması için kullansın? Burada aslında nafakanın sorumlusu, nafakanın ödemekle yükümlü kılan kişi. 

Nafaka ölene kadar ödenmiyor

Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanmadığı sürece evlilik sonlandığında kadınların nafaka ihtiyacı olacağını belirten Karaman, “Kadının güçlendirilmesine yönelik, kadının bakış açısında düzenlenen bir tasarı olsaydı, nafakayı kaldırmak ya da süreye bağlamak yerine kadının güçlendirilmesine yönelik çalışmalar olurdu” dedi.

Erkeklerin işini kolaylaştırmak için nafakanın süreye bağlandığını belirten Karaman, “Nafaka lanse edildiği gibi süresiz, ölene kadar ödemek zorunda kalınmıyor” diyerek olayın çarpıtıldığına dikkat çekti.

Kadınların ortalama ne kadar nafaka aldığına dair devletin bir veri tutmadığını belirten Karaman, Kadın Dayanışma Vakfı ile Diyarbakır Barosu’nun hazırladığı farklı çalışmalar da kadınların ortalama 400-500 TL gibi bir nafaka aldığını kaydetti.

Yargı sistemi yavaş

6’ncı Yargı Paketi’nde geçen Medeni Kanun, bölgelerde Sulh Komisyonlarının kurulması ve boşanmanın önüne geçilmesi konularına da değinen istendiği tartışmalarına da değinen avukat İlayda Doğa Karaman,  Türkiye’de boşanma davalarının uzun soluklu davalar olarak görüldüğünü belirtti. “Boşanma davaları uzun soluklu davalar değil, bizim yargı sistemimiz yavaşlamış ” diyen Karaman şunları kaydetti: Şimdi yeni yargı paketlerinde boşanma davaları şu şekilde konuşuluyor; birincisi arabuluculuk getirmeye çalışıyorlar, arabuluculuk kesinlikle boşanma davalarında söz konusu olamaz. Taraflar eşit olmadığı için arabulucuların direk anlaşması mümkün değil. Zaten anlaşmalı boşanma diye bir müessese  hukukumuzda mevcut. Anlaşabiliyorlarsa anlaşmalı boşanıyorlar tek celsede. İkincisi ise boşanmalarda kusurun ortadan kaldırılması. Bu şekilde boşanma davalarının hızlandıracaklarını düşünüyorlar ve kusur bakılmazsa, boşanma davalarının fevrileri olan maddi ve manevi tazminatlar var bunlar Aile mahkemelerinin görev alanında.

Erkekler hayatına istediği gibi devam edecek

Yargı Paketi’nde boşanma davalarının Aile Mahkemeleri’nden Asliye Mahkemeleri’nin görev alanına konulmasından da söz edildiğini ifade eden Karaman, son olarak şunları kaydetti:“Kadınların mağdur edileceğini düşünüyoruz. Aile mahkemelerinde bunun değerlendirilmesi yapılırken daha eşitlikçi yaklaşabiliyorlar, bu konuları daha iyi irdeleyebiliyor. Uzmanlık alanları burası ve aile birliğinden kaynaklı bir tazminat olduğu için bunun temel alınması gerekiyor. Asliye Hukuk Mahkemelerine gittiğinde bu şekilde ilerleyeceğini düşünmüyoruz. Aslında burada istedikleri şey boşanmanın önüne geçmek değil, boşanmanın hızlandırılması üzerine atılan adımlar var. 6’ncı Yargı Paketi tam olarak erkeklerin istedikleri zaman boşanabilecekleri, hiçbir yükümlülüğün altına girmeyecekleri ve hayatlarına istedikleri gibi devam ettirecek bir paket.”